30 Eylül 2014 | HABER 34. Sayı (Eylül-Ekim 2014)

SMM Hamburg’da 37 Türk firması katılımcı olarak yer aldı. Fuar boyunca ziyaret ettiğimiz Türk katılımcılarla; firmaları, SMM Hamburg ve gemi inşa sanayii hakkında görüştük. Katılımcıların fuar hakkındaki ortak görüşü, SMM Hamburg’un dünyanın en önemli gemi inşa sanayii fuarı olduğu ve daha çok Türk firmasının fuarda yer alması gerektiği yönündeydi. Katılımcılar genel olarak fuardan memnun kalırken sektörün de ileriye yönelik umut verdiğini belirttiler…
 
Ada Tersanesi
Adil Erkoç
 

Ada Tersanesi olarak yeni inşaya odaklanmış vaziyetteyiz. Son 3 yılda 9 gemi teslim ettik. Şu anda da 2 tane feribot projesine başladık, sac kesimleri yapıldı. Önümüzdeki dönemde de başlayacağımız projeler var.
Fuar gayet iyi geçiyor. Yeni müşteriler geliyorlar, yeni inşa ile ilgili görüştüğümüz, görüşmekte olduğumuz projeler var. Burada Türk tersaneleri olarak bizim fiyat rekabetinden ziyade kalitede ve teslim süresindeki rekabete önem vermemiz gerekiyor. Yabancı müşterilerin ön planda ehemmiyet verdiği konular teslim süreleri ve kalite. İnanın fiyat ikinci derecede önemli. Biz verdiğimiz sözleri tutarsak, kalitede standardı sağlayabilirsek muhakkak ki Türkiye Avrupa için çok iyi bir yeni inşa pazarıdır. Ben her geçen gün pazarın gelişeceği kanaatindeyim. Yeni inşadaki siparişlerde azalma olacağı kanaatinde değilim. Burada azalma olursa da hatayı biraz da kendimizde aramamız gerekir diye düşünüyorum. 
Global dünyada mail ortamında görüşmekte olduğumuz insanlarla yüz yüze görüşmek açısından bu fuar çok faydalı oluyor. Burada bir Türk tersanesi olarak bulunmak, prestij açısından da önemli. Bu nedenle biz geçtiğimiz yıl da Northshiping’deydik. Pazarlama açısından müşteriyle direkt iletişimi sağlayan bu fuarların son derece önemli olduğu kanaatindeyim. Kendi adımıza bu fuarın da verimli geçtiği, kısa ve orta vadede faydalı olacağı kanaatindeyim.
 
Aliş Alüminyum
Sinan Köse



 
Aliş Alüminyum, 45 yıldır gemi penceresi imal eden bir aile firması. Bu işin Türkiye’deki öncülerinden biri dedem. Ben üçüncü nesil olarak çalışıyorum. Zaten şu anda 3 nesil birarada çalışıyoruz. Şu anda birçok projeye, birçok tersaneye hizmet veriyoruz. Son olarak Hırvatistan’da yapılan bir cruise gemisinin camlarını tedarik ediyoruz. Bugüne kadar yaptığımız en büyük projelerden biri.
Aliş Alüminyum, lumbuz ve pencere üretimi yapıyor. Bunun yanı sıra Aresmar Denizcilik adıyla yeni kurmuş olduğumuz bir firmayla da kapı, menhol, merdiven, ızgara işlerine girdik. Böylece yurtdışında rakiplerimizin yaptığı şekilde, ürünlerimizi komple set halinde sunabileceğiz.
Yurtdışı fuarların Türkiye açısından ve firmamız açımızdan çok faydalı olduğuna inanıyorum. Türkiye’deki kaliteli üretimi bu fuarlarla yurtdışındaki firmalara gösterebiliyoruz.
 
Ayvaz
Özen Acar
 


Ayvaz 66 yıllık köklü bir firma. Gemi inşanın yan sanayisine hizmet veriyoruz. Daha çok kompansatör grupları, seviye göstergeleri, tank alarm sistemleri, tank otomasyon ve izleme sistemleri ve vana grupları gibi ürünlerimizle tersanelere hizmet veriyoruz. Ürün gruplarımızda gemi tip onay belgelerimiz mevcut. Türkiye’de ve Avrupa’da birçok tersane bizim müşterimiz. Ortadoğu tersanelerine açılmak gibi bir hedefimiz de var.
Fuarda birçok müşterimizle görüşme imkanı bulduk. Bunun dışında potansiyel müşterilerle de görüştük, kendimizi ve ürünlerimizi tanıttık. Fuardan genel olarak memnunuz. Firmalarımızın yurtdışı fuarlara daha çok katılmasını ve tabi devletin de bunu biraz daha desteklemesini bekliyoruz.
 
Data Hidrolik
Cem Hüroğlu



 
Data Hidrolik açısından 2014 yılı yoğun bir sene oldu. Kriz öncesi rakamlara, hatta onun da üzerine çıktık. Daha çok ticari ve askeri projeler ağırlıklı oldu satışlarımız. Yat inşası zayıf olduğu için yat ekipmanları imalatı çok hızlı gitmiyor. 2014 çok güzel başladı ama yaz dönemiyle beraber bir yavaşlama da oldu. Biz de fuarlar ve ziyaretlerle olabildiğince tempomuzu düşürmemeye çalışıyoruz.
Biz bugüne kadar hep Almanya temsilcimiz vasıtasıyla katılmıştık bu fuara. Bu sene kendimiz katılma kararı aldık ve İhracatçılar Birliği pavilyonu altında girdik fuara. Açıkçası holün de çok yoğun olmaması sebebiyle biraz beklentimizin altında geçiyor fuar. Daha çok yerli ziyaretçiler geliyor. Ama burada bulunmak, bu ortamı görmek açısından katılmak önemli. Umarım geri dönüşler faydalı olur. 
Önümüzde yurtiçi, yurtdışı belli bir fuar programı var. Bundan sonra yat fuarları olacak, kasımda Amsterdam METS, aralıkta Paris, şubatta İstanbul Boatshow, martta Europort, mayısta IDEF fuarları var. Bunların hepsine katılacağız. 
 
