GEMİ İNŞA SEKTÖRÜ VE YANS İKİ AYDA BİR YAYINLAN•IA EYLÜL-EKİM 2008• YIL1• SAY4I • 4.5YTL•IS :y ~- dsyg www.dogayayin.com FE)p0ri~ıj .. P r.0L DrJ Ds sJ~.r f1D ~ IJ j.\J JJJJHi -r.~J~~L~J JJJj' ~ NJu0-t:~.ri~ı ÜIJ~t _J :00lJ -131~---- _J jJ30J
Yalıtım sektörübudergiyiokuyor... yalıtım Yapı ve yalıtım profesyonellerinindergisi www.yalitim.net OoQSaektöre! Yayın Grubu Ali Nazım Sok.No:30 Koşuyolu, 34718 Kadıköy/ İstanbul T:(0216)3278010 F:(0216)3277925 reklam@dogayayin.com • www.dogayayin.com .. ~- dsyg
t .ıı: ~ -= .. o - :::ı .ı::ı .::: - 111 o ~ üi :::ı Ü )( w FORSEN MACHINERY SERVICES & TRADING INC. www.forsen.com.tr Crane Line SENNEBOGEN Vinçleri ideal ekonomik şartlarda farklı iş kolları için düşünülmüş ve yüksek tekniği ile çok yönlü kullanım alanları için tasarlanmış makinalardır. 5EtlJEBDGEN ırt:CW.. MACHINES Excluslvo Dlstributor in Turkey Her türlü inşaat, köprü, baraj, bina, tesis, ağır taşımacılık, gemitersanesi,konteyner sahaları, vb işlerde ekonomikve seri çalışan İNŞAAT VİNÇLERİ TEK YETKİLİ ADRES ; FORSEN MAKİNA SERVİS ve TİCARET A.Ş. Crane Line FORSEN MAKİNA SERVİS ve TİCARET A.Ş. Mebusan Yokuşu No:22 PK:34427 Fındıklı - İSTANBUL / TÜRKİYE Tel:(02123) 932400 Fax:(0212)3932424 e-postai:nfo@forsen.com.tr t ~ ~ -= .. o - :::ı .ı::ı .::: İiİ o GI > üi :::ı Ü )( w
te EYLÜL/ EKİM 2008 YIL 1 • SAYI 4 İçindekiler _______________ _ Kapak fotO<)rafı: Sertaç Aytaç/ Soli Tersanesi 4 Haber 14 Haber & Röportaj Yrd. Doç. Dr. Mehmet Aziz Göksel 16 Röportaj İTÜ Gemi İnşaatı Deniz Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ömer Gören 18 Yorum Delikli Peynir Dr. Sedat Karabulut 20 Haber & Röportaj Gemi Organize Sanayi Bölgesi için Geri Sayım Başladı 22 Teknik & Ürün Balast Suyu Arıtma Sistemi 24 Tersane Soli Tersanesi 32 Ürün 34 Teknik Paslanmaz Çelikler için Kaynak Yöntemleri 38 Röportaj Alman Loydu Türkiye Ofisi İş Geliştirme Müdürü Ahmet Taşdemir 40 Güvenlik Yangın 42 Denizaşırı Geminin Etrafındaki Akışın RANS ile Simüle Edilmesi
te GEMİ İNŞA SEKTÖRÜ VE YAN SANAYİSİ DERGİSİ Sahibi ve Sorumlu Yazılşlerl Müdürü lsmail Ceyhan iceyhan@dogayayin.com Yazılşlerl Müdürü Sertaç Aytaç sertacaytac@dogayayin.com Yazılşlerl Uğur Doğan ugurdogan@dogayayin.com Reklam Müdürü Asrin Bakır Gerçek asrinbakir@dogayayin.com Reklam Sorumlusu Merve Koç mervekoc@dogayayin.com Abone ve Okur Sorumlusu Diler Sunay abone@dogayayin.com Grafik Altan üren Elif Cankan Hicran Sopaoğlu Sayfa Düzeni Ömer Duman Ulaştırma ve Dağıtım Yavuz Erdoğan Baskı ve Cilt Altan Basım Ltd. - Aydın Avcı Yüzyıl Matbaacılar Sitesi / Bağcılar Tel: 0212. 629 03 74 Yayınlayan Doğa Yayıncılık ve iletişim Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti. -dsyg 000A lfftOMl. y,..-,. OMMU Yönetim Yeri: Ali Nazım Sk. No: 30 Koşuyolu 34718 Kadıköy/lSTANBUL Tel: 0216 327 80 10 Fax: 0216 327 79 25 lnternet: www.dogayayin.com E-posta: info@dogayayin.com Fiyatı: 4.50 YTL. Yıllık Abone: 25.00 YTL. © 2008 Doğa Yayıncılık Ltd. Şti. ISSN:1307-9204 2 ayda bir yayımlanır. ~ _ .. _ ı, .. ,_ı ""'""°'~ ,\_~ www.N)'ııd,Of'9 Tllm TQrklye'de ~lmaktadır, Bum Kanunu'na qke .,- ıOnll yayındır Editör SanayiBölgesive Verimlilik... Geçen sayımızda da kısaca değindiğimiz yan sanayicilerinyer-mekan sorunuyla ilgili haber ve röportajlarımıza bu sayımızda da yer vermeye çalıştık. GemiYan Sanayicileri Derneği (GESAD) tarafından yürütülen çalışmalar son günlerde yoğunlaşmaya başladı. "Doğum öncesi yaşanan sancı" gibi de algılanabilecek gelişmeleri takip etmekte açıkçası biz de zorlanıyoruz. Derginin yayınlanmasına yakın günlerdeorganizesanayibölgesinin kurulacağı sonyer olarakYalovabölgesigösteriliyordu...FakatsonradanTuzlaveya Gebze yakınlarında bir coğrafyanın da bu projeyetahsis edilebileceği bilgisini aldık ... Kurulduğunda 20 milyar dolarlık bir değer yaratacak,30 bin kişilik istihdam sağlayacak ve ciddi bir Ar-Gemerkezinesahipböyle bir organizesanayii bölgesinin,yeri neresiolursaolsunTürk gemi inşa sanayii için büyük bir atılım yaratacağı ortada...Bizde merakve heyecanlaprojeninhayata geçeceği, temelinin atılacağı günü bekliyoruz... *** Tersanelerimizdeve gemiyan sanayii kuruluşlarımızdaki son gündem maddelerindenbiri de verimlilik... "Aklı başında" olan her işletmenin, kuruluşundan itibaren üzerinde hassaslıkla durması gerekenunsurlardanbirisi olan verimlik, Türkiye'de maalesef, "siparişlere yetişilemediği" zamanlardaakla gelen, düşünülen bir unsur olarak göze çarpıyor. Türkiye de bu yöne girdi, girmeyedevamediyor... Verimliliği sağlamaya yönünde yapılan çalışmalar-arayışlar tersanelerdeve yan sanayii firmalarında artmaya başladı. "Niyet"i olan ve "sabır"ı özümseyen firmaların bu girişimlerinde başarılı olacaklarına inancımız tam...Bizde bir yayıncı olarak bu sayımızda bir iki röportaj başlığı olarak vurguladığımız verimlilik kavramını ve zorunluluğunu ileriki sayılarımızda daha detaylı işlemeyi ve bu konudaçözümtekniklerini okuyucularımızla paylaşmayı planlıyoruz ... Önümüzdeki sayıda görüşmek üzere... Sertaç Aytaç sertacaytac@dogayayin.com tersane • eylül-ekim 2008 3
~aber _________________________ _ İş Sağlığı ve Güvenliğinde Seul Deklarasyonu İmzalandı üney Kore'nin başkenti Seul'de düzenlenen 18. Dünya iş Sağlığı ve Güvenliği Kongresi'nde başta Dünya Çalışma Örgütü (ILO) ve Uluslararası Sosyal Güvenlik Birliği (ISSA) olmak üzere birçok uluslararası ve ulusal kurumun üzerinde çalıştığı Seul Deklarasyonu imzalandı. Deklarasyonda, iş kazası ve işe bağlı hastalıkların azaltılması ile güvenlik kültürünün teşvik edilmesi yönünde alınan kararlar ve sistem yaklaşımı ön planda yer alıyor. Kongreye katılan, İvme Yönetim Danışmanlık Genel Müdürü ve A Sınıfı iş Güvenliği Uzmanı İnşaat Yüksek Mühendisi Fırat Şükrü Eker, Seul Deklarasyonu'nun hükümetlerin, işverenlerin ve çalışanların sorumluluklarını bir kez daha tanımladığını belirtti. Eker, "Seul Deklarasyonu, bu kadar geniş katılımla oluşturulan ilk uluslararası metin. Daha önceki kongrelerde sadece kapanış bildirileri ile yetinilirken, bu kongrede özel bir deklarasyonun kamuoyuna açıklanması, dünyada sağlık ve güvenlik alanında yaşanan kayıpların da önemini gözler önüne seriyor." şeklinde konuştu. İş Sağlığı ve Güvenliği Kongresi 2011'de İstanbul'da düzenlenecek Dünya Çalışma Örgütü'nün (ILO) liderliğinde 1955 yılından bu yana her üç yılda bir düzenlenen Dünya İş BADER İftarında Denizcilik Sektörü Bir Araya Geldi arbaros