Tersane Dergisi 5. Sayı (Kasım-Aralık 2008)

teknik PaslanmazÇelikleriçin KaynakYöntemleri-2 Gazaltı Kaynağı Yöntemi Can Odabaş / Askaynak Pazarlama Hizmetleri Şefi P aslanmaz çelikler sprey ark, kısa devreli ark veya darbeli (paslı) ark ile metal transferlerinden herhangi birinin kullanıldığı gazaltı kaynağı yöntemiyle de kaynak edilebilir. Kalınlığı 1.6 mm'ye kadar olan paslanmaz çelik malzemelerin kaynağında bakır altlık kullanılmasında yarar vardır. Bu altlıklar, kalınlığı 6 mm ve üstünde olan plakaların tek taraftan gerçekleştirilen kaynak işlemlerinde de kullanılır. Kaynak banyosunun katılaşması sırasında, kaynak bölgesinin hava ile temas etmesine ve havanın kaynağın içerisine doğru girmesine kesinlikle izin verilmemelidir. Erimiş metalin oksijen tarafından kirletilmesi, soğuma sırasında paslanmaz çeliğin korozyon dayanımında ve tokluğunda azalmaya neden olabilir. Bu olumsuz durumu önlemek için kaynağın alt tarafının, örneğin Argon gibi bir soygaz yardımıyla korunması gerekmektedir. Gazkoruması, sabitlemenin yapıldığı bölgenin genelinde de oluşturulabilir. Kaynak sırasında 2.4 mm çapındaki teller kullanılabilse de, özellikle yüksek akım değerleri ile çalışılan durumlarda sprey ark ile metal transferi elde edebilmek için 1.6 mm'den 36 tersane • kasım-aralık 2008 daha ince çaplı teller tercih edilir. 1.6 mm çapındaki teller için, koruyucu gaza ve kullanılan paslanmaz çelik tel cinsine bağlı olarak 300-350 amper kaynak akımı önerilir. Oluşan sıçrama miktarı; koruyucu gazın debisi, tel besleme hızı ve kaynak makinesinin karakteristiğiyle yakından ilgilidir. Paslanmaz çeliklerin gazaltı kaynağında genellikle DC akım ve pozitif (+) kutuplama kullanılır ve gaz korumasının yüzde 1-2oksijen içeren Argon + Oksijen karışım gazı ile yapılması önerilir. 200 ve 300 serisi paslanmaz çeliklerin sprey ark metal transferiyle gazaltı kaynağına ait öneriler Şekil 1'de verilmiştir. Kare kesitli küt alın kaynağında kaynak metalinin alttan akmasını önlemek için bir altlık kullanılmalıdır. Eğer parçalar tam olarak alın alına getirilmemişse ya da bakır altlık kullanılamıyorsa, ilk pasoda sprey ark ile metal transferi yönteminin uygulanması ile alttan akma problemi azaltılabilir. Yarı otomatik kaynak torcu ile kaynak yaparken, torca kaynak yönünün tersi doğrultusunda eğim verilmesi yararlı olur. Bu yöntemde kaynakçının eli, kaynak dikişinin yaydığı ısıdan daha fazla etkilenecek, ancak buna karşın kaynak bölgesinin daha iyi ve net bir şekilde görülmesi ve kontrol edilmesi sağlanacaktır. Kalınlığı 6 mm ve üstündeki parçaların kaynağında, kaynak torcu bağlantı doğrultusunda ileri ve geri hareket ettirilebilirken, aynı anda her iki yana da hafif bir şekilde salınım verilebilir. Buna karşın daha ince parçalarda sadece ileri ve geri hareket kullanılır. ince malzemelerde çok daha ekonomik olan kısa devreli ark ile metal transferi, özellikle yatay ve tavan pozisyonlarında gerçekleştirilen kök ve birinci paso uygulamalarında kullanılmalıdır. Bazı kaynakçıların kaynak banyosunu kontrol etmek için derin bir kısa sprey ark metal transferi kullanmasına karşın bu yöntemde kaynak dikişinde yoğun gözenekler oluşabilmektedir. Kısa devreli ark ile metal transferi ile gerçekleştirilen paslanmaz çelik kaynağında, değişen voltajlı ve endüktans kontrollü güç üniteleri kullanılmalıdır. özellikle düzgün akışkanlığa sahip bir kaynak banyosunun elde edilmesinde endüktans önemli bir rol oynamaktadır. Paslanmaz çeliklerin kısa devreli ark ile metal transferi uygulanarak gerçekleştirilen kaynağında genellikle

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=