Delmar
Merih Özgül
 


Delmar, İstanbul merkezli bir firma. İzmir’de ve Hollanda Rotterdam’da ofisleri var. Gemilerin yangın ve safety malzemelerinin tedariği ve senelik bakımlarını yapan bir firma. Kardeş firması Delmar Marine de Türkiye’deki tersanelerin ihtiyaçları olan malzemelerin temsilciliklerini yapıyor.
Bu fuara ikinci kez katılıyoruz. Neticede ürettiğimiz ürünler ve hizmetlerimiz var ve bunları dünya firmalarına pazarlamak gibi bir misyonumuz var. Bu misyon çerçevesinde de Rotterdam’daki ofisi açmıştık. Bunun da ötesine geçerek Amerika’da Houston’da bir temsilcimi var, burada da bir ofis açmak istiyoruz. Arkasından da Singapur’da bir ofis açmak gibi planlarımız var. Dolayısıyla burada bulunmak bizim için çok büyük bir önem arz ediyor. Birçok Türk firmasının da burada olması gerekiyor. Gördüğüm kadarıyla genelde tersaneler burada ama tedarikçilerin de burada olması gerekir ki yarın şikayetçi olmamaları lazım. 
 
Desan Tersanesi
Bülent Zaimoğlu



Desan olarak yakın zamanda yaptığımız bir anlaşma çerçevesinde, Norveç’e bağlı olarak bir tersane altında tamamıyla kabuk inşası olarak bir proje yapıyoruz. Bunun haricinde işimiz yüzde 90 tamir ağırlıklı. Şu anda iki havuzumuzla servis veriyoruz. Bunlardan biri post panamax diğeri handysize. Yılda ortalama 100-110 gemi arasında tamir faaliyeti gerçekleşiyoruz. Bu yıl itibariyle market bizim için daha sıcak, talebin daha çok olduğu bir sene. Bu yeni inşaya da yansımış durumda, elimizde başka ciddi projeler var onları değerlendiriyoruz.
Bu arada Şahin Çelik Tersanesi’ni bünyemize kattık. Bu tersanenin Desan’a katılımıyla yeni inşada daha agresif hale gelebileceğimizi düşünüyoruz. Şu an bizim için her şey olumlu görünüyor. 2015 senesinde de piyasanın daha da iyi olacağını duyuyoruz ve gözlemliyoruz.
Tamir-bakım konusunda Almanya’da çeşitli acentalarla çalışıyoruz. Fuar haricinde de buraya müşterilerle diyaloğa geçip iş alabilmek adına rutin ziyaretler yapıyoruz. Bütün bunları olgunlaştırıp, en sonunda işleri konuştuğumuz bir yer olarak tanımlıyoruz bu fuarı. Onun dışında burası zaten bir teknoloji fuarı. Birçok tedarikçinin yer aldığı yeni sistemleri, tedarikçileri tanıdığımız bir fuar. Haliyle yoğun geçiyor. Son 4-5 sezondur bu fuarda yer alıyoruz. Yakın zamanda Yunanistan’da fuardaydık. Oraya kıyasla burada tedarikçilerin çok daha fazla olduğunu görüyoruz. Bu anlamda teknoloji takip edebilmek adına da bizim için olumlu bir fuar.
 
Ensar Gemi Yan Sanayi
Cemal Erdoğan



Ensar Gemi ve Yan Sanayi, yangına dayanıklı panel, kapı, ıslak kabin ve bunların aksesuarlarının imalatını yapan, yaklaşık 30 yıllık geçmişi olan ve yangına dayanıklı panel imalatına yaklaşık 20 yıl önce başlayan bir firma. Dolayısıyla üretimde belli bir kaliteyi yakalamış, bu kaliteyi ve ürün gamını sürekli artıran bir firma.
Bu fuara katılmaktaki temel amacımız, çok büyük projeler almak değil. Burada, dünya denizciliğinin genel haritasının fotoğrafı çekiliyor. Firmaların da büyük çoğunluğu bu fotoğrafın içinde yer almak, “biz de varız” demek için geliyorlar fuara. Biz de bu amaçla buradayız. 
SMM, sektörde hangi ürünün kim tarafından yapıldığının görüleceği en önemli fuarlardan biri. Biz de bu anlamda bir Türk üretici olarak fuarda yerimizi aldık. Özellikle Avrupa’dan ve Uzakdoğu’dan gelen insanların ürünlerimizin kalitesine yönelik övgüleri bizi gururlandırıyor. 
Fuara 4. kez katılıyoruz. Önceki fuarlara göre belli bir hareketlilik var ama insanlar da bu hareketliliğin neden kaynaklandığını tam olarak bilemiyor. Biz ümitliyiz, durmadan çalışmaya ve kalitemizi arttırmaya devam ediyoruz.
 
Gemak Tersanesi
Çağatay Tanyolaç



Gemak 1969’dan beri hizmette olan bir şirketler grubu. Şu an bünyemizde 3 tane tersane, bir tane de çelik ve boru atölyemiz var. İş hacmi olarak her geçen sene daha büyüyoruz. 2014 yılının geçen senelere kıyasla daha verimli geçtiğini söyleyebilirim. 
Gemak’ın önemli bir farkı, normal tamir projelerinden ziyade convertion, off shore ve yeni inşa aktivitelerini de yürütmesi. Bu konuya her geçen sene daha çok ağırlık vermek istiyoruz. Bunun da geri dönüşünü çok güzel alıyoruz. Çünkü normal tamir projelerinden ziyade bu tip sofistike tamir projeleri veya off shore projeleri hem kapasite, kalite vs. bakımından bizim kendi limitlerimizi yükseltmemize yardımcı oluyor, hem de bize finansal geri dönüşleri daha olumlu oluyor. 
Bunun yanı sıra imza attığımız iki önemli proje daha var. Biri, 3. Boğaz Köprüsü inşasında 55 bin tonluk çelik konstrüksiyon işine katıldık. Şu anda tek başımıza yürütüyoruz, önümüzdeki 10 ay içerisinde teslimlerini yapacağız. Bu proje bizim için önemli bir dönemeçti. Çünkü hem 55 bin tonu bu kadar kısa sürede imal edebilmek için altyapımızı güçlendirmiş olduk hem de 4. şirketimizi ve 3. tersanemizi kurmuş olduk. 3. tersanemizi bu işle meşgul ederek altyapı faaliyetlerimizin finansal yükünü oldukça hafifletmiş olduk. Çünkü, sıfırdan bir tersane yapmıyoruz; bir yandan bir iş yaparken kazandığımız parayla da bu tersaneyi inşa ediyoruz.
Bir diğer önemli proje de İzmit Köprüsü’ydü. Onda da çelik ayakları inşa ettik ve teslim ettik. Oradaki görevimiz bitti. 
SMM Hamburg’a uzun bir süredir katılıyoruz. Yaklaşık 20 senedir sadece SMM değil, dünya çapındaki bütün fuarlara gidiyoruz. Fuarlardan ilk beklentimiz, o ülkedeki yeni potansiyel müşterimizle tanışmak, hali hazırda portföyümüzde olan müşterilerimizle görüşmek, prospektif iş olanakları varsa bunlar hakkında detaylı yüz yüze konuşmak vs. Bu isteklerimizi de önemli ölçüde karşıladığımızı söyleyebilirim. Bir önceki fuara göre oldukça yoğun geçiyor. Sayısız müşterimiz geliyor-gidiyor, iş olanakları doğuyor. Verimli geçtiğini düşünüyorum.
 
