Gemi Ãœretim Prosesleri Esnasında Ortaya ÇıkanTehlikeler ve Alınması Gereken Tedbirler Bölüm 3 GMO Ä°ÅŸ SaÄŸlığı ve GüvenliÄŸi Komisyon Raporu / 2007 Komisyon Ãœyeleri: GülÅŸah KoÅŸar, UÄŸur BuÄŸra Çelebi, DoÄŸan Maden, Nihat Özdemir, Yüksel Akcan Gemilere elektrik verilmesi, havuzdaki panolar, gemilere verilen elektrik kabloları, idari bina ve hangarlardaki elektrik bakım onarımlarının yapılması işleridir.
Risklerin Belirlenmesi •
Açık ve dağınık kablolardan ark atlaması •
Yüksek voltajla çalışma •
Tevsi panolarının açıkta olması •
Topraklama tesisatının olmaması •
Aşırı elektrik yüklenmesi sonucu kısa devre •
Güç kesme ve kilitleme sistemi
olmaması
Alınması Gereken ÖnlemlerGenel Olarak Elektrik Tesisatlarında Güvenlik Tedbirleri: •
Elektrik tesisleri gerek işletme,
gerekse onarım ve bakım için kısa sürede ve güvenle izlenebilecek biçimde açık olarak düzenlenmeli •
Bütün önemli tesis bölümlerine ve aygıtlara yetkililer kolayca ulaşılabilmeli, zorluk çekilmeden yerlerine konulabilmeli ya da yerlerinden çıkarılabilmeli •
Elektrik tesislerindeki kesiciler ve ayırıcılar her türlü hava şartlarında devreyi tam ve güvenli bir biçimde ayırmış olmalı •
Bu aygıtların açık ve kapalı konumları güvenli bir düzenle bir konum göstergesiyle fark edilecek şekilde olmalı •
Elektrik panoları kapalı dolaplarda olmalı. İmalattaki kablolar kablo hattı belirlenmiş kanallardan geçirilmeli ve/veya yerdeki elektrik kabloları üç ayaklı askıya alınmalı •
Kablo hatları için geçiş kanalları oluşturulmalı •
Kabloların standartlara uygunlukları kontrol edilmeli ve izolasyonun standartlara uygun malzemelerle yapılması sağlanmalı •
Yırtık kablolar değiştirilmeli ve belirli aralıklarla kablo kontrolleri yapılmalı
Elektrik bakım onarım işlerinde güvenlik tedbirleri: •
Elektrik tesisatının, cihazlarının veya çıplak iletkenlerinin daima gerilim altında bulunduğu kabul edilmeli ve teknik bir zorunluluk olmadıkça gerilim altında elektrik onarımı yapılmamalı •
Elektrik tesisatı veya teçhizatının bakım ve onarımında bunları devreden çıkaracak bir devre kesme tertibatı bulunmalı. Devreden çıkarıldıktan sonra
bunların topraklı olması hali devam etmeli •
Yüksek gerilimli tesislerde gerilim kaldırılmadan, akım kesilmeden hiçbir çalışma yapılmamalı •
Alçak gerilimli tesislerde yapılacak işlere girişilmeden önce gerilim kesilmeli •
Ancak zorunluluk hallerinde, çalışma müsaadesi veya hizmet talimatında sayılan şartlar dâhilinde ve aşağıdaki hususlara uyularak çalışma yapılmalı •
Platformu olmayan bir direğe çıkılmasını icap ettiren bir işlem bahis konusu olmadıkça yalıtkan bir eşya üzerinde durulmalı •
İyi durumda bulunan yalıtkan eldivenler ve sapı yalıtkan aletler kullanılmalı •
Çıplak iletkenler civarında çalışırken baret, yalıtkan altlıklı iş ayakkabısı ve iş elbisesi giyilmeli •
Çalışanın kendisini önceden izole etmesi sağlanmalı •
Gerilim altındaki elektrik devrelerinin, elektrik makinelerinin veya cihazlarının bakım ve onarımı, bu işle görevlendirilen yetkili ve ehliyetli teknik elemanlar tarafından veya bu kişilerin gözetimi ve sorumluluğu altında diğer şahıslar tarafından yapılmalı •
