Murat Kıran
GÄ°SBÄ°R Yönetim Kurulu BaÅŸkanı

Türkiye’nin en eski sivil toplum örgütlerinden biri olarak, Türk gemi inÅŸa sanayini ilgilendiren alanlarda benimsemiÅŸ olduÄŸumuz, tespitlerimizde ve taleplerimizde gerçekçilik felsefesi anlayışı altında yoÄŸun bir ÅŸekilde geçirdiÄŸimiz bir yılı daha bitirdik. Yaptığımız çalışmalar neticesinde sektörün gerçeklerini hem devlet kademesinde hem de kamuoyuna anlatarak, gemi inÅŸa sanayinin ülke ekonomisi ve savunması için ve hatta uluslararası arenada sahip olduÄŸu bu bayrağı yarıştırması için önemini gerek rakamlarla, gerek ürettiÄŸimiz tamamen yerli ve milli projelerle gösterdik.

Türk gemi inÅŸa sanayinin temel sorunlarını belirleyerek ve eylem planı hazırlayarak, uzun yıllardan beri süregelen ve sorun teÅŸkil eden noktaları süreç içerisinde tek tek ele alarak, toplantılar düzenleyerek, ÅŸehir içi, ÅŸehir dışı ve yurt dışı seyahatler gerçekleÅŸtirerek ve ciddi mesai harcayarak çözüme ulaÅŸtırdığımızı ifade etmekten mutluluk duyuyorum.

BilindiÄŸi üzere, 2008 yılında baÅŸlayan global ekonomik krizden en çok denizcilik ve gemi inÅŸa sektörleri etkilendi. Bu kapsamda, büyüyen bir Türkiye’de gemi inÅŸa sanayinin de güçlü olması gerektiÄŸini tüm devlet yönetimine her yönüyle anlattık. Bunu yaparken kendisi de bir gemi inÅŸa mühendisi olan BaÅŸbakanımız Binali Yıldırım, yine gemi inÅŸa mühendisi olan UlaÅŸtırma Denizcilik ve HaberleÅŸme Bakanımız Ahmet Arslan, Yüksek Denizcilik Okulu Mezunu ve Kaptan olan MüsteÅŸarımız Suat Hayri Aka, Hızırreis Deniz ve Salim Özpak gibi genel müdürlerimizin gemi inÅŸa mühendisi ve denizcilik kökenli olmalarının büyük avantajını yaÅŸadık.

Enerji gemileri, offshore gemileri, römorkör, kimyasal tanker, koster, yat, ahÅŸap tekne, askeri gemi gibi branÅŸlaÅŸmış olduÄŸumuz gemi inÅŸa alanları, altyapı ve teknoloji, tersane sayıları, teslim süresi ve kalite yönünden üretim kapasitesi, müÅŸteri isteklerine karşı esnekliÄŸimiz ve aynı anda yeni inÅŸa ve bakım onarım yapan tersanelerimizin varlığı, ürün yelpazesinde çeÅŸitlilik, 52 ülkeye 3 saatlik uçuÅŸ mesafesi ile uygun coÄŸrafi konumumuz, gemi inÅŸa sanayi alanında bölgenin güçlü ülkesi olma, demir çelik endüstrisinin desteÄŸi, gemi geri dönüÅŸüm sanayinin mevcudiyeti, üniversiteler ve eÄŸitim kurumları ile tecrübe, sayı ve yeterlikte insan kaynağı, Türk gemi inÅŸa sanayinin rakip ülkelerle kıyasladığında öne çıkan güçlü yanları arasındadır. Güncel olarak gündemde yoÄŸun ÅŸekilde lanse edilen “green” ve “eco” shipler konusunda da tersanelerimiz teknolojilerini geliÅŸtirerek çalışmalarına devam etmektedirler. Bu konuda gelecekte de yeni pazarlar bularak güçleneceÄŸimize inanıyorum.