Gözüyılmaz Müh.
Nazif İnam



Gözüyılmaz Mühendislik, 1996’da İzmir’de kuruldu. İzmir’de Alaybey Tersanesi’nden emekli olduktan sonra, yeni personel almayan bu tersanenin istihdam ihtiyacına cevap vermek üzere kurdum. Tersanenin yetiştiremediği işlerin blok imalatlarını yaptık. İzmir’de denizciliğin İstanbul’a göre daha zayıf olması nedeniyle, İstanbul’a da açılmaya karar verdik ve bir büro açtık.
Şu anda merkezimiz İzmir’de ama partnerlerimiz vasıtasıyla hem Tuzla’da hem de Yalova’da imalat almaya çalışıyoruz. Daha çok iş botları, tug boat’lar ve dredger’lar (kazıcı, kesici, emici) üzerine yoğunlaştık. En son İzmir Büyükşehir Belediyesi için bir kesici-emici dredger yaptık. Bu konudaki çalışmalarımızı hızlandırmayı düşünüyoruz. Değişik sınıflarda dredger’lar yapıp pazarlamayı hedefliyoruz. Bu fuara da bu amaçla katıldık. Kendimizi tanıtarak dünya piyasasına açılmak istiyoruz. Ayrıca kendi elimizde tutabileceğimiz birkaç fazla üretim yaparak dredger işine operasyonel olarak da katılmak istiyoruz. 
Fuardan memnunuz. Hem römorkör hem de dredger konusunda görüştüğümüz armatörler oluyor. Tabi rekabet yoğun. Özellikle Avrupalı firmalar kendini yeni ispat eden ülkelerden rekabetçi fiyatlar almak istiyorlar. Biz de dünya pazarını bu yönde zorlayacağız.
 
Güven Kepçe
Cihan Deniz



Güven Kepçe Çayırova’da yer alan bir kepçe firması. Gemi vinçlerine kepçe imal ediyoruz. Müşterilerimizin yüzde 95’i yurtdışında. Satışlarda dünya ikincisiyiz. Yüzde 90 oranında gemi vinçlerine, bunun dışında da limanlardaki büyük vinçlere kepçe imal ediyoruz.
2008’deki krizden sonra her sene kapasitemiz yüzde 30-40 artarak büyüdü. 2008’de senelik 200 civarında kepçe imal ediyorken şu anda bu rakam 500’ün üzerinde. Hatta son 1,5-2 senedir Çinli gemi sahiplerine bile mal satmaya başladık. Bizim en büyük avantajımız kalitemizi yüksek, fiyatlarımızı düşük tutabilmemiz. 
Biz bu tarz büyük fuarlara genellikle katılıyoruz. Yeni müşteri temin etmekten ziyade, dünya çapında çok fazla müşterimiz olduğu için kendimizi göstermek istiyoruz. SMM Hamburg’a son 4-5 senedir katılıyoruz. Fuarın gidişatından da memnunuz. 
 
Hat-San Tersanesi
Özgün Oruç



Hat-san Tersanesi 2007 yılında Yalova Tersaneler Bölgesi’nde faaliyete başladı. 2007 yılından bugüne hem yeni inşa faaliyetlerini devam ettirdi hem de yatırımlarını sürdürdü. Bugüne kadar 1500 dwt’luk bir tanker, ardından Norveçlilere 2 adet trawler tipi balıkçı gemileri inşası yaptı ve teslim etti. Halen inşası süren, yine aynı tip bir balıkçı gemisi projemiz var. Dördüncüsünün de inşaatına başladık. Ayrıca inşaası devam eden yerli bir armatör için yaptığımız Harbour Tug’ımız var. Aynı zamanda bir Ukrayna firması için yaptığımız Barç projemizin de inşaası devam ediyor.
Hat-San Tersanesi, tamir piyasasında da yer alma kararı verdikten sonra, kendi havuzunu kendi inşa etti. 180 metre boy, 30 metre genişliğe sahip havuzumuzu 2014 mayıs ayında denize indirdik ve temmuz ayında da faaliyete geçti. Temmuz ayından bu yana 7 gemi havuzladık. Tamir piyasasında da adımızı duyurmak ve ciddi bir şekilde yer almak istiyoruz. 
Özellikle yabancı armatörlerle tanışmak kontak kurmak için bu fuarlar son derece önemli. Burada da gayet verimli bir fuar geçiriyoruz. Benim temennim, Türkiye’de de bu ölçekte fuarlarımızın olması.
 
İde Marine
İbrahim Daştan



SMM Hamburg, bizim sektörümüzün ana fuarı. Burada olmamızın öncelikli nedeni, burada bulunmak. Burada iş yapmak, ticaret yapmak, mal satmak öncelikli değil. Markamızın devamlılığını pekiştirmek için burada olmak zorundaydık. Bu fuara 4. kez katılıyoruz, bundan sonra da katılmaya devam edeceğiz.
Fuar şimdilik iyi gidiyor. Ama fuar öncesi beklentilerimize, hedeflerimize ulaşıp ulaşmadığımızı ancak fuardan sonra değerlendirebiliriz. Yine de şunu görüyoruz ki, önceki fuarlara oranla daha fazla hareketlilik var. Bu insanları da ümitlendiriyor. Bu hareketliliğin sektöre de yansımasını bekliyoruz. 
 
