GMO İş Sağlığı ve Güvenliği Komisyon Raporu / 2007 Komisyon Üyeleri: Gülşah Koşar, Uğur Buğra Çelebi, Doğan Maden, Nihat Özdemir Yüksel Akcan KESME İŞLEMİİşin Tanımı: Gemiyi oluşturacak parçaların otomasyon, nümerik kontrollü tezgâhlarda ve/veya manuel olarak, yapılan nestinge göre kesilmesi işlemidir.
Risklerin Belirlenmesi:* Kesme esnasında çıkan metal tozlarının havaya karışması,* Kuru kesim işlemlerinde parçanın ısınması,* Kesme sırasında çapak-alev oluşması,*Kesme esnasında bağlantı hortumlarından gazların sızması,* Oksijen kesiminde sac ve havuzdaki su arasında oluşabilecek gaz sızıntıları, gaz yoğunlaşması ve sıkışması,* Kesme tezgâhlarının uygun topraklanmaması,* Makinenin kasnak dişli pervanelerinin döner kısımlarının açıkta olması ve makine koruyucularının olmaması,* Kesme makinesinin uygun bir şekilde konumlandırılmaması,* Kesme işlemini yapan operatörün dikkatsizliği,* Makinelerin hareketli kısımlarından yaralanma,* Kesme havuzu üzerine sac yerleştirme esnasında mıknatıstan kaynaklanan mekanik arızalar,* Oksijen, argon ve propan hortumlarının standart dışı olması, zamanla yıpranması ve doğru bağlantıların yapılamaması,* Şalopaların geri tepme tertibatının olmaması,* Oksijen, argon ve propan tesisatlarına uygun tanımlama yapılmaması,* İşçilerin yaptıkları iş konusunda eğitimsiz olması,* Kesme yapılan ortamda yangın tertibatının olmaması,* Kesim sonrasında oluşan çamurun çevreye zarar vermesi,
Alınması Gereken Önlemler
* İşlemlerden dolayı kaynaklanan toz ve zerreciklerin emisyon ölçümleri belirli periyotlarla yapılmalı ve bu ölçümlerin sınır değerlerinin altına çekilmesi için gerekli tedbirler alınmalı,* Kuru kesim işlemlerinde malzemenin sıcaklığına karşı uygun kişisel koruyucu donanım kullanılmalı ve/veya mümkünse sulu kesim işlemi tercih edilmeli,* CNC kesme işlemi ıslak bir ortamda yapılmalı ve bu işlemden dolayı oluşan metal tozlarının, ıslanıp çamur olması ve dibe çökmesi sağlanmalı,* Kesim sırasında ortaya çıkan metal atıklarından oluşan çamurun uygun bir şekilde bertaraf edilmesi sağlanmalı,* CNC?de kesimden dolayı oluşan zehirli gaz atığının uygun bir havalandırma ve emme tertibatı ile ortamdan atılması sağlanmalı,* Kesme tezgâhı uygun bir şekilde konumlandırılmalı ve topraklanmalı,* Kesme tezgâhı koruyucu aparatları kesme esnasında kullanılmalı,* Kesme yapan işçiye yaptığı işle ilgili uygun eğitimler verilmeli,* Kesme işlemi yapılan bölgede yangın söndürme cihazları uygun bir şekilde konumlandırılmalı,* Kesme işlemi esnasında kullanılan şalomalarda geri tepme tertibatı bulunmalı,* Oksijen, argon ve propan tesisatları farklı renklere boyanmalı ve tanımlanmalı,* CNC tezgâhının ve mıknatısın periyodik bakımları yapılmalı.
EĞME İŞLEMİİşin Tanımı: Gemiyi oluşturacak parçaların otomasyon, nümerik kontrollü tezgâhlarda ve/veya manuel olarak teknik resme göre eğilmesi işlemidir.
Risklerin Belirlenmesi:* Eğme işlemi sırasında malzemenin çalışanlara çarpması,* Eğme tezgâhlarının arıza ve periyodik bakımlarının yapılmamış olması,* Eğme tezgâhlarının uygun topraklanmaması,* Makinenin kasnak dişli pervanelerinin döner kısımlarının açıkta olması ve makine koruyucularının olmaması,* Eğme makinesinin uygun bir şekilde konumlandırılamaması,* Eğme işlemini yapan operatörün dikkatsizliği,* Makinelerin hareketli kısımlarından yaralanma,* Eğme işlemi sırasında elle yapılan taşımalarda oluşabilecek omurga sistemi rahatsızlıkları.