Denizciler Derneği (BADER) tarafından düzenlenen iftar yemeği, denizcilik sektörünü buluşturdu. iftara katılan Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, BADER'in 2006 yılında kurulmuş olmasına rağmen kısa sürede eğitim başta olmak üzere denizciliğin çeşitli sorunlarıyla yakından ilgilendiği için övgüyü hak ettiğini söyledi. Yıldırım, Türkiye'de denizcilik sektöründe geçmişten bugüne önemli ge4 tersane • eylül·ekim 2008 lişmeler yaşandığını vurgulayarak, "Denizcilik sektörüyle ilgili her türlü ihtiyacımızı dışarıdan karşılarken bugün gemi, gemi ürünleri, gemi yapımında kullanılan alet edevatları ihraç eder hale geldik. Gemi inşada sadece işçilikten değil teçhizattan da para kazanmaya başladık. Türkiye'nin konumu itibariyle denizcilik, lokomotif bir sektör olarak Türkiye'nin kalkınmasını sağlayacaktır. Biz buna yürekten inanıyoruz ve bu yönde çalışmalar yapıyoruz" dedi. Sağlığı ve Güvenliği Kongresi, 6 - 9 Kasım 2011 tarihlerinde istanbul'da gerçekleştirilecek. istanbul'un 19'uncusuna ev sahipliği yapacağı kongrenin hazırlıkları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bağlı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından yürütülecek. GİSBİR Ramazan Ayında 700 Aileye Gıda Yardımı Yaptı emi İnşa Sanayicileri Birliği (GİSBİR), Ramazan ayı sebebiyle ihtiyaç sahibi ailelere gıda yardımında bulundu. GİSBİR, Ramazan etkinlikleri kapsamında organize edilen yardım kampanyası ile ihtiyaç sahibi 700 aileye Ramazan erzağı dağıttı.
Borşen Boru,LaboratuvarDestekli ÖlçümAnalizSistemi Kurdu arşen Boru'nun, tahribatlı ve tahribatsız testlerin yapıldığı iki ayrı bölümden oluşan laboratuvarında çekme, ağız genişletme, yassıltma, hidrostatik test. spektro analiz, sertlik ölçüm, yüzey pürüzlülük ve eğme gibi testler yapılıyor. Borşen Boru Genel Müdürü Ferruh Ketenci, yatırımlarını sürekli artırdıklarını söyleyerek, Ar-Ge ve teknolojik anlamda yaptıkları en önemli hamlenin TS EN ısa 17025 belgesi olan kalite sistem analiz laboratuvarını kurmaları olduğunu belirtiyor. Kurdukları bu bölümün, son teknolojik makinelerle donatılmış bir chek-up ünitesi olarak hizmet verdiğini aktaran Ketenci, "Bu sistem sayesinde hem kendi ürettiğimiz borunun, hem de ithal ettiğimiz malzemenin kalitesinden emin oluyoruz ve bunu belgeliyoruz." diyor. Berdan Cıvata, Ürünlerini ıso EN 3.1 B Sertifikası ile Sunuyor • retimde kullandığı bütün hammaddeleri, üretime sokmadan test laboratuvarındaki cihazları yardımıyla kontrol eden Berdan Cıvata, denetlenmiş hammaddelerden üretilen cıvata, somun ve saplamaları ürünün kimliği niteliğindeki ısa EN 3.1B Sertifikası ile birlikte göndererek müşterilerin aldıkları ürünlerin sertliği, analizi, çekme ve akma mukavemetleri hakkında bilgi sahibi olmalarını sağlıyor. Berdan Cıvata, cıvata, somun, saplama gibi ürünlerin yanında, M80 -M 90 çaplarda 30 -35 metrelik gergi çubukları da üretiyor. Limanlar ve rıhtımlar için halat bağlama halkaları ve onların ankerajlarını sıcak daldırma galvanizli olarak üreten Berdan Cıvata bunların yanında paslanmaz cıvata, somun, saplama ve U boru bağlantıları üretimiyle de gemicilik sektörüne hizmet veriyor. SoliTersanesiL/5 Jamie'yi Denize İndirdi ali Tersanesi'nde, Hollandalı Laurent Shipping firması için inşa edilen 5 bin 850 dwt'luk "L/S Jamie" adlı kimyasal tanker törenle denize indirdi. Soli Tersanesi Yönetim Kurulu Başkanı Sedat Başak, tersanelerindeki beşinci tankeri de planlandığı şekilde denize indirmenin mutluluğunu yaşadıklarını söyleyerek, tankerin kasım ayında donatımı tamamlanarak yola çıkacağını belirtti. Başak, tankeri denize indirmede daha emniyetli olan balonla indirme yöntemini kullandıklarını, bu yöntemle çevre ve gürültü kirliliği olmadan geminin denize indirilebildiğini söyledi. iGeçmişi ve Bugünüyle Tersaneler otoğraf sanatçısı Sevim Tarhan Atasoy'un 2001-2007 yılları arasında, Tuzla Tersaneler Bölgesi'nde yaptığı çalışmalardan oluşan ilk kişisel fotoğraf sergisi, 20 Ekim - 1 Kasım 2008 tarihleri arasında, Beyoglu Sanat Galerisi'nde meraklılarıyla buluşuyor. Sergi, tersanelerin altı yıllık süreçte geçirdiği değişimi gözler önüne seriyor. Sanatçı, bu çalışmayla, özellikle gemilerin ezici varlıklarıyla onları inşa eden insanların harcadıkları çaba ve verdikleri emeği gözler önüne sermeyi hedeflediğini belirtiyor. İş kazalarının hem işçi ve işverenler hem de tüm toplum tarafından büyük üzüntüyle karşılandığına tanıklık ettiğini belirten Atasoy, iş güvenliğiyle ilgili alınacak tedbirlerin bir an önce pratiğe geçirilmesini umut ettiğini ifade ediyor. Sergi renkli ve siyah beyaz 40 fotoğraftan oluşuyor. iGemi İnşaatı ve Deniz TeknolojisiTeknik Kongresi2008 emi inşaatı ve Deniz Teknolojisi Teknik Kongresi 2008, 24 - 25 Kasım 2008 tarihlerinde İTÜ Ayazağa Yerleşkesi'nde gerçekleştirilecek. Kongre, T.C. Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı'nın desteği ve Gemi Mühendisleri Odası, İTÜ Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi, Türk Loydu Vakfı, YTÜ Makina Fakültesi Gemi inşaatı ve Gemi Makineleri Bölümü ve KTÜ Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Gemi inşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği Bölümü işbirliği ile düzenleniyor. -.. tersane • eylül-ekim 2008 5
~ber _________________________ _ OTO İzmir Şubesi, QueenVictoriaGemisini Ziyaret Etti OTO İzmir Şubesi Yönetim Kurulu, geçtiğimiz yıl denize indirilen ve dünyanın en lüks kruvaziyer gemisi olarak nitelendirilen Queen Victoria'yı ziyaret etti. Geminin izmir'e gelmesine aracılık eden Dabkoviç Gemi Acenteliği'nin davetlisi olarak gerçekleşen ziyarete OTO İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Geza Dologh, Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı L.