Kardeşler Kepçe
Mehmet Aslan



Kardeşler Kepçe, 1985 yılında Kartal’da kuruldu. Daha sonra Dilovası’na taşındı. Şu anda Mermerciler Sanayi Sitesi’nde 2 bin metrekare kapalı alanda imalatını yapıyor. Bizim ürettiğimiz kepçeler, limanlar, gemiler, demir çelik fabrikaları, çimento fabrikaları gibi yerlerde kullanılıyor. Satışlarımız içinde limanlar ve gemiler, yani denizcilik sektörü öne çıkıyor. Ayrıca üretimimizin yüzde 70’ini ihraç ediyoruz. Dolayısıyla biz de kendimizi daha iyi tanıtabilmek için bu fuara katıldık. Fuar oldukça hareketli geçiyor. Gayet memnunuz. 
 
Mariner Gemi Yan San.
Metin Koncavar



 
Mariner Gemi Yan Sanayi, gemilerdeki güverte ekipmanlarını yapan; ambar kapakları, ırgatlar, dümen, dümen makinası ve kreynler konusunda uzman, çok köklü bir firma. Yıllardan beri de SMM fuarına katılıyoruz, bu sene de yine buradayız. Birçok firma bu fuara biz ölmedik, yaşıyoruz demek için katılıyor. Çünkü etrafta mal almak için dolaşan onlarca tersane ya da armatör yok. 
Dünya gemi inşa sektörü 2008 krizinden sonra büyük darbe aldı. Özellikle Türk tersaneleri için çok büyük bir darbe oldu. Çünkü bu krize Türk tersanelerinin sayılarının arttığı bir dönemde yakalandık. Türkiye’de eskiden 45 tane tersane vardı, tam da krize doğru giderken bir 70-80 tersane daha planlandı. Bana göre doğru bir tercih değildi ama yapıldı. Bu durum, kendi içimizde de aşırı bir rekabeti getirdi.
 
Med Marine
Melis Üçüncü



Med Marine, bir kılavuzluk ve römorkör şirketi. İskenderun ve İzmit Körfezi’nde çalışıyoruz. Aynı zamanda Ereğli’deki tersanemizde römorkör inşaatı yapıyoruz. Şu anda 2 tane 24 metrelik römorkör inşaatı devam ediyor. Bizim en iyi bildiğimiz iş römorkör. Bu nedenle bu konuda devam ediyoruz. Römorkör filomuzda 13 tane römorkörümüz var. Römorkör dışında tenkerlerimiz de var. 6 gemilik bir filo, teknik ve ticari anlamda biz çalıştırıyoruz. 
Fuar gayet iyi gidiyor. Zaten biz genel olarak SMM Fuarlarını kaçırmamaya çalışıyoruz. Hem müşterilerimizle iletişimimizi sürdürmüş oluyoruz hem de yapımını sürdürdüğümüz römorkörlerin pazarlamasını yapıyoruz. SMM’in ziyaretçi portföyü zaten belli bir seviyede. Bunun yanında yeni insanlar da çıkıyor karşımıza.
 
Onursan
Yılmaz Onur



Onursan, 1983 yılında tamir şirketi olarak kuruldu. 1985 yılında Safety servisle ilgili işlere başladı ve bugüne kadar da çalışmalarını bu konuda sürdürdü. Bizim en büyük işimiz, gemi yangın söndürme sistemlerinin testleri, dolum-bakımları. Tüm dünyadan 40’tan fazla life boat temsilciliklerimiz var. Denizcilikle ilgili önemli fuarlara katılmayı hedefliyoruz. Şimdiye kadar Singapur’dan Rotterdam’a kadar birçok fuara katıldık. Avrupa’daki en canlı fuarlardan birinin buası olduğunu söyleyebilirim. İyi Düzenlenmiş, iyi hizmet verilen, katılımcısı ve müşterisi bol bir fuar.
Safety işini Türkiye’ye ilk getiren firmalardan biri Onursan. Bizden önce bütün bu işler yurtdışında  yapılıyordu ve bütün paralar yurtdışına gidiyordu. Fakat yurtiçinde yaptığımız işlerde birçok sıkıntı var. Bunların en büyüğü de gümrüklerin koymuş olduğu engeller. Bu engeller önümüzden kalkarsa, yurtdışından gelen gemilere daha iyi ve daha çok hizmet verebiliriz. Bu konuda neler yapılması gerektiği ile ilgili bakanlığa da bilgi verdik. Türkiye’ye bu alanda daha çok döviz girdisi sağlanabilir.
 