Yeraltı kablolarında yapılacak bir işlemde, elektrik kesilmesinden hemen sonra kapasitif boşalmayı temin için, üzerinde çalışılması gereken kabloların bütün iletkenleri kısa devre edilmeli ve topraklanmalı •
Kısa devre ve topraklama işlemi çalışma yerinin en yakın kısımları üzerinde ve bu yerin her iki
ucunda yapılmalı •
Elektrik tesislerinin tesis, işletme bakım işinde görevlendirilen kimselere işletme sorumluları tarafından işin süresi, yeri, cinsi ve önemi ve uyulması gereken kurallara ilişkin yazılı görev
talimatı verilmeli •
Sözlü olarak telefon veya telsizle verilen talimatlar tekrar ettirilmeli, yanlış anlamalara ve hatalı manevra yapılmasına meydan verilmemeli •
Yüksek gerilim tesislerine ayrılan ve işletilen yerlere, küçük boyutlu elektrik gereçlerinden başka eşya konulmamalı. Buralar başka işler için kullanılmamalı, kapılar kilitli tutulmalı ve ilgisiz kişilerin girmeleri önlenmeli •
Bu yerlerin kapısına giriş yasağını bildiren ikaz levhası asılmalı •
Elektrik işlerinde kullanılan manevra çubukları, neon lambalı ıstankalar, sigorta pensleri, kauçuk eldivenler, yalıtkan
sehpalar, yangın söndürme cihazları gibi alet ve araçlar periyodik olarak denetlenmeli, her zaman işe uygun ve sağlam durumda olmaları sağlanmalı •
Yüksek gerilim tesislerinde bulunan hücreler, çıkışlar, kesici ve ayırıcıların nerelere ait olduğunu gösterir yazılı levhalar uzaktan okunabilecek şekilde teçhizatın uygun yerlerine
asılmalı, ayrıca hat başı direkleri üzerine, ait olduğu fiderin ismini belirten levha asılmalı •
Açık hava elektrik tesisleri en az 180 santimetre yükseklikteki duvar veya tel kafes çitle çevrilmiş olmalı. İkaz levhaları takılmalı, giriş kapıları kilitli olmalıdır. Tesislerin içi ve etrafı kuru ottan arındırılılmalı •
Kesicilerle kendi ayırıcıları arasında kilitleme düzeni bulunmalı, kesici açılmadan ayırıcı açılıp kapatılamamalı. Ayrıca bir hücre gerilim altında olduğunda hücre kapısı açılmamalı ve otomatik kilitleme tertibatı bulunmalı
Elektrik kaynak makinelerinde güvenlik:
•
Elektrik kaynak işlerinde ehil
kaynakçılar çalıştırılmalı •
Elektrik kaynağı işlerinde çalışan işçilere, işin özelliğine uygun kaynak maskesi, deri eldiven, yanmaz önlük, iş ayakkabısı gibi kişisel koruyucular verilmeli •
Elektrik kaynağı yapılan yerler, başka işçilerin çalıştığı yerlerden ayrı olmalı veya işçilerin çalışmasına engel olmayacak şekilde ışık geçirmeyen uygun paravanalarla ayrılmış olmalı •
Elektrik kaynağı sırasında ortama yayılan kaynak gaz ve dumanların intişar ettiği yerden emilerek dışarı atılması için alttan veya yandan çeken uygun aspirasyon sistemi kurulmalı •
Elektrik kaynak makineleri ve teçhizatı yalıtılmış veya topraklanmış, kaynak penseleri kabzalı ve dış yüzleri yalıtılmış ve kaynak ısısına karşı elektrot pensleri uygun şekilde korunmuş olmalı •
Elektrik kaynak makinelerinin şalteri, makine üzerinde
bulunmalı, kablolar sağlam şekilde tespit edilmiş olmalı •
Otomatik veya yarı otomatik dikiş ve punta kaynağı makinelerinde operasyon noktasına kapalı koruyucu yapılmalı •
Besleme ve kaynak kabloları, üzerinden taşıt geçmesi halinde zedelenmeyecek ve bozulmayacak şekilde korunmalı •