Özden Çokdeğer, Şube Müdürü Halil Hatipoğlu, izmir'in İngiltere Konsolosu A.William Buttigieg ile acente yetkilileri katıldı. Ziyaret sırasında OTO İzmir Şube Başkanı Dologh tarafından Kaptan Paul Frederick Wright'e İzmir Limanı'na ilk uğrağı anısına plaket verildi. Dologh, Türkiye'nin, pazar büyüklüğü 25 milyar doları bulan kruvaziyer turizminden pay alabilmek için atılıma geçtiğini söyledi. GİOSB Çalışmaları Hızlandı Gemi Sanayicileri Derneği tarafından kuruluş çalışmaları yürütülen Gemi İhtisas Organize Sanayi Bölgesi (GİOSB) ile ilgili çalışmalar, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında yapılan zirveden sonra hızlandırıldı. GESAD Başkanı Ziya Gökalp'in GİOSB'nin önemi ve kuruluş çalışmaları hakkında bilgi verdiği zirvede, Başbakan Erdoğan, gerek Tuzla tersanelerinin, gerekse hızla 6 tersane • eylül-ekim 2008 gelişen Altınova tersanelerinin ihtiyacını karşılayacak konumdaki GiOSB kuruluşunun Sanayi ve Ticaret Bakanlığı öncülüğünde hızla tamamlanmasını istedi. Sanayi ve Ticaret Bakanı Zafer Çağlayan ve GESAD Başkanı Ziya Gökalp arasında yapılan son görüşmede ise yer seçiminin tamamlandığı, kuruluş çalışmalarının sonuçlandırılması yönünde mutabakata varıldığı bildirildi. Tersanelere Yeni Düzen enizcilik Müsteşarlığı'nın, "Tersane, Tekne imal ve Çekek Yerlerine İşletme izni Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik''i. Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Tersane işletme başvurularının incelemesi, tespiti ve denetimi, Denizcilik Müsteşarlığı'nca oluşturulan 3 kişilik komisyon tarafından yapılacak. Tesisler iki yılda bir bu komisyon tarafından denetlenecek. Yönetmelik, 3621 sayılı Kıyı Kanunu ve Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik gereği kıyı ve sahil şeridi ile dolgu ve kurutma yoluyla kazanılan araziler üzerinde imar planı kararıyla belirlenen tersane, tekne imal ve çekek alanlarının işletme izinleri ile tevsi ve modernizasyon amaçlı başvurular, başvuruların değerlendirilmesi, denetlenmesi ve diğer kurumlara verilecek görüşler ile ilgili usul ve esasları belirliyor. Balıkçı barınakları içerisindeki çekek yerleri, yat limanı ve marinalar içerisindeki çekek yerleri askeri tesisler, polis tesisleri, serbest bölge sınırları içinde kalan tesisler hakkında bu yönetmelik hükümleri uygulanmayacak. Çınar Tersanesi İlk GemisiniDenize İndirdi emi inşaa sektöründe bugüne kadar, balıkçı, yolcu teknesi, özel ve ticari yat, römorkör, acente ve dalgıç tekneleri imal eden Çınar Tersanesi, ilk yük gemisini suya indirdi. 93,64 metre boyunda, 14,5 metre enindeki "Seyit Ali" adlı geminin denize indirilmesinde balon yöntemi kullanıldı.
Temsilcıliklerımiz RIFGX ıı!u@tjı.'ll Koııcleostoplar Eımiyet Ventılleıi tesisatınızdaki gerçek güç Üstünkaliteliyerli üretim• Hızlı teslimat• Satış sonrası hizmetgüvencesi • Glob Vanalar • Metal Körüklü Glob Vanalar • Pistonlu ve Denge Pistonlu Vanalar • Küresel Vanalar • Doğalgaz Küresel Vanaları • Kelebek Vanalar • Çekvalfler (Lift) • Kumandalı Çekvalfler • Disco Çekvalfler • Pislik Tutucular • Kondenstoplar -Ters Kovalı Kondenstop - Şamandıralı Kondenstop -Termodinamik Kondenstop -Termostatik Kondenstop • Akış Gözlem Cihazı • Emniyet Ventilleri - Yaylı tipler - Ağırlıklı tipler • Yangın Hidrantları - Yerüstü - Yeraltı • Kompansatörler - Metal - Kauçuk • Pirinç Ürünler • Özel İmalatlar StandartgövdemalzemelerGi G25,GGG40.G3,S-C25C,228.ve paslanmazçelik'tir. 1~~:.ı:~ c E:0036 <@> ~ ~ ~- * GEDİK DÖKÜMVEVANA ~BERG BasııYy Düşüıüd.iler 121ıteır Balans Vanalan GEDiKDÔKÜMVEVANASANVETIC. A.Ş. Yayalaı CadNo:7834916 Pendik/lsıanbul T (0216)3071262Pbx F (0216)3072868-69 ıermoCgedıkdokum.com www.gedlkdokum.com AdanaT (0322)4585154 F (0322)4585154 AnkaraT (0312)2315750 F (0312)2315659 Bursa T (0224)2251707 F (0224)2251311 lzmir T (0232)4216652 F (0232)42166 42 TrakyaB0lge(0533)9203826 AnlalyaB0lge(0533)9203825 ... ŞIIIKETIMIZBIRGEOIOtOlOINGAŞ KURUlUŞIJDUR KayserBi 0lge(0533)9203827
TOBB'dan"Ortak Akıl" Çağrısı -.; ~! TOBB DENİZ TİCARET O TOBB Deniz Ticaret Odaları Konsey Toplantısı bildirisinde, sektördeki hızlı büyümenin eleman sıkıntısına; bunun da başta iş güvenliği olmak üzere başka sorunlara neden olduğu belirtilerek, "Tersanelerdeki ÜZÜCÜ olayları ortak akıl ile çözebileceğimize inanıyoruz." denildi. TOBB ev sahipliğinde yapılan toplantıya Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım da katılırken, denizcilik sektörünün sorunları detaylı bir şekilde ele alındı. Toplantı bildirisinde ise şöyle denildi: "Gemi inşa sektörünün, önümüzdeki dönemde hızlı gelişimini sürdürmesi ve halen tersanelerde 50 bin, yan sanayide 100 bin olan istihdam hacmini iki katına çıkarması bekleniyor. Bu hızlı büyüme tersanelerde kalifiye eleman sıkıntısı yaşanmasına neden oldu. Başta iş güvenliği olmak üzere bazı sorunlar ortaya çıktı. Bu sorunlar elbirliği ile giderilerek sektör, ekonominin lokomotif sektörlerinden biri olma vasfını sür· dürmeli. Bu noktada, tersanelerde yaşanan ve bir daha yaşanmamasını dilediğimiz üzücü olaylar ortak akıl ile çözülebilir." 8 tersane • eylül-ekim 2008 Açıklamalar Yüzünden Siparişler Kesildi Sirkeci-Harem hattında hizmet vere· cek "Sadabat" adlı arabalı vapur için düzenlenen törende konuşan TOBB Başkan Vekili Halim Mete, arabalı vapurun inşa edildiği tersane olan TOBB Başkan Vekili Halim Mete Çeksan'ın ba· şanlı işler yap· tığını ifade ederek, "Çeksan, işini yapa· madığı gerekçesiyle kapatıl· mıştı, yeni açıl· dı. Bazen sayın bakanlarımızdan birisi çıkıyor ve 'gerekirse kapa· tırız· diyor. Bu gemilerin yapılmış olduğu bölgeye 10 milyar dolarlık yatırım yapıldı. 50 bin kişinin doğrudan çalıştığı, 100 bin kişinin de yan sana· yisinde istihdam edildiği sektörü, elbirliğiyle iyileştirmek zorundayız. Son 6 aydır bu tersanelere neredey· se hiçbir yabancı sipariş gelmedi. Bir ifadenin, bir demecin nelere yol açtı· ğını bilmeniz için söylüyorum." şek· linde konuştu. "Denizciler İçin Gemi İnşa" Kitabı Çıktı zak Yol Kaptanı Serdal Can tarafından hazırlanan "De· nizciler İçin Gemi İnşa" kitabı çıktı. Kitapta gemi inşaa sanayiindeki son gelişmeler ve ilerlemeler dikkate alınarak hazırlanmış temel bilgilere ilaveten en son sistem dizayn ve yapılar yer alıyor. Kitabın yazarı Serdal Can, "Kitabımın tüm denizcilik okullarında okuyan güverte ve makine bölümü öğrencileri için, tüm IMO müfredatını kapsayan yegane kaynak ve şu an denizcilik mesleğindeki tüm güverte ve makine zabitlerinin, kaptan ve baş mühendislerin ihtiyaç duyacağı hemen hemen tüm bilgileri kapsayan bir referans olacağı kanaatindeyim." diyor. UzakyolVardiya Mühendisliği Tamamlama Eğitimleri Başladı •.. I TU Denizcilik Fakültesi'nde "Uzak· yol Vardiya Mühendisliği Tamamlama Eğitimleri" başlatıldı. Denizcilik Müsteşarlığı'nın Gemi Adamları Yö· netmeliği'nde yaptığı değişiklik ile makine mühendislerine gerekli eği· timleri tamamlayarak gemilerde "Uzakyol Vardiya Mühendisi" unvanıyla çalışma izni verilmesi üzerine başlatılan eğitimlerin, 15 Eylül 2008 • 2 Ocak 2009 tarihleri arasında yapılması planlanıyor. ı.