Özata Tersanesi
Serkan Çalbaş




Özata Tersanesi şu anda öncelikle İzmir Büyükşehir Belediyesi için sipariş verilen 15 adet karbon kompozit malzemeden imal katamaran teknenin üretimini yapıyor. Şu anda 2 tanesi teslim edildi, üçüncüsü teslim aşamasında, dördüncüsü de denizde son testlerine hazırlanıyor. 5. ve 6. üretimde, onları da yılsonuna kadar teslim etmeyi planlıyoruz. Sonrasında da her 3 ayda bir tekne teslim etmeyi hedefliyoruz. 
Bunun yanı sıra en az bunun kadar özel olan bir proje de İstanbul büyükşehir Belediyesi için yapıyoruz. 4 tane 42 metre boyunda 700 yolcu kapasiteli gövdesi çelik malzeme üst binası karbon kompozitten imal edilen çift taraflı yolcu feribotu yapıyoruz. Önümüzdeki senenin başlangıcıyla beraber bunlar da İstanbul Boğazı’nda hizmet vermeye başlayacak. 
Yaptığımız bu yeni projelerde amaç verimliliği arttırmak. Bu gemiler, 2 tane 360 KW’lık makinasıyla 13 knot maksimum hıza, 12 knot da servis hızına ulaşacak. İstanbul Boğazı için yeterli bir servis hızı zaten bu. Şu anda çalışan diğer gemilere kıyaslandığında verimliliği çok yüksek gemiler olacak. Zaten kullanılmaya başlandıktan sonra hem görüntüsüyle hem teknolojisiyle, hem rahatlığıyla herkesin dikkatini çekecektir. İzmir Büyükşehir Belediyesi için yapılan gemilerde olduğu gibi özellikle engelli vatandaşların rahatlığı düşünülerek yapılan projeler bunlar. Eminim ki engelli vatandaşlar da çok rahat kullanabilecekler bu gemileri. 
Son zamanlarda imzasını attığımız bir proje de Kıyı Emniyeti için yapılacak 2 adet 17 metrelik arama kurtarma teknesi projesi. Geçtiğimiz yıllarda bu teknelerin 25 metrelik olanlarından 2 tane yapıp teslim etmiştik. Son derece sert hava koşullarında çalışabilecek, yüksek süratli, kendi kendine düzelebilen tekneler. 
Kısa zaman içinde yapımına başlayacağımız bir proje de 49 metrelik alüminyum destek gemileri. Norveç’ten bir firma için yapacağımız bu projenin dizayn aşaması sürüyor. Yıl sonuna doğru inşaatına başlayacağız. Kısacası oldukça yoğun bir tempoyla çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
Tabi bu kadar projeyi gerçekleştirebilmek için geçtiğimiz yıllarda altyapıda da çok önemli düzeltmeler yaptık. Yaklaşık 1 yıl içerisinde kapalı üretim alanlarını 2 bin metrekareden 10 bin metrekarenin üzerine çıkardık. 2015’de de bu altyapı çalışmalarını sürdüreceğiz.
Dünyada özel gemilerle tanınan bir tersane olma yolunda ilerliyoruz. Burada bulunma amacımız da bu. Çünkü çok farklı, özel projeler gerçekleştiriyoruz ve bu projeleri hem kalitesinde hem de zamanında yapabiliyoruz. Zamanında yapmak da çok önemli. Biz İzmir projelerine başlarken yurtdışından da bazı tersanelerle görüştük, “beraber çalışabilir miyiz” diye. Bize projenin çok büyük olduğu ve bu teslim aralıklarıyla teslim etmenin mümkün olmadığı söylenmişti. Ama biz bunu kendi tersanemizde başardık. İstenilen aralıklarla teslimleri gerçekleştirmeye başladık.
Geçtiğimiz seneden itibaren fuarlara yoğun şekilde katılma kararı aldık. çünkü artık sektör değişiyor. Eskiden daha çok tersaneler müşterinin gelmesini bekliyordu. Ama şimdi ekmek aslanın ağzında. 2008’de yaşanan kriz, zaten herkese pazarlamanın ne kadar önemli bir unsur olduğunu gösterdi. Biz de yaptığımız bu çok özel projeleri özellikle hedef ülkelere tanıtabilmek için buradayız. Önemli bir şansımız da, Türkiye’nin iki önemli şehrinde bizim feribotlarımız önümüzdeki seneden itibaren çalışıyor olacak. Bunları müşterilerimize gösterebileceğiz. 
 
Özkan Demir Çelik
Uğur Turşucu



Özkan Demir Çelik, farklı sektörlere yönelik çelik profiller üreten bir firma. Gemi inşa, inşaat, maden sektörü ve otomotiv, tren yolu vs, için özel profiller dediğimiz profiller üretiyoruz. Gemi inşa sektörü  karlılık açısından işimizin yüksek oranını karşılıyor ama hacim olarak yüzde 25-30’a tekabül eden bir orana sahip. Gemi sanayiindeki satışlarımızın yüzde 80’i ihracat. En çok Avrupa ve güney Amerika ülkelerine satış yapıyoruz.
Biz bu fuara sürekli katılıyoruz. Buradaki asıl amacımız yeni müşteri kazanmaktan çok bütün müşterilerimizi aynı platformda görebilmek. Tek tek onları ziyaret etmek yerine hepsini bir yerde görebiliyoruz. Birçok bağlantımızı burada pekiştiriyoruz. 8 senedir sektörün içindeyiz, her bir tersaneyi zaten çok iyi tanıyoruz. Hepsi müşterimiz.
Avrupa’da pazar gelişiyor, pazarın gelişmesine paralel fuar da gelişiyor. 2 sene öncesine göre kalabalık daha fazla. Fuardan çok memnunuz, hedefimize ulaştık.
 
Pulman
Nurettin Bollukçu



Pulman, Hüroğlu firmasının bir markası. Hüroğlu firmasının yanı sıra Hürpol, Hürpaz gibi grup şirketlerimiz var. Hürpol sünger ve yatak, yastık imalatı yapıyor. Bizim süngerlerimizi ve koltukta kullandığımız poliüretan malzemeleri de tedarik ediyor. Hürpaz da daha çok otobüs yedek parçaları ve aksesuarları üzerine ihtisaslaşmış, daha çok ticaret yapan bir firma. 
Hüroğlu, deniz taşıtları, trenler, otobüsler, VIP minibüsler, ambulanslar için koltuklar üretiyor. Yurtiçi yanı sıra Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerine ihracat yapıyoruz. 
Buraya katılmaktaki amacımız da deniz taşıtlarına yönelik koltuk sistemlerimizi tanıtmak. SMM konusundaki dünyanın en büyük fuarlarından biri. Burada kendimizi göstermek adına katıldık. 2 yıl öncekine de katılmıştık. Kara araçlarıyla ilgili fuarlara da katılıyoruz. Ayrıca Türkiye’de veya Avrupa’nın çeşitli yerlerinde düzenlenen otobüs fuarlarına da katılıyoruz. 
Koltuklarımız, İDO’nun ve diğer bazı Türk şirketlerin yolcu gemilerinde kullanılıyor. Uluslararası düzeyde çok ciddi rakiplerimiz var. Onlarla rekabette, kalitede veya fiyatta değil ama marka bilinirliği konusunda biraz geri planda kalıyoruz. Biz de bu bilinen markalar arasına girmek adına burada bulunuyoruz. SMM çok önemli ve çok büyük bir fuar. Buradan hiçbir şey beklemesek bile marka bilinirliğimizin artması açısından katılmakta fayda görüyoruz.
 
Safe T Made
Ozan Esin



Safe T Made olarak, Safe T Bag marka ağırlık test balonlarını üretiyoruz. Burada bu ürünlerimiz dışında yeni ürünlerimiz hidrostatik serbest bırakma ünitesi ve düşme engelleyici donanımlarımızı sergiliyoruz. Üretimimizi İzmir’de yapıyoruz. İstanbul’da servis yapan bir firmamız var. Biz genelde malzemeyi üretip dünyanın çeşitli ülkelerindeki müşterilerimize satıyoruz. Şu ana kadar 80’e yakın ülkeye su balonlarımızı sattık. Tabi bütün dünyada gidip malzemeyle test yapmamız mümkün değil. Dolayısıyla lokal partnerlerle birlikte ağı genişleterek ürünlerimizi ve servislerimizi müşteri için ulaşılabilir hale getirmeye çalışıyoruz.
SMM Hamburg, hemen hemen dünyanın en büyük denizcilik fuarı. Burada mevcut müşterilerle ilişkileri sıcak tutmak, yeni müşterilerle tanışmak, hala sektörde var olduğumuzu gösterebilmek için yer alıyoruz. Fuar katılımları belki bazı firmalarımız için ağır geliyor olabilir. Ama müşteriye ulaşmak, ülke adını duyurmak, ürün adını akılda kalıcı hale getirmek için böyle fuarlara katılınması gerektiğini düşünüyorum.
Son dönemde işlerde genel olarak bir süre durgunluk vardı. Ancak son 1-2 aydır bir hareketlenme oldu. Biz üretici olmanın avantajını mümkün olduğunca kullanmaya çalışıyoruz. Bir marka yaratmış olmanın avantajıyla yeni ürünlerimizi piyasaya sunuyoruz. Şu anda Ar-Ge’si devam eden birkaç ürünümüz daha var. Ürün gamımızı genişletmeye çalışıyoruz. 
 
