Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran dergimizin sorularını yanıtladı. Kıran; Odanın 2019 faaliyet başlıklarından, deniz nakliyat firmalarımızın karşılaştıkları zorluklara, finansmana erişim, iş güvenliği mevzuatı ve yabancı rakipler karşısındaki dezavantajlarımıza, koster filomuzun yenilenmesi projesinin denizcilik sektörümüz için önemine ve oda olarak çok önem verdikleri istihdam seferberliğine kadar merak edilen tüm başlıklarda dergimize önemli açıklamalarda bulundu.

TERSANE DERGİSİ: Deniz Ticaret Odası’nın 2019 Faaliyet Planı Başlıklarını dergimiz için özetler misiniz?

TAMER KIRAN: 2019 yılı için Odamız olarak planladığımız faaliyetlerin bazılarından ana başlıklarıyla bahsetmem gerekirse;
- Türk dış ticaret yüklerinin taşınmasında Türk bayraklı gemilerin payının artırılmasına yönelik çalışmalar, İthalat ve İhracat yüklerimizin Türk bayraklı gemilerle taşınmasının desteklenmesi ve teşviki,
- Üyelerimizin rekabet güçlerini arttırmak, ileri teknoloji kullanımı ve Ar-Ge dahil bir çok konuda KOSGEB, Kalkınma Ajansları, Avrupa Birliği Fonları vb. destek ve hibelerden yararlanmalarını sağlamak amaçlı alınacak tedbirler,
- Denizcilik sektörüne kullandırılan kredilerde vade uzatımı/ödeme planı değişikliği sağlanması yönünde Eximbank, BDDK Ve Ticaret Bakanlığı nezdinde girişimlerimiz,
- Özellikle Gemi İnşa Sanayindeki üyelerimizin kredi teminatlarında karşılaştıkları sorunları çözmeye yönelik gerekli girişimlerimizi devam ettirme çalışmaları,
- Sektör ile ilgili mevzuat hazırlık/geliştirme çalışmalarına etkin katılım sağlanması,
- Türkiye’de Denizcilik eğitimi gören stajyerlerin istihdamı ile ilgili başlattığımız çalışmalar.

TERSANE DERGİSİ: Türk Deniz Nakliyatı Firmalarının Karşılaştığı Sorunlar Nelerdir?

TAMER KIRAN: Bugün Türk nakliye şirketlerinin karşılaştığı en önemli sorunlar nedir diye baktığımızda özellikle bu işin en önemli ayağı olan finansmana erişimde karşılaşılan zorluklar diyebiliriz. Burada yerli bankalarımızın denizcilik sektörüne sağladığı imkanların nispeten az ve daha maliyetli olması bunun yanında yabancı bankaların Türk bayraklı gemilere karşı takındığı menfii tutum nakliye şirketlerimizi, armatörlük firmalarımızı önemli ölçüde etkilemektedir. Bununla birlikte 854 Sayılı Deniz İş Kanunu’nun artık günümüz ihtiyaçlarını karşılayamayacak durumda olması, İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı uygulamalarının yabancı rakiplerimize göre daha ağır yükler getirmesi, Uluslararası bir iş kolu olan denizcilikle ilgili yapılan bürokratik işlemler hayata geçirilirken Uluslararası koşulların göz önünde tutulması gerekliliği yaşadığımız sorunlardan bazılarıdır.

TERSANE DERGİSİ: Koster Filomuzun Yenilenmesi Projesi Hakkında Düşüncelerinizi Alabilir miyiz?

TAMER KIRAN: Koster (Yakın Sahil Yük Gemisi) Filosu Yenileme Projesi, Odamızın en fazla önem verdiği konuların başında gelmektedir. Bu proje, sadece armatörlerimiz ve gemi işletmecilerimiz bakımından değil, tersanelerimiz, gemi yan sanayimiz başta olmak üzere, sektörümüzün hemen her kesimi açısından da büyük yararlar sağlama özelliği taşımaktadır.
Bugün Akdeniz-Karadeniz bölgesinde ülkemizin yanı sıra başta Rusya, Ukrayna, Yunanistan olmak üzere birçok ülkenin kosterleri faaliyet göstermektedir. Türkiye adet olarak %22, tonaj olarak %23 ile bölgenin koster filosu sıralamasında Rusya’dan (adet olarak %31, tonaj olarak %28) sonra ikinci sıradadır. 

