Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Tamer Kıran dergimizin sorularını yanıtladı. Kıran; Odanın 2019 faaliyet baÅŸlıklarından, deniz nakliyat firmalarımızın karşılaÅŸtıkları zorluklara, finansmana eriÅŸim, iÅŸ güvenliÄŸi mevzuatı ve yabancı rakipler karşısındaki dezavantajlarımıza, koster filomuzun yenilenmesi projesinin denizcilik sektörümüz için önemine ve oda olarak çok önem verdikleri istihdam seferberliÄŸine kadar merak edilen tüm baÅŸlıklarda dergimize önemli açıklamalarda bulundu.

TERSANE DERGÄ°SÄ°: Deniz Ticaret Odası’nın 2019 Faaliyet Planı BaÅŸlıklarını dergimiz için özetler misiniz?

TAMER KIRAN: 2019 yılı için Odamız olarak planladığımız faaliyetlerin bazılarından ana baÅŸlıklarıyla bahsetmem gerekirse;
- Türk dış ticaret yüklerinin taşınmasında Türk bayraklı gemilerin payının artırılmasına yönelik çalışmalar, Ä°thalat ve Ä°hracat yüklerimizin Türk bayraklı gemilerle taşınmasının desteklenmesi ve teÅŸviki,
- Üyelerimizin rekabet güçlerini arttırmak, ileri teknoloji kullanımı ve Ar-Ge dahil bir çok konuda KOSGEB, Kalkınma Ajansları, Avrupa BirliÄŸi Fonları vb. destek ve hibelerden yararlanmalarını saÄŸlamak amaçlı alınacak tedbirler,
- Denizcilik sektörüne kullandırılan kredilerde vade uzatımı/ödeme planı deÄŸiÅŸikliÄŸi saÄŸlanması yönünde Eximbank, BDDK Ve Ticaret Bakanlığı nezdinde giriÅŸimlerimiz,
- Özellikle Gemi Ä°nÅŸa Sanayindeki üyelerimizin kredi teminatlarında karşılaÅŸtıkları sorunları çözmeye yönelik gerekli giriÅŸimlerimizi devam ettirme çalışmaları,
- Sektör ile ilgili mevzuat hazırlık/geliÅŸtirme çalışmalarına etkin katılım saÄŸlanması,
- Türkiye’de Denizcilik eÄŸitimi gören stajyerlerin istihdamı ile ilgili baÅŸlattığımız çalışmalar.

TERSANE DERGÄ°SÄ°: Türk Deniz Nakliyatı Firmalarının KarşılaÅŸtığı Sorunlar Nelerdir?

TAMER KIRAN: Bugün Türk nakliye ÅŸirketlerinin karşılaÅŸtığı en önemli sorunlar nedir diye baktığımızda özellikle bu iÅŸin en önemli ayağı olan finansmana eriÅŸimde karşılaşılan zorluklar diyebiliriz. Burada yerli bankalarımızın denizcilik sektörüne saÄŸladığı imkanların nispeten az ve daha maliyetli olması bunun yanında yabancı bankaların Türk bayraklı gemilere karşı takındığı menfii tutum nakliye ÅŸirketlerimizi, armatörlük firmalarımızı önemli ölçüde etkilemektedir. Bununla birlikte 854 Sayılı Deniz Ä°ÅŸ Kanunu’nun artık günümüz ihtiyaçlarını karşılayamayacak durumda olması, Ä°ÅŸ SaÄŸlığı ve GüvenliÄŸi Mevzuatı uygulamalarının yabancı rakiplerimize göre daha ağır yükler getirmesi, Uluslararası bir iÅŸ kolu olan denizcilikle ilgili yapılan bürokratik iÅŸlemler hayata geçirilirken Uluslararası koÅŸulların göz önünde tutulması gerekliliÄŸi yaÅŸadığımız sorunlardan bazılarıdır.

TERSANE DERGÄ°SÄ°: Koster Filomuzun Yenilenmesi Projesi Hakkında DüÅŸüncelerinizi Alabilir miyiz?

TAMER KIRAN: Koster (Yakın Sahil Yük Gemisi) Filosu Yenileme Projesi, Odamızın en fazla önem verdiÄŸi konuların başında gelmektedir. Bu proje, sadece armatörlerimiz ve gemi iÅŸletmecilerimiz bakımından deÄŸil, tersanelerimiz, gemi yan sanayimiz baÅŸta olmak üzere, sektörümüzün hemen her kesimi açısından da büyük yararlar saÄŸlama özelliÄŸi taşımaktadır.
Bugün Akdeniz-Karadeniz bölgesinde ülkemizin yanı sıra baÅŸta Rusya, Ukrayna, Yunanistan olmak üzere birçok ülkenin kosterleri faaliyet göstermektedir. Türkiye adet olarak %22, tonaj olarak %23 ile bölgenin koster filosu sıralamasında Rusya’dan (adet olarak %31, tonaj olarak %28) sonra ikinci sıradadır. 