Dünyadaki geliÅŸmiÅŸ ülkelerin ortak özelliklerine baktığımızda, denize kıyısı olan ülkelerin deniz kuvvetlerinin çok ileri düzeyde olduÄŸu görülüyor. Bugün Türkiye olarak geldiÄŸimiz noktada, CumhurbaÅŸkanımız önderliÄŸinde hayata geçirdiÄŸimiz MÄ°LGEM projesinin Türk gemi inÅŸa sanayi tarafından Türk Deniz Kuvvetleri’ne kazandırılması birçok önyargıyı yıktı. Artık Savunma Sanayi MüsteÅŸarlığı’nın peÅŸ peÅŸe askeri gemi ihalelerine çıktığını görüyoruz. Zira u konuda Türk tersaneleri önemli bir imkân ve kabiliyete ulaÅŸtı. Åžu an yüzde 65-70 oranındaki yerli katkı oranı, gönül ister ki yüzde 100’e ulaÅŸsın, bu gemilerin içindeki tüm donanımlar ve sanayi ürünleri Türkiye’de üretilsin. Yan sanayi anlamında da önemli geliÅŸmeler olduÄŸunu görmek bizi daha da umutlandırmaktadır.

Havuzlu çıkarma gemisi (LPD), sahil güvenlik arama kurtarma gemisi, yeni tip karakol botu, LCT ve LST (çıkarma gemileri), denizaltı kurtarma ana gemisi, kurtarma yedekleme gemisi ve lojistik destek gemisi gibi askeri gemi türlerini baÅŸarıyla inÅŸa eden/etmekte olan ve bu gemilerin bir kısmının ihracatını gerçekleÅŸtiren 9 tersanemiz bulunmaktadır.

Hepimizin bildiÄŸi üzere, dünya ölçeÄŸinde yaÅŸanan olumsuz geliÅŸmeler nedeniyle Gemi Ä°nÅŸa Sektörü olarak bakımonarım ve savunma sanayi gemi inÅŸasına ağırlık vermiÅŸ durumdayız.

Dünyada yardımcı sınıf olsun, muharip sınıf olsun kendi savaÅŸ gemisini özgün dizaynı ile inÅŸa ve imal etme kapasitesine sahip ancak on beÅŸ ülkenin bulunduÄŸu düÅŸünüldüÄŸünde, Türk gemi inÅŸa ve yan sanayinin son yıllarda son derece önemli bir geliÅŸme kaydettiÄŸi anlaşılmaktadır.

Sektörün 2008 yılından bu yana yaÅŸadığı sıkıntıların çözülebilmesi için tersanelerimizin ortalama 18 yıl kalan irtifak hakkı sürelerinin tekrar uzatılmasının getireceÄŸi faydaları ve yapılacak yatırımların geri dönebilmesi için daha uzun sürelere ihtiyaç duyulduÄŸunu Ä°daremize anlattık. Ayrıca sektöre yabancı sermaye giriÅŸinin önünün açılabilmesi için irtifak hakkı sürelerinin 49 yıla çıkarılması ve global krize baÄŸlı olarak, kiraların cironun 1/1.000’ine indirilmesi önem arz etmekteydi. GerçekleÅŸtirilen yeni düzenlemelerle yabancı yatırımcının ülkemize gelerek Türk gemi inÅŸa sektörüne bilgi ve tecrübesini aktarma fırsatı da doÄŸmuÅŸ oldu. Aynı zamanda, tersanelerimizin bankalar nezdinde kredibilitelerini arttırmış olduk. 2017 yılı itibariyle bürokratik iÅŸlemlerini tamamlayan birçok tersanemiz devletle olan sözleÅŸmelerini tamamlayarak yeni tapularını almıştır.

GÄ°SBÄ°R olarak, sektörümüzün uluslararası arenada daha güçlü ve daha söz sahibi olması amacıyla, dünya genelinde gemi inÅŸa sanayiinde ilk üç sırada yer alan Çin, Japonya ve G. Kore gibi güçlü Asya ülkelerinin de dahil olduÄŸu “Active Shipbuilding Experts Federation (ASEF)”e yoÄŸun çalışmalarımız ve toplantılarımız sonucunda 9 Kasım 2016 tarihinde bir protokol ile üye olduk. Üye olmamızla birlikte Asya gemi inÅŸa sektörünün faaliyetleri ve geliÅŸmelerini aktif bir aktör olarak daha yakından izleme ve faydalanma olanağını elde ettik. IMO nezdinde NGO statüsüne ulaÅŸmasında katkımızın da olduÄŸu ASEF sayesinde, hem IMO nezdinde hem de uluslararası platformlarda GÄ°SBÄ°R’in görünürlüÄŸünü ve bilinirliÄŸini arttırdık.