Alınması Gereken Önlemler* Eğme işlerinde kullanılan makine, teçhizat, araç ve gereçlerin kullanımları ergonomik olmalı,* Eğme işlerinde kullanılan makineler ve ekipmanların periyodik bakım-tutumları zamanında yapılmalı,* Eğme tezgâhı uygun bir şekilde konumlandırılmalı ve topraklanmalı,* Eğme tezgâhında koruyucu sensörler kullanılmalı,* Eğme tezgâhını kullanan operatöre uygun eğitim verilmeli.
ÖN İMALAT VE PROFİL HAZIRLAMAİşin Tanımı: Yeni gemi inşasında ve/veya tamir proseslerinde blok, yaşam mahalli vb. lokasyonların ana yapıya montaja hazır hale getirilinceye kadar geçen süreç ön imalat ve profil hazırlama işlemidir.
Risklerin Belirlenmesi:* Kapalı mahallerde emniyetsiz çalışılması,
* Ön imalat esnasında kullanılan cihaz ve donanımların doğru kullanılmaması,
* Ön imalat safhasında boya, asit vb. kimyasal işlemlerin uygulanması,
* Atölyedeki kaldırma araçlarının emniyetsiz kullanılması,
* Ön imalat sahasında Jig üzerinde emniyetsiz çalışılması,
* Kantarma, kurtağzı, mapaların ve yardımcı kaldırma malzemelerinin emniyetsiz kullanılması,
* Kaynak sırasında oluşan yoğun gaz ve dumana maruz kalma,
* Atölyenin uygun aydınlatmaması ve havalandırmaması,
* Kurtağzı ile yüksek tonajda parça kaldırılması,
Alınması Gereken Önlemler* Ön imalat atölyesindeki çalışma alanları, iş makinelerinin yürüyüş yolları belirlenmeli ve renkli olarak işaretlenmeli,
* Ön imalat atölyesinde çalışan vincin ve/veya kaldırılan yükün hareketi esnasında çalışanları uyarmak için, sesli ve yanıp sönen ışıklı ikaz sistemleri kullanılmalı,
* Ön imalatın yapıldığı yerler yüksek kaynak dumanı ile gürültüye maruz kaldığından havalandırma ve aydınlatma sistemleri iyi yapılmalı,
* Ön imalatta kullanılan makine ve donanımların atölye veya çalışma sahasındaki yerleştirilmeleri ve tesisatları uygun yapılmalı, (boya ekipmanlarının kaynak ekipmanlarından uzak bir bölgede kurulması gibi)
* Çalışanlara yaptıkları işlere uygun (maske, gözlük vb.) kişisel koruyucu donanımlar temin edilmeli ve bu ekipmanların doğru ve uygun kullanımı ilgili birimlerce denetlenmeli,
KAYNAK İŞLEMLERİ Kaynak Ağzı Açmaİşin Tanımı: Ön imalat öncesi kesilen parçaların kaynak öncesi nüfuziyetli ve iyi bir şekilde kaynaması için U, V, Y, X gibi yöntemlerle şekillendirilmesi işlemidir.
Risklerin Belirlenmesi:* Kaynak ağzı açma işlemlerinde parçanın sıcaklığı,
* Bağlantı hortumlardan sızan gazlar,
* Mekanik olarak yapılan kaynak ağzı işlemlerinde operatörün dikkatsizliği,
* Şaloma ile yapılan kaynak ağzı işlemleri.
Alınması Gereken Önlemler* Şaloma ile kaynak ağzı açılan parça işlem sonrası soğutulmalı,
* Mekanik kaynak ağzı makinelerin periyodik olarak bakımları yapılmalı,
* Mekanik kaynak ağzı makinelerini bu işte deneyimli kişiler kullanmalı,
* Şaloma ile kaynak ağzı açma işlemlerinde geri tepme valfi (Flashback arrestor ) kullanılmalı,
* Şaloma ile kaynak ağzı açma işlemlerinde uygun kişisel koruyucu donanımlar kullanılmalı,
* Kaynak ağzı kesimine başlanmadan önce gaz hortumları kontrol edilmeli,
Kaynakİşin Tanımı: Gemi saçlarının ve/veya blok haline getirilen parçaların, yardımcı metal üzerinden akım geçirilerek birbirlerine nüfuz ettirilerek birleştirilmesidir.
Risklerin Belirlenmesi:* Şebeke geriliminin yanlışlıkla veya bilgi eksikliği nedeniyle iş parçasına bağlanması,* Topraklama hattının olmaması veya bağlantısının yapılmaması,* Kaynak ekipmanlarındaki (kablo, kaynak pensleri vb.) izolasyon bozuklukları,* Kaynak bölgesinde işçi için yeterli derecede konforlu alan olmaması,* Kaynak yapılan bölgede yanıcı malzemelerin olması,* Kaynakçının standartlara uygun kişisel koruyucu kullanmaması sonucu özellikle cildinin ve gözlerinin tahriş olması,* Kaynak yapılan bölgenin kaynak sonrasına 3. kişiler tarafından dokunulması sonucu yanması,* Karanlık ortamlarda yapılan kaynak işlemlerinde uygun aydınlatma kullanılmaması,* Kaynak işlemi yapılan yerde uygun havalandırma olmaması,* Kaynak için kullanılan elektrotun saca uygun olmaması,* Kaynak yapan kişinin yaptığı pozisyona uygun sertifikasınınolmaması.