Yanıcı maddeler yakınında elektrik kaynağı yapılmamalı •
Elektrik kaynak makinelerinin temizlenmesi, tamir ve bakımı veya yerinin değiştirilmesi sırasında makineler şebekeden ayrılarak elektrikleri kesilmeli •
Kaynak makinelerin bakım ve onarımı yetkili elektrikçiler tarafından yapılmalı
Statik elektrik •
Ark veya kıvılcım çıkaran elektrik motorları parlayıcı, patlayıcı ve yanıcı madde bulunan ortamlarda kullanılmamalı •
Parlayıcı maddelerin bulunduğu işyerlerindeki elektrik motorları alev sızdırmaz tam kapalı tipte olmalı •
Parlayıcı ve patlayıcı maddelerin bulunduğu yerlerde statik elektrik yüklerinin meydana gelmesine karşı nemlendirme, topraklama, iyonizasyon vb. uygun tedbirler alınmalı •
Statik elektriği iletmeyen malzemelerin kullanılmasından mümkün olduğu kadar kaçınılmalı •
Sıvı parlayıcı ve patlayıcı maddelerin çok büyük akım hızları ile doldurulup boşaltılmasından, sıçramalı ve yüksek basınçla doldurulmalarından kaçınılmalı •
Parlayıcı sıvıların konulduğu bütün depolar ve boru donanımları, boru bağlantıları statik elektriğe karşı uygun şekilde topraklanmalı •
Depoların parlayıcı sıvılarla doldurulması ve boşaltılmasında araç ile depo arasında topraklama hattı bağlantısı yapılmalı. Statik elektriğe karşı tedbirler alınmalı •
Statik elektik birikmelerine karşı, gerekli yerlere statik elektrik yük gidericileri ve nötralizatörler konulmalı veya uygun diğer
tedbirler alınmalı •
Sentetik akaryakıt kapları iletken maddelerle kaplanmalı •
Akaryakıt depolama tankları akaryakıt doldurulduktan sonra
ilgili standartlara uygun olarak gerekli bir süre dinlendirilmeli,
Alev sızdırmaz teçhizat •
Parlayıcı gaz veya buharların havaya karışması ile patlama tehlikesi bulunan yerlerdeki elektrik alet ve teçhizatı tehlikeli alanın dışına kurulmalı veya bu alet ve teçhizat alev sızdırmaz tipte olmalı •
Alev geçirmez cihazların kullanılmasından önce imalatçı ve satıcı müesseselerden bu
cihazların gerektiği gibi olduklarına dair belgeler alınmalı •
Alev geçirmez cihazların üzerinde yapılacak herhangi bir onarım veya değişiklik bu cihazların ilk güvenlik durumlarını bozmayacak veya azaltmayacak şekilde yapılmalı •
Alev geçirmez cihazlar için kullanılacak iletkenler eksiz borular içinde bulunmalı veya madeni kılıflı, zırhlı yahut mineral tecritli kablolar kullanılmalı •
Bu gibi aletlere iletkenlerin bağlantısı, tesisatın alev geçirmez özelliğini bozmayacak şekilde yapılmalı
Teçhizatın korunması: •
Mekanik bir etkiye maruz kalması muhtemel olan yerlerde zırhlı kablolar kullanılmalı •
Alev sızdırmaz cihaz veya teçhizatın madeni gövdesi ile kabloların madeni kılıfları ve
boruları arasındaki elektrik bağlantısı lehim kaynağı veya uygun manşonlar kullanılarak
yapılmalı •
Kablo uçları neme karşı bu tip iletkenlere özgü alev sızdırmaz özel kapaklarla tecrit edilmeli ve boruları veya kabloların madeni kılıfları iletken olarak
kullanılmamalı •
Güvenlikli oldukları yetkili
makamlar tarafından onaylanmış aletler ve tesislerin üzerinde güvenlik durumlarını bozacak hiçbir değişiklik yapılmamalı •