Bunların dışında, son dönemlerde ülkemiz ve sektörümüz ekonomisi üzerinde oluÅŸturulmak istenen olumsuz yargıyı yıkmak için yurtdışı fuar ve organizasyonlara stant açarak ağırlıklı katılım saÄŸladık, bayrağımızı yurtdışında çeÅŸitli faaliyetlerde dalgalandırdık, sektörümüzü ve tersanelerimizi tanıttık ve bu faaliyetlerimize devam ediyoruz.

Global ekonomik kriz öncesinde, sektörümüzün ihracat rakamı 2.64 milyar USD ve tersanelerimizdeki istihdam sayısı 33 bin 480 kiÅŸi iken, göreve geldiÄŸimiz 2011 yılında ihracat rakamı 1.27 milyar USD’ye, istihdam sayısı ise 20 bin 516 kiÅŸiye düÅŸmüÅŸtü. Bugün itibariyle 1.10 milyar USD olan ihracat rakamımızın 2017 yıl sonu itibariyle, 1.4 milyar USD olacağı beklentimizle birlikte, tersanelerimizdeki istihdam sayımız ise 30 bin kiÅŸiye kademeli olarak yükselmiÅŸtir.

Devletimizce, 2018 yılında da açılacak ve ihalelerle özel sektöre yönlendirilecek yeni savunma sanayi projelerinin de gemi inÅŸa sanayi için önemli bir destek olacağını deÄŸerlendirmekteyiz. Tersanelerimizin, 2017 yılında olduÄŸu gibi 2018 yılında da pazarlama faaliyetlerine devam ederek yeni gemi inÅŸa konusunda ilerleme saÄŸlayacağı inancını taşımaktayız.

Bakım-onarım faaliyetlerinde ise, toplam tonajda 2017 yılı ile mukayeseli olarak çok farklı bir beklentimiz bulunmamakta olup, kendi içimizdeki rekabet ÅŸartlarında, bulunduÄŸumuz seviyeyi korumaya çalışacağımızı düÅŸünüyorum.

2018 yılı için öngörümüz; denizcilik sektörünün dünya ölçeÄŸinde krizden çıkmasına baÄŸlı olmakla birlikte, 2008’de baÅŸlayan ve bir hayli uzun süren olumsuz sürecin sonlarına geldiÄŸimizi deÄŸerlendirmekteyiz. Ancak, daha önce de söylediÄŸimiz gibi bizim için denizcilik alanında olumlu bir sürecin baÅŸlaması, bölgemizde yaÅŸanacak olan istikrarla doÄŸrudan iliÅŸkilidir. OrtadoÄŸu, Balkanlar ve Kafkas bölgelerinin ortasında yer alan ve deniz yolları açısından önemli geçiÅŸ noktasında bulunan ülkemizin çevresinde yaÅŸanan olumsuz ekonomik ve politik geliÅŸmeler, doÄŸal ve direkt olarak ülkemizi etkilemektedir. 2018 yılında denizcilik sektöründe yukarı hareket için buralardaki geliÅŸmelerin istikrarlı bir yapıya dönüÅŸmesinin beklentisi içinde olacağız. Umuyoruz ve diliyoruz ki, 2018 yılından itibaren denizcilik sektörünün dünya ve Türkiye ölçeÄŸinde yukarı harekete baÅŸladığı bir döneme gireriz.

Bu vesileyle, ülkemiz açısından stratejik bir sektör olduÄŸuna gönülden inandığımız Gemi Ä°nÅŸa Sektörüne emeÄŸi geçen baÅŸta CumhurbaÅŸkanımız Sn. Recep Tayyip ErdoÄŸan olmak üzere, BaÅŸbakanımız Sn. Binali Yıldırım’a, UDH Bakanımız Sn. Ahmet Arslan’a, UDH MüsteÅŸarımız Sn. Suat Hayri Aka’ya, Genel Müdürlerimize, Bürokratlarımıza ve çalışanlarına bir kez daha en derin ÅŸükranlarımızı arz eder, sektörümüze hizmet eden, ebediyete ulaÅŸmış büyüklerimizi rahmetle anar, tersane sahibinden gemi inÅŸa mühendislerimize, iÅŸçilerimize ve tüm çalışanlarına saygı ve sevgilerimi sunarım.