-Güvenli Çelik Yapılar - Rüzgar Enerii Santralleri -Rafineriler ve Petrokimya Tesisleri için •• •• BUYUK CAPLI ~ CIVATA, SOMUN VE ANKRAJLAR 18,00 metre uzunluğunda M80 Saplamalar (DiN 939} 150 EN 3.1 (B)Sertifika 1 4,20 metre uzunluğunda M 100 Ankraj Cıvatalar (DiN 529} 1,80 metre uzunluğunda M 120 Çekiç Başlı Cıvatalar (DiN 7992} 1,20 metre uzunluğunda M 150 Alh Köşe Başlı Cıvatalar (DiN 931) 1, 1 O metre uzunluğunda M 100 Tam Dişli Saplamalar (ASTM A 193 Gr 87) 10.9 Kalite Çelik Konstrüksiyon Cıvata ve Somunları DiN 6914 DiN 6915 C DiN 6916 :a .5 11ı1 -~ ..c M •- •- ~ .5 .! ,a, r- ~ .>- .; ~ C)~ Uluslararası standarlara, teknik çlzlmlere ve numunelere uygun • her çap - her boyve - her kalitede Cıvata, Somun ve Saplama üretimi Daldınna veya Elektro Galvanizli MlOO x 1900 • DiN 7992 Kaynaksız Çekic Başlı Cıvatalar Her Boy ve Kalitede Daldırma Galvanizli üzgar Enerji Kuleleri Bağlantı Cıvatalan ve Ankraj Cıvatalan Paslanmaz veya Daldırma Galvanizli 8.8-10.9Kalite Cıvatalar DiN 529 Ankraj Cıvataları hertipteSiyahE,lektro, Daldırma Galvan(iz~li J, Tt ip)
17 Bin Tersane İşçisine Eğitim Verilecek Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik ersanelerde iş Sağlığı ve Güvenliğinin Geliştirilmesi işbirliği Protokolü kapsamında düzenlenen eğitimlerin ikinci etabında, 17bin tersane işçisine yönelik "iş sağlığı ve güvenliği" eğitimi uygulamasına Tuzla ibni Sina Okulu'nda başlandı. Törende konuşma yapan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, kardeşlerimizin iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili eğitimin yeni kazaları önlemeye dönük bir başlangıç olmasını temenni ediyorum." dedi. GİSBİR Yönetim Kurulu Başkanı Murat Bayrak ise, "Türk gemi inşa sanayicileri olarak bizler, 'İnsanın temel değer olduğu' anlayışı ve ilkesiyle tersanelerimizde çalışma ortamını ve koşullarını düzenli ve sürekli olarak yenileştirme ve iyileştirme çabası içerisindeyiz. Bu itibarla, çalışanlarımızın yaşadığı iş kazalarının önünü kesmek istiyoruz. Bu doğrultuda, Gemi inşa Sanayicileri Birliği olarak, 2004 yılından itibaren bin 486 kişiye kaynak eğitimi, 27 bin 253 çalışanımıza ise iş sağlığı ve güvenliği eğitimi verilmiştir. Bunun yanı sıra, GİSBİR'in koordinasyonunda yapımı tamamlanarak nisan ayında açılışını gerçekleştirdiğimiz GİSBİR Tıp Merkezi ile de çalışanlarımıza "Tuzla tersanelerinde çalışan işçi hizmet vermekteyiz." dedi. Rumeli Hisarı KonserleriAksa ile SonaErdi ürkiye'nin en prestijli konser mekanlarından olan Rumeli Hisarı bu yıl sanatseverlere kapılarını son kez açtı. Hisar, düzenlenen konser organizasyonlarından sonra müze olarak kullanılacak. Son defa sahne alan sanatçılar Rumeli Hisarı konserlerinin kapanışını yaptılar. Şebeke elektriğinin kullanılmadığı konserlerde, veda niteliğindeki bu organizasyonun enerjisi Aksa Jeneratör Kiralama tarafından sağlandı. ShiportChina2008 DünyaDenizcilik Fuarı 5-8 Kasım TarihlerindeDüzenleniyor emi inşaatı, Limanlar ve Denizcilik Teçhizatı Fuarı Shiport China 2008, 5-8 Kasım 2008 tarihleri arasında, Dalian Dünya Fuar Merkezi'nde düzenleniyor. Fuarda gemi in10 tersane • eylül·ekim 2008 şaatı, gemi onarımı, gemi endüstriyel ürünleri, liman ve lojistik, deniz teknolojisi, deniz hizmetleri ve mühendisliği gibi alanlarda büyük bir katılımcı kitlesi bir araya gelecek. Türk Prysmian "500 BüyükSanayi Kuruluşu" Arasında 62. Sırada ürk Prysmian, İstanbul Sanayi Odası'nın açıkladığı "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" raporunda 62. sırada yer aldı. İstanbul Sanayi Odası tarafından düzenli olarak hazırlanan "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" raporunun 2006 yılı sonuçlarında 73. sırada yer alan Prysmian Kablo, 2007 yılı sonuçlarına göre 62. sıraya yükseldi. Türk Prysmian, bir süre önce de "İlk 500 Bilişim Şirketi" araştırmasında, hem 3 Büyük İl Dışı Merkezli İlk 10 Bilişim Şirketi arasında hem de Türkiye Geneli Donanım İhracatı Gelirlerine göre Türkiye birincisi olmuştu. SMM Hamburg Fuarı'na Türkiye'den Rekor Katılım ünyanın en büyük Gemi inşa Sanayi ve Deniz Endüstrisi Teknolojileri fuarı SMM Hamburg'a Türkiye'den rekor seviyede katılım gerçekleşiyor. SMM Hamburg 2008 bu yıl 23 - 26 Eylül 2008 tarihleri arasında Hamburg'da gerçekleştiriliyor. 12 firmanın münferit katılımının yanı sıra 15 farklı firmanın Hamburg Messe Türkiye temsilcisi Goca Exhibitions'ı n organizasyonunda bir araya gelmesi ile oluşturulan 500 metrekarelik grup standıyla da temsil edilen Türkiye, toplamda 27 firma ile bin metrekarelik bir alanda yer alıyor.