Sanmar 
Pınar Gürün Korkmaz



Bu sene oldukça güzel bir dönem geçiriyoruz. Ağustos ayına kadar 5’i Norveç 3’ü yurtiçi ve diğerleri de Avrupa ülkeleri olmak üzere 14 tane römorkör teslim ettik. Yalova’da yeni bir tersane yatırımımız var. 2015 başında onu da sonuçlandıracağız. 50 bin metrekarelik bir alan. Bu yatırımla birlikte yine römorkör inşasına devam edeceğiz ama daha farklı gemi çeşitleri de hedefliyoruz. 
SMM Hamburg’a ikinci katılışımız. Gemi ve Yat İhracatçıları Birliği bünyesinde katılıyoruz. Onların bir parçası olarak burada bulunmaktan memnuniyet duyuyoruz. Verdikleri destek de bizleri memnun ediyor. Fuar oldukça yoğun. Bizim için burası önemli bir networking alanı. Burada tedarikçilerimizi, müşterilerimizi, aracı firmaları birarada görebiliyoruz. Burada bu firmalarla toplantı yapma imkanı da oluyor. Bu tarz büyük fuarlara katılmaya devam edeceğiz. Hem şirketimizi hem de Türkiye’deki denizcilik sektörünü tanıtmak için bu tip organizasyonlara katılmaya çaba gösteriyoruz. 
 
Sedef Tersanesi
Orkun Kalkavan



Sedef Tersanesi’nde şu anda Karadeniz Holding için yaptığımız enerji gemilerinin inşaatı sürüyor. Daha önce de 6 tane yapmıştık, 2 tane daha yapıyoruz. Bunun dışında Suudi Arabistan’a 2 tane havuz yapıyoruz. Kanada için 2+2 bir anlaşmamız var. Kontrat görüşmeleri bitti, yakında faaliyete geçecek. Ayrıca İstanbul Boğazı’na yapılacak 3. köprünün de bazı parçalarını yapıyoruz, bu da bitmek üzere. 
Bu tür fuarlar biraz da bayrak göstermek içindir. Burada gelip de sipariş veren çok azdır. Ama “biz de buradayız” demek için burada olmak gerekiyor. Yine de birkaç kişiyle konuştuk, ön görüşmelere başlamak için randevulaştık. Sonuçta bunlar daha ilk görüşmeler altını doldurmak gerek ama yine de bir adım. 
Fuara Gemi ve Yat İhracatçıları Birliği’yle geldik ve gayet memnunuz. Ben aynı zamanda Gemi ve Yat İhracatçıları Birliği Başkan Yardımcısı olarak görev yapıyorum. Dolayısıyla genel olarak değerlendirirsem, toplamda Türk firmalarının katılımının gayet iyi olduğunu düşünüyorum. Hamburg SMM zaten dünyanın sayılı fuarlarından biri. Türkiye’den de oldukça ilgi var. Ancak Türkiye’de tersanelerimiz daha çok tamir-bakıma döndü. Yeni inşada normal gemiler yapmak artık pek doğru değil. Uzakdoğu’nun çok ucuz fiyatlara yapması nedeniyle bu gemiler fizible olmaktan çıktı. Özel gemilere, spesifik işlere girmek gerekiyor. 
 
Sefine Tersanesi
M. Taner Cıngıllıoğlu



Sefine Tersanesi’nde yeni inşa çalışmaları da tamir-bakım çalışmaları da devam ediyor. Tamir konusunda özellikle bu sene çok ciddi bir artış var. Özellikle yabancı müşterilerin Türkiye’ye ciddi bir ilgisi var. Fiyat avantajından dolayı Türkiye bir nevi parlayan bir yıldız haline geldi. Bu durumun daha da iyiye gideceğini düşünüyorum. 
Fuarlara gelirken çok büyük bir beklentimiz yok. Burada olmak çok önemli. Yurtdışına hitap eden bir tersaneyseniz olmak zorunda olduğunuz bir fuar. SMM Hamburg, zaten çok büyük bir fuar. Burada olmak tanınırlık açısından da çok önemli. Bir şekilde iletişim kuramadığınız firmalarla da burada iletişim kurma şansınız oluyor. Bu anlamda çok memnunuz.
 
Seft Gemi Tasarım
Semih Zorlu



Seft Gemi Tasarım, gemilerin mühendislik hizmetlerini vermek, tasarım ve danışmanlık yapmak üzere kurulmuş bir firma. 2001’den beri faaliyet gösteriyoruz. 2008’e kadar ağırlıklı olarak ticari gemilerin tasarımında bulunduk. 2008’den sonra savunma sanayi konusunda özellikle spesifik, daha önce pek örneği olmayan farklı tipteki talepleri karşılayabilecek tasarımlara yöneldik.
Bu kapsamda 2009 yılında Romanya Polis Botları ihalesini projemiz kazandı. 2010 yılında Savunma Sanayi Müsteşarlığı’nın açmış olduğu Denizaltı Kurtarma Ana Gemisi ve Yedekleme Gemisi ihalesini kazandık. Ardından da 2011 yılında Sismik Araştırma Gemisi projesini kazandık. 2008’de koyduğumuz hedef yavaş yavaş kendini göstermeye başladı ve spesifik gemiler konusunda uzmanlaştık.
Bu geldiğimiz uzmanlık noktasını da burada bir katma değere dönüştürme gayretindeyiz. Burada yaptığımız bu projeleri sergileyip, Türkiye’deki mühendislerin de geldiği noktayı göstermek istiyoruz. Şu ana kadar da olumlu gidiyor. Fuarın ilk günü gerçekleştirilen zirvede de başarılı bir sunum yaptık. SMM Hamburg, bölgedeki en büyük fuar. Dolayısıyla hedef kitlemizi yakalayacağımızı düşünüyoruz.
 