Alınması gerekli önlemler:* Kaynak yapılacak bölge topraklanmalı,* Mevzi hava emicilerinin ağzı kaynak noktasından 20-
30 cm mesafede bulunmalı ve dikiş ilerledikçe onu takip edebilecek şekilde olmalı,* Emicilerin gücü kaynakçı başına 10-25 m³/dak olmalı,* Kaynak akım şiddetine göre uygun gözlük kullanılmalı,* Kaynak yapılacak bölge temiz olmalı galvanizli parçaların kaynak işlemlerinde ek havalandırmalar yapılmalı,* Kaynak kabloları dayanıklı kauçukla kaplanmış olmalı,* Kaynak için gerekli uygun kişisel koruyucu donanımlar kullanılmalı,* Kaynak bölgesindeki kaynak dumanlarının karışımı 10-20 mg/m
3?ü geçmemeli, bunun için lokal havalandırma ile kaynak süresince sürekli havalandırmalı,* Kaynak yapılacak bölgeye kaynak tüpleri uygun tüp arabaları ile taşınmalı ve tüpler yere dik olarak konumlanmalı,* Yatık durumda olan bir asetilen tüpü kullanılmadan önce en az 2 saat dik konumda tutulmalı,* Arızalı olan regülatörler kullanılmamalı ve sadece tüpe ve gazın cinsine uygun regülatörler kullanılmalı,* Kaynak işlemi sonrası kaynak pensesi kapalı ortamlarda bırakılmamalı,* Kaynak yapılacak bölgenin çevresi kontrol edilmeli ve yeni boya yapılmış ortamlarda kaynak yapılmamalı,* Parlayıcı ve patlayıcı malzemeler kaynak yapılacak ortamlardan minimum
5 metre uzaklıkta tutulmalı,* Yüksekte yapılan kaynak işlemlerinde emniyet kemeri kullanılmalı,
* Yüksekte yapılan işlemlerde kaynak ateşinin düştüğü yerlerde kişilere ve malzemelere zarar verilmeyecek şekilde emniyet alanı oluşturulmalı ve parlayıcı ve yanıcı malzemeleruzaklaştırılmalı,* Kaynak yapılan bölgeler sıcak yüzey tabelası veya yazısı ile 3. kişileri bilgilendirilmeli,* Kaynak yapılan ortamlar karanlık ise kullanılan aydınlatma 24 V olmalı.
MONTAJ İŞLEMLERİ:Blok Montajİş tanımları: Panellerin birleştirilmesi ile blok oluşturulma işlemidir
.Blok imalatı sahasında oluşturulan bloklar sonra da kızak üzerine kaynakla birleştirilerek monte edilir.
Risklerin Belirlenmesi:* Yükün askıda bekletilmesi ve montaj süresinde vinç ve ekipmanların yükü taşıyamaması,* Blok montajındaki kurulan iskelenin mukavemetinin uygun seçilmemesi,* Montaj esnasında yüksek yerlerde çalışma yapılırken yüksekten düşülmesi,* Yükün askıda bekletilmesi sırasında yükün düşmesi,* Takarya ve ekipmanların yanlış yerleştirilmesi,* Montaj esnasında kapalı alanlarda kaynak dumanı oluşması.
Alınması Gereken Önlemler* Montaj sırasında üzerinde durulan platform iyice sabitlenmeli,* Üzerinde çalışılan platform ve/veya iskelenin korkulukları kesinlikle sağlam ve güvenli olmalı,* Platform veya iskele, yüzeye veya blok cephesine sağlam zemine emniyetli bir şeklide monte edilmeli,* Yüksekte yapılan montaj işlerinde düşmeye karşı paraşüt tipi emniyet kemerleri kullanılmalı,* Montaj yapılırken kullanılan durdurucu aparatlar (takoz, takarya vs.) emniyetli bir şekilde sabitlenmeli,* Askılı yüklerde hiç kimse yükün altında olmamalı ve gerekli emniyet tedbirleri montaj sahasında alınmalı,* Yük dengeli kaldırılmalı,
* Yük kaldırılırken en az iki tarafından uygun donanımla bağlanmalı ve bağlama donanımları standartlara ve yükü taşımaya uygun olmalı,* Rüzgarlı havalarda kaldırılma yapılmamalı, rüzgar gülü bulundurulmalı.
R E K L A M