Sanifoam® SÜNGER SANAYİ VE TİCARET A.Ş. Kabinler arası izolasyon ·9-11 kg/m3 Motor kabini izolasyonu • 80-100 kg/m3 Taban ve tavan izolasyonu •150-180 kg/m3 •Yanmazlık • Zerirli gaz çıkartmaz • Ses ve lsı Yalıtımı • Farklı renk ve formlar ·Yanmazlık • Zerirli gaz çıkartmaz • Küf tutmaz • Ses ve lsı Yalıtımı • Ses ve lsı Yalıtımı • Farklı kalınlıklar • Laminasyon türevleri • Su geçirmez • Laminasyon türevleri • Farklı form ve kalınlıklar • Renklendirilebilir • Laminasyon türevleri • Su geçirmez • Kurşun ve PVC bariyerli alternatifler Sanifoam® S0NOER SANAYi VE TiCARET A Ş. Merkez: Londra Asfaltı Alpar iş Mrkz. A Blok No: 34/4 Yenibosna 34188 Bahçelievler - lstanbul Tel:02124514141 Faks:02124512424 Fabrika: Organize Sanayi Bölgesi Barış Sk.No:1 Çerkezköy 59500 Tekirda!) Tel: O 282 725 27 25 Faks: O 282 725 27 16 www.sanifoam.com.tr e
İbrahim DedeDenize İndirildi apımı, Sedef Tersanesi'nde tamamlanan 182 metre boyundaki İbrahim Dede konteyner gemisi, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın da katıldığı törenle denize indirildi. Hızlı büyüme iş kazalarını da artırdı Törende bir konuşma yapan Başbakan Erdoğan dünyada gemi ile yük taşımacılığının giderek daha çok tercih edilmesinin sürekli yeni gemi ihtiyacı doğurduğunu belirterek, gemi siparişlerindeki büyük artışın tersane sayısını da hızla çoğalttığını söyledi. Erdoğan, bu artışa paralel olarak Nupas- Cadmatic ç boyutlu modelleme ve izometri programı olan Nupas - Cadmatic yazılımının tanıtımı, TMMOB Gemi Mühendisleri Odası'nda yapıldı. 14 Ağustos Perşembe günü, Gemi Mühendisleri Odası Merkez binasında yapılan tanıtıma çok sayıda davetli katıldı. üretim kapasitesinin 550 dwt'dan 2 milyon dwt'ye çıktığını vurgulayarak, "2013 yılında bu rakam 8.6 milyon tona ulaşacak, hedefimiz bu." dedi. Başbakan Erdoğan, bu sürecin bir başka etkisinin de istihdamda yaşandığını söyleyerek, "Bu hızlı büyüme iş kazalarında artışı da beraberinde getirdi. Denizcilik Müsteşarlığı ile Savunma Bakanlığı ve diğer taraftan sektör el ele vererek bu sorunu çözmek yönünde önemli adımlar atıyorlar." şeklinde konuştu. Yüksek faiz-düşük kur yüzünden sipariş yok Deniz Ticaret Odası Başkanı Metin Kalkavan ise tersanelerin kazalarla özdeşleştirildiğini ifade ederek, tersanelerin birçok eksiği ve hatalar bulunmasına rağmen bir sektörün suçlu ilan edilmesinin haksızlık olduğunu belirtti. Kalkavan, gemi inşa sektöründe son 6 ayda sadece sekiz sipariş alınabildiğini bunun ana nedeninin ise yüksek faiz-düşük kur olduğunu söyledi. AkdenizTersanesiGemi İmalatına Başladı umurtalık Serbest Bölgesi'nde bulunan, Akdeniz Tersanesi'nin gemi imalatına başladığı bildirildi. Tersaneden yapılan açıklamaya göre, ilk etapta 9 bin 500'er tonluk 2 12 tersane • eylül-ekim 2008 kargo gemisinin yapılacağı ve bir tanesinin kesimine başlandığı belirtildi. Yapılacak olan geminin 133 metre boyunda ve 17,5 metre genişliğinde olacağı açıklandı. Numarine'e Dubai'liOrtak ubai merkezli girişim sermayesi şirketi Abraaj Capital, Türk yat üreticisi Numarine·e yüzde 50 ortak oldu. Abraaj Capital'den yapılan yazılı açıklamaya göre, şirketin üretim kapasitesi artırılarak artan global talebe daha fazla cevap vermesi mümkün olacak. İşbirliği sonucunda daha fazla AR-GEve tasarım yatırımları yapılarak, büyüyen uluslararası yat pazarından pay alınması hedefleniyor. Marmarine Elektronik'ten AMI 5-VDR Sistemi emi elektronik ve elektrik otomasyon sistemleri alanında faaliyet gösteren Marmarine Elektronik, gemilerde meydana gelebilecek herhangi bir kaza durumunda, gemide gerçekleştirilen tüm işlemlerin son 12 saatini kaydeden, AMI SVDR'yi (voyage data recorder) sunuyor. üretimi İngiltere'de yapılan sistem, telsiz konuşmalarından radar ekranı görüntüsüne kadar bütün bilgilerin son 12saatini kaydediyor. Olası bir kaza durumunda da bu bilgiler herhangi bir bilgisayar aracılığıyla görülebiliyor. Marmarine Elektronik, satışını yaptığı ürünler için kesintisiz servis garantisi veriyor.