Besleme hattının tehlikeli bölgeye zırhlı veya madeni kılıflı kablolarla uzatılması gerektiği hallerde bütün madeni kılıflar birbirleriyle irtibatlandırılmalı ve etkili şekilde topraklanmalı •
Parlayıcı bir ortamda akım kesici tertibat, kumanda ettiği makine veya cihazın hemen bitişiğinde bulunmadığı hallerde bunların kontrol, bakım veya onarım sırasında beklenmedik bir anda gerilim altında kalmasını önlemek için gerekli tedbirler önceden alınmalı •
Akım kesicilerde, kontrol ettikleri cihazları belirten uygun etiketler bulundurulmalı •
Parlayıcı, patlayıcı ortamlarda
sigortalar daima tehlike bölgesi dışına konmalı •
Ancak bunun sağlanamadığı hallerde bunlar alev geçirmez kutular içinde bulunmalı ve bu kutular gerilim kesilmeden açılmamalı •
Bu gibi kutular üzerinde bu hususu belirten ikaz yazıları bulunmalı •
Parlayıcı, patlayıcı tehlikeli ve zararlı maddeler bulunan yerlerde, aydınlatma devresi de dâhil olmak üzere elektrik tesisatı bir yılı geçmeyen süreler içinde
düzenli olarak ehliyetli elemanlar tarafından kontrol ve bakıma tabi tutulmalı •
Parlayıcı, patlayıcı ortamlarda suni aydınlatma tesisleri ancak alev sızdırmaz armatürlerle yapılmalı, aksi halde ortam dışına yerleştirilmiş lambalardan yararlanılmalı •
Parlayıcı, patlayıcı ortamlardaki bütün madeni bölme ve çatı kısımları ile makine ve teçhizat uygun şekilde topraklanmalı •
Motorların durdurulup çalıştırılmasına uzaktan kumanda eden tesisat da diğer bütün elektrik tesisatı gibi tozlara karşı korunmuş olmalı •
Aşırı akımlara ve kısa devrelere karşı korunmak üzere faz iletkeni ile toprak arasında bir kaçak olması halinde devreye otomatik olarak akım kesen bir cihaz konulmalı ve bu cihaz akımın % 10 artması halinde harekete geçmeli •
Parlama ve patlama tehlikesi oluşturabilen organik tozun meydana geldiği, taşındığı, aktarıldığı ve çalışıldığı yerlerde elektrik motor ve jeneratörleri toz geçirmez etanş tipte olmalı veya devamlı olarak temiz hava basılan tecritli hücrelerde bulundurulmalı •
Motorların uzaktan kumanda
edildiği hallerde kumanda düğmeleri toz geçirmez tipten imal edilmiş olmalı veya toz geçirmeyen ayrı bir odada bulunmalı •
Parlama ve patlama tehlikesi oluşturan organik tozların
meydana geldiği, taşındığı, aktarıldığı ve çalışıldığı yerlerde sigortalar tehlikeli ortam dışında kurulmalı •
Buna olanak bulunmayan hallerde sigortalar toz geçirmez etanş kutular içinde bulunmalı, bu kutular ancak akım kesildikten sonra açılabilmeli ve bu gibi kutular üzerine de bu hususu belirten uyarma levha ve yazılar bulundurulmalı
Topraklama: •
Alternatif ve doğru akımlı çalışan çıplak metal kısımlı elektrik cihazları uygun şekilde
topraklanmalı •
Topraklama tesisatı, yürürlükteki Topraklamalar Yönetmeliği ve Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak yapılmalı ve işletilmeli •
Topraklama devresi bir hata gerilimi sonucu cihaz gövdesinde tehlikeli gerilim oluşturmayacak şekilde ve bağlandığı cihazın izolesinde meydana gelebilecek en büyük kaçağı toprağa iletecek kapasitede olmalı •
Elektrik iletkenlerinin mahfazaları, metal mahfaza boruları, elektrik teçhizatının metal koruyucuları ve diğer gerilim altında bulunmayan yalıtılmış kısımları uygun şekilde topraklanmalı.
R E K L A M
HAKKIMIZDA
