Tersane Dergisi 32. Sayı (Mart 2014)

tersane • mart 2014 17 yen Başaran Bayrak, “72 kurucu üye olarak Bakanlar Kurulu’na müracaat ettik, Bakanlar Kurulu 2010 yılında müracaatımızı onayladı ve o yıl Genel Kurul’umuzu yaparak Gemi ve Yat İhracatçıları Birliği’ni kurmuş olduk. 4 yıldır faaliyetteyiz ve şu anda 300 civarında üyemiz var. Yak- laşık 80 GTİP numarası bize tahsis edilmiş durumda ve bu GTİP numa- ralarıyla ihracat yapan ihracatçılar bizim üyemiz olabiliyor” diyor. En yüksek ihracat 2008 yılında yapıldı Gemi ve Yat İhracatçıları Bir- liği olarak en yüksek ihracatı, 2008 yılında yaptıklarını belirten Başa- ran Bayrak, şöyle devam ediyor: “2008 yılında 2 milyar 620 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdik ve Türkiye’nin genel ihracatı içerisinde yüzde 1,87’lik pay aldık. Türkiye, gemi ve yat ihracatının ne olduğunu 2000’li yıllardan sonra algılamaya başladı. O döneme kadar çok kayda değer bir ihracatımız söz konusu değildi. Ama Tuzla gelişip sektör altyapı yatırımlarını nispeten tamam- ladıktan sonra yavaş yavaş dışarıya açıldı ve artan bir trendle ihracat yap- maya başladı. 2008’deki ekonomik kriz patlamadan önce, dünyanın ilk 5 üretici ülkesinden biri olduk. Özel- likle sipariş üzerine yapılan küçük tonajlı gemilerde en ön sıralardaydık. Yine sipariş üzerine yapılan mega- yatlarda dünyanın ilk beş ülkesinden biri olduk. Ancak ekonomik kriz, en çok denizciliği vurdu. Bizim ihraca- tımız da hızla geriye gitti. En kötü performansımızı da 2012’de ger- çekleştirdik. İhracatımız 811 milyon dolara, toplam ihracat içindeki payı- mız da yüzde 0,5’lere düştü.” 2013 rakamları umut verdi “2013 yılında nispeten bir topar- lanma yaşadık. Türkiye’de sanayi sektörleri arasında en yüksek ihracat artışı gösteren sektör olduk. Yüzde 43,2’lik bir artış sağladık ve ihraca- tımızı 1 milyar 162 milyon dolara çıkarttık. Bu da bize umut verdi. Bilindiği gibi Türkiye’nin 2023 yılı ihracat hedefi 500 milyar dolar. Bizim 2008 projeksiyonuyla yap- mış olduğumuz öngörülerde, 2023 yılında 10 milyar dolarlık bir ihracat hedefimiz olmuştu. Ekonomik kriz yaşanırken, bizim gibi gemi üreten başka ülkeler kendi sektörlerine inanılmaz destekler sağladılar ve bu destekler sayesinde pastadaki payla- rını büyüttüler. Türkiye’de ise reka- bet etmemizi sağlayacak herhangi bir koruma veya teşvik olmayınca pazardaki payımızı da kaybettik.” Toplam ihracatın 4’te 1’i Norveç’e “Son dönemde, yeniden bir topar- lanma hamlesine giriştik. Gemi ve Yat İhracatçıları Birliği olarak, ulus- lararası bir raporlama kuruluşuna dünyadaki ve Türkiye’deki gemi inşanın durumunu gösteren, diğer gemi üreticisi ülkelerin ne yaptığını, bizim ne yaptığımızı anlatan bir rapor hazırlattık ve ilgili bakanlık- lara ulaştırdık. Çok da ses getirdiğine inanıyorum. Ondan sonra yeniden ihracat yönelik bir çaba ve hamle içerisine girdik. Bizim daha önceki ihracat pazarımız sadece Avrupa’ydı. Bunu çeşitlendirmek için yeni hedef pazarlar arayışına girdik. Rusya’ya, Kuzey Afrika ülkelerine ticaret heyetleri yaptık, fuarlara katıldık. Aynı zamanda ürün gamımızı da çeşitlendirmeye çalıştık. Geçmiş yıl- larda özellikle kuruyük, konteyner ve tankere sıkışmış olan ihracat ürün yelpazemizi tug boat’lar off shore supply gemileri, balıkçı gemileri gibi birtakım farklı ürünlere de kaydır- dık. Bu arada Norveç’e ciddi ihra- cat yaptık. Geçtiğimiz yıl Norveç’e yaptığımız ihracat 270 milyon dolar civarında. Yani toplam ihracatımızın neredeyse 4’te birini Norveç’e yap- tık. Şu anda toplam 10’un üzerinde tersane Norveç için çalışıyor.” “Bizim ihracatımız ülkenin genel performansıyla da çok ilgili” “2014 yılı için hedefimiz, ihracatı- mızı biraz daha artırmak. 1,5 milyar dolarlık bir hedef koyduk. Ocak ve Şubat aylarında 143 milyon dolarlık ihracat yaptık. 2013’ün ilk 2 ayı ile mukayese ettiğimizde yüzde 30’a yakın bir azalma söz konusu. Ancak bizim ihracatımızı kısa dönemlerle değerlendirmemek lazım. Aydan aya ciddi birtakım istatistiki farklılıklar görülebilir. Buna, ihracatın çok düş- tüğü veya çok yükseldiği gibi bir anlam yüklememek lazım. O yüz- den hala hedefimizi kolluyoruz ve 1,5 milyar dolarlık ihracat hedefine ulaşacağımızı ümit ediyoruz. Bizim ihracatımız ülkenin genel performan- sıyla da çok ilgili. Siyasi gelişmeler, belirsizlikler, iç siyaset, dış siyaset de ihracata etki eden unsurlar. Bütün bunların bizim hedefimize ne kadar etki edeceğini zaman içinde göre- ceğiz.” Tamir-bakım hizmetlerinden gelen dövizler ihracat rakamlarına dahil değil “Biz istatistiki olarak sadece ihraç edilen ürünleri kayıt altında tutuyo- ruz. Dolayısıyla tamir-bakım faali- yetleri veya iç pazarla ilgili istatistiki bilgilerimiz yok. Ancak bir sektör mensubu olarak gözlemlediğim kadarıyla bir tahmin yapabilirim. Bu, herhangi bir belgeye dayanarak verilen bir rakam değil ama tamir bakımdan elde edilen gelirler olarak, 400-500 milyon dolar civarında bir döviz kazandırıcı hizmetler oldu- ğunu düşünüyorum. Gittikçe artan