Membran iZOCAM • www.orbayalitim.com FIRMAMIZIZODERÜYESiDiR. AFS Aexible Hava Kanallan Makro Teknik Aanş AFS FUXl■U KANAL ORBAYALITIM VE INŞAA T SAN. TİC. L TD. ŞTI. lbrahimağa, OnurSk.No:12/234718 Kadıköy· İstanbul Tel:(0216)4286800Pbx Fax:(0216)4286805E-mail:info@orbayalitim.com IUl[IIOftlDUll ORBA YALITIM
Türknotik Deniz Araçları Tasarımı Sahibi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Aziz Göksel: "Mimarlık ve Mühendislikte Yaşanan Süreç Yaşanmalı" Türknotik Deniz Araçları Tasarımı firmasının sahibi Mehmet Aziz Göksel, denizcilik eğitiminde de mimarlık ve inşaat mühendisliği dallarında yaşanan sürecin yaşanması gerektiğini vurguluyor. Bugünlerde bir eğitim projesi üzerine çalışan Türknotik firmasının sahibi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Aziz Göksel, denizcilik sektöründe mimarlık ve inşaat mühendisliği dallarında yaşanan sürecin yaşanması gerektiğini vurguluyor. Yıllar önce aynı eğitimi alan inşaat mühendisi ve mimarların sonradan birbirlerinden ayrılarak iki ayrı eğitim programına sahip olduklarını hatırlatan Göksel, bu ayrımın denizcilik eğitiminde hala hayata geçemediğini vurguluyor. Dünya çapında genelde gemi inşaatı ve makineleri mühendisliği (naval architect and marine engineer) bölümleri adı altında eğitim verildiğini, Naval Architect - and Marine Engineer-denilen kişinin terminolojik olarak geminin hem mimari hem de mühendislik tasarımından sorumlu tek kişi olduğunu belirten Göksel, bunun büyük bir açmaz olduğunu savunuyor. "Denizcilik eğitiminde mimarlık ve inşaat mühendisliği dallarında görülen süreç yaşanmadı. Fakat bunun sinyalleri yat sınıfı teknelerde geliyor. Yat sınıfıyla ilgili bilgi birikimi gemi inşaat mühendisliği disiplininin sınırlarını aştıkça onunla mimarlık, iç mimarlık ya da endüstri tasarımı gibi başka disiplinler ilgilenmeye başladı. Ve bu tasarım disiplinleri tarafından tekrar sistematize edilip düzenleniyor" di14 tersane • eylül·ekim 2008 yen Göksel şunları söylüyor: "Yat tasarımı adı altında serfitika programları, master programları açılıyor. Fakat mimarlık ve gemi inşaatı mühendisliği gibi üniter bir yapı kazanamadı. Bu da bir karışıklığa sebep oluyor. Kim yat tasarımcısıdır, kim değildir bilinmiyor. Yatın mimari tasarımından sorumlu kişi mi yoksa mühendislik tarafından sorumlu kişi mi belli değil. Bu sorun aslında sadece yat sınıfında değil tüm kategorilerde daha da derinleşiyor. Sadece yatların ya da yolcu gemilerinin mimari tasarımı mı tasarım disiplini kökenli kişilerin çalışma alanıdır; yoksa her tip deniz aracının, mimari tasarım bilgisi belli bir düzen içinde bir lisans programı içinde sistematize edilebilir mi? Doktora çalışmamda bu sorulara yanıt aradım. Her sınıfta deniz aracının 'mimari tasarım' bilgisini bünyesinde toplayan ve elementer düzeyde mühendislik bilgisi içeren 'deniz araçları tasarımı' adında birlisans programı kurguladım." "Bunun yanında Yeditepe Üniversitesi'nde Deniz Bilimleri Enstitüsü kurmaya çalışıyoruz. Enstitünün kuruluş dosyasını YÖK'e yolladık; şu anda inceleniyor. Enstitü altında olacak programlardan biri de yine benim kurguladığım Yat Tasarımı yüksek lisans programı. Bu program da deniz araçları tasarımı gibi disiplinler arası bir program olacak ve hem gemi inşaatı ve makineleri mühendisliğinden hem de tasarım programlarından öğrenci alacak. Fakat bu sadece Yeditepe Üniversitesi ile olabilecek bir şey değil. 160 bin kişilik bir sektör söz konusu. Ve sektöre devamlı yeni insanlar giriyor. Fakat yat sınıfı ya da başka bir sınıfta tekne tasarımında çalışacak insanlar yeniden bir sürü şey öğrenmek zorunda kalıyorlar. Program bu tip olumsuzlukları engelleyecek ve eğitim bir bütün halinde verilecek." iki disiplin tek potata eritilemiyor "Bazı mühendisler deniz aracı tasarımının bütünüyle kendi alanları olduğunu savunuyor ve tasarımcıları işlerine karıştırmak istemiyorlar. Ya da yatların mimari tasarım bilgisinin mimarlık vb. disiplinler içinde öğretildiğini yanılgısıyla, yeni oluşacak disiplinler arası bir eğitim programına karşı çıkıyorlar. Halbuki ne yatların ne de başka sınıf bir deniz aracının mimari tasarım bilgisi mevcut bölümlerde okutulmuyor. Mimar da iç mekandan, iç yerleşim planlarından mühendisin anlamayacağını savunuyor. Piyasada böyle bir çelişki yaşanıyor. İki disiplin tek potada eritilemiyor.
çevreyi kirletmez ;,JALDAĞ www.aldag.com.tr ISTANBULBÖLGEMÜDÜRL()(;O ANKARA BÖLGEMÜDÜRL()(;O IZMIR BÖLGEMÜDÜRL()(;O BURSABÖLGEMODORLOc'iO ADANA BÖLGEMOOORL()(;ü Tel :(0216)4516204Plıx Tel :(0312)4414182Pbx Tel :(0232)4490088 Tel :(0224)2111536Plıx Tel :(0322)4560099pbx Faks :(0216)4516205 Faks :(0312)4419276 Faks :(0232)4498788 Faks :(0224)2111538 Faks :(0322)4560130 E-mai:l aldag@aldag.com.tr
İTÜ Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ömer Gören: ..Verimlilik Artışı Hayati ÖnemeSahip!" İTÜ Gemi inşaatı ve DenizBilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr.Ömer Gören,gemi inşa sektöründe verimliliğin, rekabet açısından hayati bir önemesahip olduğunu vurguluyor. Yeni gemi inşa teslim sürelerinde bazı sorunlar yaşandığını ve tersanelerin bu konuda önlemler geliştirmeye çalıştığını dile getiren İTÜ Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ömer Gören, "Tedricen yükselen işçilik ücretleri ve bağıl olarak düşük adamsaat başına birim çelik işleme kapasi16 tersane • eylül-ekim 2008 temizle resmen meydan okuyoruz. Ülkemizdeki birim çelik işleme kapasitesi ve Kore'nin birim çelik işleme kapasitesi arasında mertebe farkı söz konusu olduğuna göre buraya dikkat sarf etmek gerekiyor" diyor. Bunun Türk işçisinin yetersizliğine delalat eden bir şey olarak algılanmaması gerektiğini vurgulayan Gören, verimliliğin eğitimden, teknolojik altyapı ve işyerinin bilgi birikimi ile organizasyonel yapısına kadar bir çok unsura bağlı olduğunu söylüyor. Bu konuda herkese görev düştüğünün altını çizen Ömer Gören, "Öyle bir üretim şeması geliştirilmeli ki işçiler daha yüksek randımanla çalışsınlar. Bunun içinde otomasyon, nümerik kesme, yeni kaynak teknolojileri gibi bileşenlerin de önemli rolü bulunuyor. Bu yöndeki ciddi girişimleri tersanelerimizde görmeye başladık. Verimlilik artışı rekabet açısından hayati önemde." ifadelerini kullanıyor. Eskiden mühendis çalıştırmayan tersanelerden, araştırmaya meyilli bugünkü tersanelere gelindiğini de belirten Prof. Dr. Ömer Gören, özellikle 90'1arın sonunda ve 2000'1i yılların başlarında ciddi sıçramalar yaşandığını belirtiyor ve bu sıçramaların belli bir birikimin neticesinde olduğunu hatırlatarak, tersanelerin kendi içlerinde başarılı organizasyonlara gittiklerini ifade diyor ve şöyle devam ediyor: "Yurtdışından talep de oldukça arttı. Tersane yatırımları devam