Bölgede son dönemlerde koster sayılarında bir düÅŸüÅŸ görülmektedir. Türk sahipli koster filosunda 2013’den sonra bir artış söz konusu olmuÅŸsa da, filoya yeni katılan gemilerin ikinci el olması nedeniyle filonun yaÅŸ ortalaması yükselmiÅŸtir. Dahası, 2018 yılında Türk sahipli koster filosu adet bazında %2 (12 adet), tonaj bazında %1,8 (60.000 DWT) azalmıştır.
Bir zamanlar Akdeniz-Karadeniz çanağında hakimiyet kurmuÅŸ olan Türk koster filosunun, bugün adet olarak %59’u, tonaj olarak da %57’si 20 yaşın üstündedir.

Bütün bu rakamlar, bölgenin ve bunun bir parçası olan yerli filomuzun koster ihtiyacını, baÅŸka bir deyiÅŸle de bu alanda önemli bir büyüme potansiyeli olduÄŸunu ortaya koymaktadır. Türk sahipli koster filosunun 2016’da %37 dolayında olan pazar payının 2018’de %23’lere gerilemiÅŸ olması, bu konuda artık yitirilecek zamanın da kalmadığını göstermektedir.

Koster Filosu Yenileme Projesi ile Türk sahipli koster filomuzun yeni nesil ekonomik ekolojik gemilerle yenilenip gençleÅŸtirilerek büyütülmesi amaçlanmaktadır. Yeni koster filomuz bu proje ile yeni teknolojilerle uyumlu, iÅŸletme maliyetleri düÅŸük gemilerden oluÅŸacaktır. Bu sayede Akdeniz Karadeniz çanağında rekabet gücümüz artacak ve sürdürülebilir olacaktır.

Yenilenen koster filosu ile Türkiye’nin orta vadede bölgede lider ülke olması ve hedef pazarlarda navlun oranlarını belirleyici konuma yükselmesi hedeflenmektedir. Deniz taşımacılığı sektörünün yanı sıra özellikle gemi yapım sanayimiz ve yerli malzeme ürün kullanımını en üst düzeye çıkarma politikamızın da bir sonucu olarak gemi yan sanayimiz bakımından da önemli bir iÅŸ potansiyeli yaratılmış olacak ve bu proje yerli sanayimizin geliÅŸmesinde bir kaldıraç görevi görecektir.

Ä°nÅŸa sürecinde ekonomimize çok önemli katkı saÄŸlayacağı öngörülen Koster Filosu Yenileme Projesi’nin, 10 yıl boyunca 5.000 aile için ekmek kapısı olacak bir istihdam potansiyeli taşıdığı da hesaplanmaktadır.

UlaÅŸtırma ve Altyapı Bakanlığımızın koordinasyonunda, Odamız tarafından yürütülen ve “Filomuzun Yeni Nesil Ekonomik-Ekolojik Gemilerle Yenilenmesi” amacını taşıyan bu önemli Proje’nin, Avrupa BirliÄŸi katkı ve desteklerinden yararlandırılması için de ayrıca giriÅŸimlere baÅŸlanmış olup, olumlu yönde ilerlemeler kaydedilmiÅŸtir.

TERSANE DERGİSİ: Eklemek İstedikleriniz Var mı?

TAMER KIRAN: BildiÄŸiniz üzere 21 Ocak’ta TOBB Türkiye Ekonomi Åžurası’nda CumhurbaÅŸkanımız Sayın Recep Tayyip ErdoÄŸan iÅŸ dünyasına yönelik yeni bir istihdam seferberliÄŸi çaÄŸrısında bulundu. Ä°lgili Bakanlıklar ve TOBB’un yoÄŸun çalışmaları sonucunda “Burası Türkiye Burada Ä°ÅŸ Var” sloganıyla baÅŸlayan Ä°stihdam SeferberliÄŸi 2019 kapsamında, iÅŸ dünyasına ve giriÅŸimcilere 8 farklı teÅŸvik sunuluyor. Bu destekler iÅŸ dünyamız için büyük bir fırsattır. Türk Denizcilik Sektörü olarak Ä°stihdam SeferberliÄŸinde “Denizde Ä°ÅŸ Var” diyerek biz de elimizi taşın altına koyuyoruz. Cumhuriyet tarihimizin en büyük teÅŸviklerinin verildiÄŸi bu zamanda, tüm denizcilik camiasını Ä°stihdam SeferberliÄŸine katılmaya davet ediyorum.

TERSANE DERGÄ°SÄ°: Dergimize vakit ayırdığınız ve verdiÄŸiniz bilgiler için teÅŸekkür ederiz.