Selah Tersanesi
Burçin Gaye Özen



Selah Tersanesi, iki yeni projesi ve iki gelecek askeri projesiyle yoluna devam ediyor. Bu projelerin sözleşme görüşmeleri devam ediyor. Biter bitmez onlara da başlayacağız. Gölcük’te bir tersane aldık, orada da yeni projelerimize devam etmek istiyoruz. Tuzla’daki tersanelerimiz çalışmalarına devam ediyor. İki kızağımız 2016’nın ortalarına kadar dolu. 
SMM Hamburg’da hem yeni tersanemizi tanıtmak hem de off shore marketinde de olduğumuzu göstermek istiyoruz. 2008’den bu yana off shore gemileri yapıyoruz. Bu konuda oldukça tecrübeli olduğumuzu ve sürekli daha iyiye gittiğimizi düşünüyoruz. Burada da yeni müşterilerle, yeni işlerle yolumuza devam edebilmek istiyoruz. Fuarla ilgili görüşlerimiz çok olumlu, her şey güzel gidiyor. Burada olmaktan mutluyuz, inşallah güzel işlerle geri döneriz.
 
Soy Teknik
Necmettin Gezginci



Soy Teknik, 1996 yılından bu yana marin tip vanalar üreten bir firma. Yaklaşık 6 yıldır da yurtdışındaki prestijli fuarlara katılarak yurtdışı pazarımızı güçlendirmeye çalışıyoruz. Çeşit olarak binin üzerinde tip vana üretiyoruz. Tüm ürünlerimiz marin tip ancak içlerinde endüstriye uyan tipler de var. Bir gemide kullanılan vanaların yaklaşık yüzde 80’ini üretiyoruz. Bu nedenle paket satışlar da yapıyoruz. Biri Tuzla’da biri Yalova’da olmak üzere 2 tane headoffice’imiz var. Ayrıca Mercan Panel adıyla faaliyet gösteren bir diğer firmamızla da gemiler için yanmaz panel sistemleri üretiyoruz. SMM Hamburg’a 4 kez katılıyoruz. Dünya genelinden birçok ülkeden müşterilerimiz bizi ziyaret ediyor. Ayrıca yeni firmalarla da görüşüyoruz, bizim işimizi yapan bizden mal almak isteyen veya tersi bizim mal almak istediğimiz firmalarla çapraz ilişkiler kuruyoruz. Fuarın bu yönde çok önemli katkısı var. Ayrıca en büyük katkısı da her fuar sonrası tanınırlığımız biraz daha artıyor. Artık sektörün içerisinde biz de varız diyebiliyoruz. Tek şikayetimiz, Türk tersanelerinden yeterli desteği görememek. Burada gözümüzün önünde yabancılarla anlaşma yapan Türk firmalarını görmek bizi üzüyor.
Ayrıca KOSGEB ve İhracatçı Birlikleri desteklerinden de şikayetçiyiz. 7-8 yıldır fuarlara katılıyoruz ve her fuarda saçma sapan bir sürü gerekçeyle bu destekler geciktiriliyor. Biz bu fuarlara katılırken bütün harcamalarımızı nakit olarak yapıyoruz. Eğer destek dediğiniz şey, bir sürü zorluk çıkararak bu desteği 2 yıl sonra vermekse, ben bunu destek olarak görmüyorum. Fuara katıldığımız belli, gelip görebilirler, fuar sonrası da destek ne kadarsa, hesabına yatırırlar. Destek böyle olur. Ama biz bugüne kadar bunu göremedik.
 
Tersan Tersanesi
Şafak Balcı



Tersan olarak hem yeni inşa alanında hem de tamir-bakım alanında faaliyet gösteriyoruz. Yeni inşada şu anda yılda ortalama 6-7 gemi teslimatı gerçekleştiriyoruz. Önümüzdeki yıllarda da çoğu Norveçli armatörlerle olmak üzere kontratlar imzaladık. Yeni inşa anlamında gayet hareketli görünüyor. Yeni inşa tersanemiz Yalova’da. Burada aynı zamanda tamir faaliyetleri de yapıyoruz. Tuzla’daki tersanemizde ise sadece tamir yapıyoruz. 
Tuzla’da bir yüzer havuzumuz ve bir ufak havuzumuz var. Yalova’da da geçtiğimiz yıl yeni bir havuz işletmeye başladık. 180 metre uzunluğunda 29 metre genişliğinde, daha yüksek kapasitede bir havuz. Önümüzdeki dönemde de panamax size’da bir havuz alma planımız var. 
SMM Hamburg dünyanın en büyük denizcilik fuarı. Sadece burada bulunmak bile çok önemli. Biz tersan olarak burada bulunmamız gerektiğinden dolayı buradayız. Yoksa ticari anlamda çok aktif bir fuar değil. Daha çok teknik firmaların ürünlerini tanıttığı bir fuar ama biz de tüm diğer Türk tersaneleri gibi burada bulunmak gerektiğini düşünüyoruz. Fuar gayet güzel gidiyor, iki sene önceye göre daha kalabalık görünüyor. 
Biz Tersan olarak her zaman iyi projelerde yer almaya çalışıyoruz. Mümkün olduğu kadar ülkenin de adını duyurabileceğimiz projelerde olmaya çalışıyoruz. Geçtiğimiz yıl tersaneler arasında ihracat şampiyonu olduk. Bunu da devam ettirmek istiyoruz. Tüm yatırımlarımızı buna yönelik yapıyoruz. Tamirde yeni inşaya göre kapasitemiz biraz az ama onu da arttırmak için yatırımlar yapıyoruz. Önümüzdeki yıllardan beklentimiz yüksek.
 