ediyor. Bunun etkilerini biz de yakından yaşıyoruz. Mezunlarımızın neredeyse tamamı gemi inşa sektörü içinde iş bulabiliyor. Umarım bu gelişme süreci devam eder." "Özel gemilerde ihtisaslaşmış bir sektöre sahibiz. Tersanelerimiz butik üretim tarzına yatkın ve bu da Avrupalı armatörler için cezbedici bir unsur. Avrupa'ya yakınlığımız da önemli bir avantaj. özellikle yan sanayiide de gelişmeler yaşanıyor. Belki arzu edildiği seviyede değil; fakat bu konuda da Türkiye'nin yeni açılımlar yapabileceğine inanıyoruz. Gerekli belgelendirme, sertifikasyon süreçlerini de başarıyla geçerek yeni avantajlar yakalayabiliriz. Gemide kullanılan yan sanayi ürünlerinin yüzdesini artırmak gerekiyor." Sorunlar aşılacak "Türkiye'de ara eleman yetiştirilmesi konusunda eksiklikler var. 1980'Ii yılların başlarında yanlış bir kararla Haliç Tersanesi içindeki gemi yapı meslek lisesi kapatılmıştı. Ve bunun yerine geçecek bir meslek lisesi uzun yıllar kurulamadı. 15 günlük eğitim sonucunda sertifika vererek insanlara bir şeyler öğretebiliriz ama genel anlamda onları eğitemeyiz ve çok yönlü bir derinlik kazandıramayız. Eğitim bir bütün ve geniş kapsamlı bir süreç; bir devlet politikası olarak ele alınmalı. Gemi inşa sektörümüz de birden büyüdü ve bu süreç çok kısa zamanda ortaya çıktı. Dolayısıyla sektör bir anlamda çocukluktan birden gençliğe geçişin problemleriyle, özelde iş kazaları gibi üzücü sorunlarla karşılaştı. Sorun bir günde çözülebilecek bir sorun değil. Bu aşamada eğitimin kilit bir rolü olduğu vurgulanmalı. Eğitim uzun vadeli bir süreç. Buna ek olarak iş emniyetine yönelik bağımsız bir sertifikalandırma mekanizmasının kurulması da çok yararlı olacak. Şimdiye kadar şahit olduğumuz başarıları gösteren gemi inşa sektörümüz bu sorunları da aşacak." Küçük tekne mühendisliği programı açılacak "Hem sektörün güncel yapısının talepleri hem de akreditasyonunu aldığımız ABET (Accreditation Board far Engineering and Technology, ABD) gereksinimi doğrultusunda derslerimizde takım çalışmasını öne çıkarmaya çalışıyoruz. Hesaplamalı yazılımları dizaynda ve mühendislik analizlerinde kullanma yeteneği ile ömür boyu öğrenme alışkanlığını kazandırmak ayrı bir eğitim görevimiz. Bir de verdiğimiz eğitimin sadece kara tahta başında değil, ders dışı faaliyetle de desteklenmesi gerektiğine inanıyoruz. özellikle proje geliştirme ve yarışma unsurunun birlikte bulunduğu etkinliklerde öğrencilerimiz uluslararası başarılara imza atıyor, bu süreçte liderlik vasıfları da gelişiyor. Sektörden gelen talepler doğrultusunda küçük tekneler mühendisliği adı altından yeni bir program açmayı düşünüyoruz. Bunun altyapısını ve içeriğini oluşturmaya çalışıyoruz. Bugün yat ve tekne sektöründe çalışanların hemen hepsi gemi inşa mezunu. Bu konuda da daha özel tipte bir eğitimin gerekli olduğu konusunda yaygın bir kanaat var." Savunma sanayii konusunda "araştırma" önem kazanıyor "Fakültemizin sektörün problem çözücü bir merkezi haline geldi. Tabii sektörün pozitif yaklaşımını da görmek lazım. Ticari gemi sektörünün yanı sıra savunma sanayiinde de özellikle müsteşarlığın ve Deniz Kuvvetleri'nin, ihtiyaçların maksimum milli olanaklarla sağlanması konusunda ortaya koydukları önemli bir irade var. Bu çok olumlu perspektifler açtı. Sektörü de canlandırıyor. Savunma sanayii konusunda özellikle araştırma önem kazanıyor. Biz de fakülte olarak gerek Deniz Kuvvetleri'ne gerek Savunma Sanayii Müsteşarlığı'na olumlu katkılarda bulunduğumuza ve bunun da sektörü destekleyecek önemli bir unsur olduğuna inanıyoruz." "Fakültedeki sıkıntıların başında plansız bir şekilde artırılan kontenjanlarımız geliyor. 75 olan kontenjanımız 2 yıl içinde 120'ye yükseltildi. Bu sektör açısından anlık olarak doyurucu olabilir; ama bir mühendisin yetiştirilebilmesi için minimum altyapı gereksinimlerine ihtiyacı var. Bunun yanı sıra araştırma altyapımıza yönelik, özellikle savunma teknolojileri araştırmaları konusunda daha büyük boyutlu yatırımlara ihtiyacımız bulunuyor." tersane • eylül-ekim 2008 17
-r,ormn ---------------------------; Dr. Sedat Karabulut Sağlık, Emniyet, Çevre Uzmanı DelikliPeynir Eylül ayının 19'unda gazetelerde yayınlanan haber şöyleydi: "Tuz· la'daki filika kazasında ihmali bu· lunduğu gerekçesiyle gözaltına alı· nan ve aralarında (...) Tersanesi Ge· nel Müdürü ile Genel Müdür Yardım· cısı'nın da bulunduğu 5 kişi tutukla· narak cezaevine gönderildi. (...) Ter· sanesi'nde 11 Ağustos 2008 tarihinde meydana gelen ve 3 işçinin ölümü, 12 işçinin de yaralanmasıyla sonuçlanan filika kazasına ilişkin gözaltına alınan şahıslar, emniyetteki işlemlerinin ar· dından dün Tuzla Adliyesi'ne getirildi. Cumhuriyet Savcılığı'nda ifadesi alı· nan şahıslar, tutuklanmaları istemiy· le nöbetçi mahkemeye sevk edildi. Nöbetçi mahkemede uzun süre ifade· si alınan şahıslar;(. ..) Tersanesi Genel Müdürü, Müdür Yardımcısı ve Teknik Müdür ile Fransız menşeli kontrolör firması görevlilerinden iki kişi; görevi ihmal ve ölüme sebebiyet verme su· çundan tutuklandı. Tuzla Devlet Has· tanesi'nde yapılan sağlık kontrolünün ardından sanıklar, Maltepe Cezae· vi'ne konuldu." Üç ölü ve on iki yaralı ... Bunlar bir iş kazası haberinde yazılan rakamlar olabilir. Ama her birinin bir ismi, kar· 18 tersane • eylül-ekim 2008 deşleri, anası-babası, çocuğu ve eşi vardı. .. Yaşanmışlıkları ve tabi bir de yaşayamadıkları. .. Tıpkı Maltepe Ce· zaevi'nde tutuklu olarak yatan kişile· rin olduğu gibi. .. Çok acı bir gerçek ama Türkiye'de her gün ortalama olarak dört kişi iş kazaları sonucu hayatını kaybediyor. Peki nasıl oluyor da bunca hayatı mahveden iş kazaları, ülkemizde bu kadar sık meydana geliyor? .. Zoru başarıyoruz ... İş kazalarının meydana gelmesi ıçın birçok faktörün arka ark arkaya ve sı· rasıyla meydana gelmesi gerekir. Bir başka deyişle 1. hata, 2. hata, 3. ha· ta ... şeklinde sıra ile aksilikler oluş· malıdır. Bu aksilikler zincirinin arasın· daki halkalardan birini bile çekebil· sek, sonuç değişecektir. Tıpkı dizli domino taşlarında veya delikli peynir teorisinde olduğu gibi. .. Bir başka deyişle, deveyi iğne deliğin· den geçiriyor, bir yolunu bulup kaza· ların oluşmasına vesile oluyoruz. Çünkü o kadar çok ve sık emniyetsiz durumlar yaratıyor, emniyetsiz dav· ranışlar sergiliyoruz ki, kaza olasılığı· nı inanılmaz şekilde artırmayı başara· biliyoruz. Oysa bir işyerinde emniyet· siz durum ve davranışları bildiriliyor olabilseydik, o iş yerinde yaşanacak kazaların büyük kısmını azaltabilirdik. Bir kazanın anatomisi Yukarıda konu ettiğimiz ölümlü iş ka· zasının oluş şekli, GMO İş Sağlığı ve Güvenliği Komisyonu tarafından de· taylı şekilde incelenmiş ve 20 Ağus· tos 2008 tarihinde bir rapor olarak yayınlanmıştır. Bu raporda vurgula· nan konular özetle aşağıdaki gibidir; • Filika serbest bırakıldıktan hemen sonra, kıç tarafındaki kord nozullu dümen topuğu bağlantısı filika matafora ayaklarını birbirine bağ· layan V travers üzerindeki deniz bağı kelepçesine çarparak, kelep· çenin eğilmesine ve topuğun ha· sarlanmasına neden olmuştur. Fili· kanın kıç tarafı, çarpmanın etkisiy· le yükselerek kelepçenin üzerin· den geçmiştir. • Filikanın baş tarafı matafora ram· pasını geçip filika kord nozullu dü· men topuğu bağlantısı gemi var· daveıasının hizasına geldiğinde, topuk vardavela punteline çok ya· kın bir bölgeden vardavela tuta· mağına çarpmış ve bu çarpma fili· kanın düşme açısını değiştirmiştir. Normal koşullarda yatayla 35° • 40° arasında bir açıyla düşmesi ve karinasının baş tarafından suya girmesi beklenen filika, vurmanın etkisi ile önce su yüzeyine dik po· zisyona gelmiş, hareketin deva· mında dönmeye devam ederek, su ile 120° açı yapacak şekilde suya çarpmıştır. Bu çarpmanın etkisi ile sert biçimde dönen filikanın kıç bölümünde yer alan kumanda ma· hallinin tavanı denize çarpmış ve filikanın bu bölümünde kırıklar ile yırtıklar oluşmuştur. Aynı zaman· da filika ön ve iskele yan camı ile giriş kapısı camı da dağılmıştır. Oluşan kırık ve yırtıklar ile dağılan camlar nedeniyle açılan boşluklar· dan giren deniz suyu sonucunda filika yan yatmış ve her koşulda kendisini düzeltmesi gerektiği hal· de bu pozisyonda yüzer halde kal· mıştır.
Aynı raporda filikanın düşme açısını değiştiren olay incelenmiş ve şu sonuçlara varılmıştır; 10 Temmuz 2007 tarihinde geminin klas kuruluşu tarafından onaylanmış olan NV428-501100 no'lu Filika İndirme ve Binme Arajman Planı'nda kıç kasara güverteyi çevreleyen vardavelanın (korkuluk), filika mataforası hizasında, 900 mm kadar gemi baş tarafına doğru içe alınmış şekilde düzenlenmiş olduğu görülmektedir. Söz konusu planda; vardavela bu bölgede, filika mataforası kıç taraf dikmeleri (ayakları) dışarıda kalacak şekilde yerleştirilmiştir. Gemideki uygulamada ise vardavela filika mataforası hizasında içeriye döndürülmeden kıç ayna üst hattı hizasında aynen devam ettirilmiş; matafora kıç taraf dikmeleri (ayakları) içeride bırakılmıştır. Diğer bir deyişle vardavela o bölgede, plandaki yerine nazaran yaklaşık 900 mm kadar kıça yerleştirilmiştir. Onaylı plandan farklı diğer bir uygulama da -test sırasında filikaya henüz takılmamış olan- deniz bağı "L" elemanının geçeceği matafora üzerindeki sabitleme (merkezleme) kelepçesinin, plana göre 210 mm boyda ayarlanması gerekirken, bunun yapılmayıp; 280 mm boyda bırakılmış olmasıdır. Yani bu elemanın üst ucu, bulunması gereken pozisyondan 70 mm daha yukarıda durmaktadır. - Onaylı plandan farklı olarak yapılan bu uygulamaların plana işlenmesi ve filikanın en alt ucunun inme (kayma) hattının matafora rayına paralel olarak çizilerek kontrol edilmesi halinde; filika deniz bağı kanca elemanının ve kord nozullu dümen topuğunun plandan farklı olarak yaklaşık 900 mm kıç tarafa yerleştirilmiş olan vardavelaya; topuğun yine aynı şekilde plana nazaran yaklaşık 70 mm yukarıda olan sabitleme (merkezleme) kelepçesine çarpacağı açık şekilde görülmektedir." Kazadan sonra filikada yapılan incelemede; "Filikanın kıç bölümünde yer alan kumanda mahallinin tavanında kırık ve yırtıkların ve ciddi yapısal hasarların oluşmuş olduğu, aynı zamanda filika ön camları ile iskele yan camı ve giriş kapı camının kırılmış olduğu görülmüştür. Açılan boşluklardan giren deniz suyu sonucunda filikanın yan yatmış ve bu pozisyonda yüzer halde kalmış olduğu görülmektedir. 16 metre düşme yüksekliğine göre kuralların gerektirdiği prototip test ve kontrollerinden geçmiş olan bir filikada, yaklaşık 11metrelik düşme testi sonucunda bu büyüklükteki bir hasarın oluşmuş olması; filika malzemelerinin ve yapısının incelenmesinden başlayarak, konunun daha derin araştırılması gereğini ortaya koymaktadır" deniliyor. Milimetreler ile ifade edilen kısa bir uzunluk bazen çok kısa, bazen de çok uzun olabiliyor. İşin kötüsü bu fark hayatisonuçlar doğurabiliyor ... Ayrıca test sırasında filika içinde bulunması gereken kişilerle ilgili olarak; harekete geçirme düzeneğinin, sadece filikanın içerisinden kullanılmak üzere ve filika içinden kumanda edilebilecek biçimde tasarlanmış olmasının yanı sıra, testin insanla ya da insan yerine ağırlıkla yapılması gerektiği konusunda ulusal ya da uluslararası mevzuatta açık bir hüküm bulunmamasına rağmen; "Gemi can kurtarma donanımları ile ilgili bu tür ve benzeri test ve talimlerin, yüksek risk düzeyinde olduklarının IMO Deniz Güvenliği Komitesi'nin muhtelif karar ve sirkülerlerinde özellikle belirtilmekte olduğu; Personelin acil durumda filikaya binmeyi, doğru olarak yerine oturmayı, emniyet kemeri kullanmayı ve denize düşerken nasıl davranmaları gerektiğini öğrenmeleri amacıyla belli periyotlarda yapılması gereken 'gemiyi terk talimleri'nde dahi, filikanın önceden test edilmiş ve defalarca denenmiş olmasına rağmen, talimin 'teknenin manevrasını yapmak ve geri almak için gerekli en az sayıda personelle yapılması'nın istendiği göz önünde tutulduğunda; gemi üzerinde yapılması gereken '%10 fazla yüklü' testin, MSC.81(70) no'lu kararın 6.1.1ve 6.1.2maddelerinde belirtilen koşullarda, uygun ağırlık kullanılmak suretiyle insansız yapılmasının uygun olacağı" değerlendirilmektedir. Ne yapmalı? Öncelikle her işyerinde işletme yönetimi, çalışan işçisi, taşeronu, teknik personeli ve denetleme yapan kurum/kuruluşların tümünün katkısı ve mutabakatının alındığı bir işyeri risk analizi yapılmalıdır. Yasalara göre yapılması zorunlu olan bu analiz, doğru şekilde ve yetkin kişilerin gözetiminde olmalıdır. Risk analizi sonrasında, mevcut durumun sağlıklı ve emniyetli hale gelmesini sağlayacak, doğru işletme politikaları ve hedefleri üst yönetim tarafından ilan edilmelidir. Ayrıca ilgili bütün taraflar, ilan edilen politika ve hedeflerin takipçisi olmalıdır. Kurallarda mutabakat. uygulamalarda ise istisnasızlık önemlidir. Süreç devam ederken doğru davranışlar ödüllendirilmeli, yanlışlar ise cezalandırılmalıdır. Çalışanlara verilecek eğitim ihtiyaçları doğru belirlenmeli, verilen eğitimlerin etkileri ölçülebilir olmalıdır. Her türlü tedbire rağmen oluşabilecek olumsuz olaylar için acil durum planları hazırlanmalı ve tatbikatlar ile test edilmelidir. Meydana gelen kazalar sonrasında, yukarıdaki örneğe benzer kaza kök neden analizleri yapılmalıdır. Kaza kök neden analizi yapılırken, suçluyu bulmaktan çok, kazanın tekrarını engelleyecek tedbirleri bulmaya odaklanılmalıdır. Bütün bunların ötesinde, İş Sağlığı ve Emniyeti konusunun bir kültür olduğu unutulmamalıdır. Bu kültürün; politika ve hedeflerin ilan edilmesi, birkaç saat eğitim alınması veya bazı prosedürlerin kağıt üzerinde yazılı olmasıyla gelişmediğini bilmek lazım. İş Sağlığı ve Emniyeti kültürü ancak kalıcı bir iklim sonrasında gelişebilir ve bu zaman alan bir süreçtir. Karalı ve istikrarlı olmak gerekir ... v tersane • eylül-ekim 2008 19
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=