SUAT ATAKAN ULUBAY
Mekatronik Mühendisi / Ekin Endüstriyel SoÄŸutma Sistemleri Satış Uzmanı

Günümüz dünyasında gün geçtikçe artan ihtiyaçlar doÄŸrultusunda ısı geri kazanım sistemleri, en çok talep gören sistemler arasındadır. Enerji maliyetlerindeki gözle görülebilir artış, var olan enerjinin kıymetini arttırmış, özellikle kompresör kullanıcıları açısından kaybolan enerjinin geri kazanımı çok önemli bir faktör haline gelmiÅŸtir. Kompresör sistemlerinde kullanılan elektrik enerjisinin minimum %80’i ısı enerjisine dönüÅŸmektedir. Havanın sıkışması ile ortaya çıkan ısı, aksi yapılmaması durumunda atmosfere ısı enerjisi olarak aktarılacaktır.

Isı geri kazanım sistemleri ile bu enerjinin neredeyse tamamı, kullanım suyu, radyatör ısıtma, proses ısıtma gibi alanlarda, kullanılabilir bir enerji haline getirilebilmektedir. Isı geri kazanım esnasında mevcut ısı kaynaklarını, ısıya gereksinim duyan kısma iletmek için kullanılacak eÅŸanjörler ile hem ısı boÅŸa harcanmamış olur, hem de olan ısı gereksinimi için ekstra maliyetten kaçınılmış olur. Üretimde rekabetin git gide arttığı günlerde, iÅŸletmeleri rahatlatacak en büyük faktör giderlerin düÅŸürülmesidir.

Kompresörlerin soÄŸutulmasında kullanılan yağın kazandığı ısıl enerji, lehimli tip, plakalı tip ya da borulu tip ısı deÄŸiÅŸtiriciler yardımı ile üretici firmaların farklı ihtiyaçları doÄŸrultusunda kullanılabilir. Burada eÅŸanjör seçimleri konusunda dikkat edilmesi gereken bazı faktörler bulunmaktadır.

MIT eÅŸanjörler ile yapılan ısı geri kazanım sistemlerinde kaybolan enerjinin yaklaşık olarak %73’ü yeniden kullanılarak, firmaların mevcut ısı enerjisi ihtiyaçlarının neredeyse tamamını karşılayabilmektedir.

Örnek bir hesap yapmak gerekir ise;

100kW kapasiteli bir kompresörün bize eÅŸanjör ile saÄŸlayabileceÄŸi enerji miktarı 100x0,73= 73kW’tır. Bu enerjiyi bir radyatör ısıtma sisteminde var olan suyu 50 dereceden 70 dereceye yükseltmek için kullanırsak, Q=m.c.dt formülünü baz alarak, 73x860=ton/hx1x20; saatte 3.139 litre su ısıtmış oluruz. Var olan bir enerjiyi, ihtiyacımız olan bir enerji kaynağında kullanmak, günümüz dünyasının en büyük gerekliliklerinden biridir.

Kompresörde yağın ısıtacağı suyun kirlilik-temizlik seviyesi, yaÄŸ basıncı ve yaÄŸ sıcaklığına göre detaylı eÅŸanjör seçimi yapılması gerekir. Aksi durumda bir iÅŸlem, geri kazanım verimini azaltacağı gibi, kompresör verimini düÅŸürebilmesi de söz konusudur.

MIT Lehimli eÅŸanjörler yüksek basınç ve sıcaklık dayanımları, uzun kullanım ömürleri, düÅŸük bakım maliyetleri ve kompakt tasarımları sayesinde ısı geri kazanım sistemlerinin en kullanışlı ürünleri arasındadır.

Isı geri kazanım sistemi global dünyada oldukça yaygın kullanım alanlarına sahip iken, ülkemizde geliÅŸmekte olan üretim gücü ve üreticilerin artan farkındalıkları sayesinde giderek artan bir pazar haline gelmektedir.

Isı geri kazanım sistemleri, bütün mali kazançlar bir yana, kaynakların verimli kullanımı ile ortaya çıkan CO2 emisyon oranındaki düÅŸüÅŸ ile karbon ayak izinizi sınırlandırmaktadır. Bu durum günümüzde bütün üreticilerin göz önünde bulundurması gereken bir faktördür.