Umut Denizcilik
Erdal Ünlü



Umut Denizcilik, Türkiye’deki bütün limanlarda ve boğaz geçişlerinde yerli ve yabancı gemilerin her türlü teknik hırdavat ihtiyacını karşılamak üzere kurulmuş bir firma. Müşterilerimizden gelen talepler doğrultusunda en iyi malzemeyi, en makul fiyatlarda ve en iyi servisle vermeyi taahhüt ediyoruz ve bunun için çalışıyoruz.
Şirket olarak büyümeyi hedefliyoruz ve yaklaşık 2 seneden beri yabancı pazara açılmış bulunuyoruz. Avrupalı ve Uzakdoğu firmalarıyla irtibata geçiyoruz. Yavaş yavaş bir portföy oluşturduk. Böyle fuarlarda da görünmenin çok önemli olduğunu düşünüyoruz. Çünkü bizim işimiz öncelikle insanlarla. İnsanlar bizi tanımalı ve güvenmeli ki bizimle çalışabilsinler. Bunun için de yüz yüze temasın çok önemli olduğunu düşünüyoruz. Bu sene ilk fuarımıza başladık, bundan sonra da yılda en az 3 fuara katılmayı düşünüyoruz. Fuardan genel olarak memnunuz. Henüz belki tam hedef kitlemize ulaşamadık ama bizim için önemli bir tecrübe oluyor. 
 
Üntel Kabloları
Gökhan Ereli



Üntel yaklaşık 41 yıllık bir firma. Ana üretim kalemi gemi kabloları. Türkiye’de gemi kabloları konusunda pazarın lideri. Avrupa’da da özellikle Hollanda, Romanya, Hırvatistan gibi gemi inşa sektörünün yoğun olduğu ülkelerde sektörde adından söz ettiren, ciddi bir pazar payına sahip, dünyanın yaklaşık 6 kıtasına gemi kablosu ihracatı yapan bir firma. 
Gemi kabloları, Üntel’in kablo üretim portföyü içinde yüzde 50’sini kapsıyor. Biz de sahip olduğumuz bu isme yakışır şekilde, müşterilerimizle buluşmak ve onlarla ilişkilerimiz sıcak tutmak için bu fuarlara katılıyoruz. Buraya 5. katılışımız. Müşterilerimizi birarada görüyor, bugünü ve gelecekte neler yapacağımızı konuşuyoruz. Yoğun iş temposu içinde birbirini ziyaret etmeye çok fazla fırsat bulamıyor insanlar. Fuarlar bunu için bir vesile oluyor. Bu anlamda bizim ihtiyaçlarımızı karşılıyor. 
 
Yapaş Zincir
Selim Kibarer



Yapaş Zincir, Endüstri ve denizciliğe yönelik ürünler sunan 30 yıllık bir firma. Endüstride çimento, alçı, gübre fabrikaları, madenlere yönelik ürünlerimiz var. Marinde ise gemi zincir, çapa ve aksesuarlarını sunabiliyoruz. Ayrıca petrol şirketlerine şamandıra sistemlerini üretiyoruz. Türkiye’de bütün denizlerde Yapaş Zincir’in şamandıra sistemi en azından bir firmada kullanılıyordur. 
Bu sene başında, STFA’ya İzmit köprü projesinde kullanılmak üzere, Türkiye’de ilk defa 17 bin 500 kiloluk çapa yaptık. Çok önemli bir operasyonda kullanıldı ve hiçbir sıkıntı olmadı. Yapaş Zincir, sürekli kendini yenileyen bir firma. Ankara OSTİM’deki 3 bin metrekarelik üretim alanı yetmeyince, Temelli’deki 10 bin metrekarenin üzerinde alana sahip yeni bir fabrikaya taşındık. Son iki yıldır üretimimize burada devam ediyoruz. DNV, ABS, BV, Rina, Japon Loydu gibi uluslararası bütün klas kuruluşlarından sertifikalıyız. Şimdi Rus Nehir Loydu’yla görüşüyoruz. Dünyada çok az üreticinin sertifikası olduğu bir klas kuruluşu ve biz bu süreci de tamamladık, sertifikanın gelmesini bekliyoruz.
Önümüzdeki dönemlerde “off shore” zincir üretimine de başlıyoruz. Çünkü dünyanın geleceği off shore’da. Orası bizim için çok bakir bir Pazar. Sertifikasyon sürecini tamamladık, artık off shore pazarına da gireceğiz. 
Son iki senedir uluslararası düzeyde yüksek katılımın olduğu bütün fuarlarda varız. Bir önceki SMM’de de vardık. Ondan sonra Ukrayna, Norveç, Dubai, Rusya ve Amerika’da fuarlara katıldık. Katıldığımız bu fuarlarla uluslararası pazarda da tanınır hale geldik. Artık Amerika’dan Avustralya’ya kadar zincir satıyoruz. Birçok sektörde olduğu gibi, bizim de en ciddi rakibimiz Çin. ancak teslim şartlarımızla ve kalitemizle özellikle kalitenin arandığı projelerde Çin’i geride bırakabiliyoruz. İç pazarda yüzde 90’lık bir Pazar payına sahibiz. Aynı şekilde dış pazarda da bu başarıyı yakalamayı hedefliyoruz. Burada özellikle hedeflediğimiz ülkelerden firmalarla, acentelerle görüşmeler yapıyoruz. Fuardan oldukça memnunuz. Özellikle İhracatçılar Birliği ile birlikte katılmak bizi çok rahatlattı, birçok sıkıntımızı kolayca hallettik. Eksik kaldığımız yerlerde bizi tamamladıklarını hissediyoruz.
 
Yardgem
Nazlı Pınar Uysal



Yardgem, 2004 yılında Yardımcı Tersanesi ve Gemsan Tersanesi ortaklığıyla, gemi tamir-bakım ve havuzlaması amacıyla kurulmuş bir firma. Yerimiz Tuzla’da. 3 tersanede hizmet veriyoruz, 2 tane havuzumuz var.
SMM, en büyük denizcilik fuarlarından biri. Çok sayıda armatör ve management şirketinin yer aldığı, özellikle Avrupalı müşterilerimizin ziyaret ettiği bir fuar. Biz de müşterilerimizle biraraya gelmek, kontaklarımızı güncel tutmak adına 2 senede bir fu fuara katılıyoruz. Şu ana kadar iyi gidiyor. Olumlu görüşmeler yapıyoruz. 
Tamir-bakım pazarı, yeni inşayla karşılaştırdığınızda çok daha iyi durumda. Şu anda yaz dönemi olması nedeniyle de tam kapasite çalışıyoruz. Hatta istedikleri tarihte yer veremediğimiz için bazı müşterilerimizi geri çevirmek zorunda kaldığımız bile oluyor. Ya da ileri tarihler için anlaşma yapıp ileri tarihlerde havuza alıyoruz.