RAMAZAN GÜNAY
Standart Pompa Satış Yöneticisi - Endüstri

Ä°ÅŸletmelerin ihtiyaç durumları bazen debi, bazen de basınç olabilmektedir. Bu ihtiyaçlar pompaların tesisata farklı baÄŸlantı ÅŸekillerinde baÄŸlanması sonucunu doÄŸurmuÅŸtur. Tesisata baÄŸlantı ÅŸekillerine göre paralel ve seri baÄŸlı pompa tesisatları bulunmaktadır. 

Paralel bağlı pompa tesisatları
Sistemin ihtiyaç duyduÄŸu debinin bir pompa ile saÄŸlanamadığı durumlarda veya deÄŸiÅŸken debi istenen durumlarda tercih edilen bir baÄŸlantı ÅŸeklidir. Ä°ki farklı pompanın aynı Hm deÄŸerindeki debileri toplanır (Q1+Q2=QT), böylece ortak pompa karakteristiÄŸi oluÅŸur.

Paralel baÄŸlı pompa tesisatı uygulamasında öncelikle sistemde istenen toplam debi deÄŸeri tespit edilir. Bu toplam debi deÄŸerine göre, uygun boru çapları seçilerek sürtünme kayıpları hesap edilir. Sonuçta (Hm) manometrik basma yüksekliÄŸi hesaplanır. AÅŸağıdaki grafikte sistemin basınç kayıplarına göre hesaplanmış sistem eÄŸrisi görülmektedir. 

Ä°ki pompa aynı anda çalışacak ÅŸekilde tasarlanıp pompa seçimi yapılmış ise C noktasında pompalar sorunsuz çalışacaktır. Fakat iÅŸletmeler, debi ihtiyacının azalması durumunda tek pompa ile çalışmak isteyebilirler. Yapılan hatalardan biri sadece 1. pompayı çalıştırdığında sistemde Q1 debisinin görüleceÄŸi öngörüsüdür. Sadece 1. pompa çalışırken, 1. pompanın karakteristik eÄŸrisi ile sistem eÄŸrisinin kesiÅŸtiÄŸi nokta olan A noktasında çalışır. Sonuç olarak iÅŸletme QA deÄŸerini debi olarak görecektir. Sadece 2. pompanın çalıştığı durumda da Q2 degeri deÄŸil, B noktasına karşılık gelen QB debi deÄŸerini sistemde görecektir.

Paralel baÄŸlı çalışmalarda pompa seçimi yapılırken pompaların tekli  çalışma durumları söz konusu olacak ise bu bilgi pompa üreticisi ile paylaşılmalıdır. Üretici her iki koÅŸulda çalışabilecek uygun pompa modelini ve tekli çalışmada gerekli güçleri öngörerek doÄŸru pompa seçimlerini yapacaktır.

Sistem eÄŸrisinin dik olduÄŸu durumlarda debi artışını paralel baÄŸlı pompa sistemleri istenen noktalara getiremeyebilir. Sistem eÄŸrisinin yatay olduÄŸu durumlarda debi artışı için paralel baÄŸlı pompa sistemleri daha iyi sonuçlar vermektedir. Sistem eÄŸrisini yatay hale getirebilmek için Hgeo ile Hm deÄŸeri farkı mümkün olduÄŸunca küçük tutulmalıdır. Bunu saÄŸlayabilmek için tesisattaki sürtünme kayıpları azaltılmalıdır.

Seri bağlı pompa tesisatları
Sistemdeki basıncın yetmediÄŸi durumlarda, basıncı artırmak için kullanılan bir baÄŸlantı ÅŸeklidir. Seri baÄŸlı pompaların karakteristik eÄŸrileri oluÅŸurken aynı debideki manometrik yükseklikler toplanır ve seri baÄŸlı çalışmadaki Hm deÄŸeri tespit edilir (H1+H2=HT). Yukarıdaki grafikte yeni oluÅŸacak olan ortak pompa karakteristik eÄŸrisi bulunmaktadır.

Birbiri ardına seri baÄŸlanmış tek kademeli pompaların çalışma mantığı ile çok kademeli pompalar tasarlanmıştır. Debi aynı kalarak her kademe bir basınç artışı saÄŸlamıştır. 

Seri baÄŸlı pompalarda dikkat edilmesi gereken bir diÄŸer önemli konu da 2. pompanın basınç dayanımıdır. Seri baÄŸlantıda 1. pompanın çıkış basıncı 2. pompaya giriÅŸ basıncı olarak gelecektir. 

2. pompanın emme flanÅŸ dayanımı bu deÄŸere göre seçilmelidir (pn16-pn25 vb.). 2. pompanın gövde malzemesi ve basma flanşı dayanımı, oluÅŸacak toplam basınç deÄŸerine göre tasarlanmalıdır. 

Pompa seçimi yaptırılırken, seri baÄŸlantı yapılması planlanan durumlarda pompa üreticisine bilgi verilmesi önem arz etmektedir.