Bölgede son dönemlerde koster sayılarında bir düşüş görülmektedir. Türk sahipli koster filosunda 2013’den sonra bir artış söz konusu olmuşsa da, filoya yeni katılan gemilerin ikinci el olması nedeniyle filonun yaş ortalaması yükselmiştir. Dahası, 2018 yılında Türk sahipli koster filosu adet bazında %2 (12 adet), tonaj bazında %1,8 (60.000 DWT) azalmıştır.
Bir zamanlar Akdeniz-Karadeniz çanağında hakimiyet kurmuş olan Türk koster filosunun, bugün adet olarak %59’u, tonaj olarak da %57’si 20 yaşın üstündedir.

Bütün bu rakamlar, bölgenin ve bunun bir parçası olan yerli filomuzun koster ihtiyacını, başka bir deyişle de bu alanda önemli bir büyüme potansiyeli olduğunu ortaya koymaktadır. Türk sahipli koster filosunun 2016’da %37 dolayında olan pazar payının 2018’de %23’lere gerilemiş olması, bu konuda artık yitirilecek zamanın da kalmadığını göstermektedir.

Koster Filosu Yenileme Projesi ile Türk sahipli koster filomuzun yeni nesil ekonomik ekolojik gemilerle yenilenip gençleştirilerek büyütülmesi amaçlanmaktadır. Yeni koster filomuz bu proje ile yeni teknolojilerle uyumlu, işletme maliyetleri düşük gemilerden oluşacaktır. Bu sayede Akdeniz Karadeniz çanağında rekabet gücümüz artacak ve sürdürülebilir olacaktır.

Yenilenen koster filosu ile Türkiye’nin orta vadede bölgede lider ülke olması ve hedef pazarlarda navlun oranlarını belirleyici konuma yükselmesi hedeflenmektedir. Deniz taşımacılığı sektörünün yanı sıra özellikle gemi yapım sanayimiz ve yerli malzeme ürün kullanımını en üst düzeye çıkarma politikamızın da bir sonucu olarak gemi yan sanayimiz bakımından da önemli bir iş potansiyeli yaratılmış olacak ve bu proje yerli sanayimizin gelişmesinde bir kaldıraç görevi görecektir.

İnşa sürecinde ekonomimize çok önemli katkı sağlayacağı öngörülen Koster Filosu Yenileme Projesi’nin, 10 yıl boyunca 5.000 aile için ekmek kapısı olacak bir istihdam potansiyeli taşıdığı da hesaplanmaktadır.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığımızın koordinasyonunda, Odamız tarafından yürütülen ve “Filomuzun Yeni Nesil Ekonomik-Ekolojik Gemilerle Yenilenmesi” amacını taşıyan bu önemli Proje’nin, Avrupa Birliği katkı ve desteklerinden yararlandırılması için de ayrıca girişimlere başlanmış olup, olumlu yönde ilerlemeler kaydedilmiştir.

TERSANE DERGİSİ: Eklemek İstedikleriniz Var mı?

TAMER KIRAN: Bildiğiniz üzere 21 Ocak’ta TOBB Türkiye Ekonomi Şurası’nda Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan iş dünyasına yönelik yeni bir istihdam seferberliği çağrısında bulundu. İlgili Bakanlıklar ve TOBB’un yoğun çalışmaları sonucunda “Burası Türkiye Burada İş Var” sloganıyla başlayan İstihdam Seferberliği 2019 kapsamında, iş dünyasına ve girişimcilere 8 farklı teşvik sunuluyor. Bu destekler iş dünyamız için büyük bir fırsattır. Türk Denizcilik Sektörü olarak İstihdam Seferberliğinde “Denizde İş Var” diyerek biz de elimizi taşın altına koyuyoruz. Cumhuriyet tarihimizin en büyük teşviklerinin verildiği bu zamanda, tüm denizcilik camiasını İstihdam Seferberliğine katılmaya davet ediyorum.

TERSANE DERGİSİ: Dergimize vakit ayırdığınız ve verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederiz.