Tersane Dergisi 41. Sayı (Kasım-Aralık 2015)

30 tersane • kasım 2015 Bu yaklaşımların (son zamanlara kadar olan) başarı eksikliği 2006 yılında Wageningen, Hollanda’da düzenlenen Altıncı Uluslararası Kavitasyon Sempozyumu’nda J. Friesch tarafından sunulan bir araş- tırmadan alınmış olan aşağıdaki alın- tıda güzelce özetlenmiştir: “Dümen kovuklaşması gemi endüstrisinde uzun zamandan beri bilinen bir sorundur. Yine de, halen durumu düzeltecek pratik, kesin çözümler- den oldukça uzağız.” KOVUKLAŞMA HASARININ ÖNLENMESİ Kovuklaşma aşınmasına ideal yaklaşım bu türde bir hasarın mey- dana gelmesini önlemek için göv- deyi korumaktır. Buna, etkili ve bir o kadar da kovuklaşmayı uygulanabil- diği ölçüde azaltan bir dümen tasa- rımı eklenebilir ve çözüme ulaşabilir. Bu çözüm mevcuttur. Dümende sonradan alttaki çeliğin aşınma dön- güsünü başlatan bir kırılmaya yol açmayacak şekilde kovuklaşma kuv- vetlerine dayanmaya yeterli ölçüde sert ve esnek bir kaplamadan oluşur. Dümenlerde ve gemilerin hare- ket donanımında yaklaşık on yıl- dır kullanılmakta olan bir kaplama türü bulunmaktadır ve uygulandığı dümenleri “kovuklaşma hasarına dirençli” hale getirdiği kanıtlan- mıştır. Birkaç küçük rötuş haricinde, düzgün bir şekilde hazırlanmış ve kaplanmış dümenlerin hiçbiri nere- deyse on yıldan sonra bile yeniden kaplanmak zorunda kalmamıştır. Kaplama uygulandığından beri hiçbiri kovuklaşma hasarına maruz kalmamıştır. Bu kaplamayı kendi dümenlerinde deneyen gemi sahip- leri ve operatörleri için kovuklaşma hasarı bir sorun olmaktan çıkmıştır. Bu özel olarak formüle edilmiş, cam pulu takviyeli kaplamadır. Hazırlama ve uygulama gereksi- nimleri açısından, kaplama özellikle zahmetli değildir. Yüzeyler önceki kaplamayı kaldırmak ve yeterli tespit profili ve temiz yüzey oluşturmak için kum püskürtmeli olmalıdır. Yeni inşalarda veya mevcut bir kaplama yenisiyle değiştirilirken, her biri yaklaşık 500 mikron kalın- lığında iki tabaka en az 1,000 mikron kalınlığında bir kuru film kalınlığına kadar (DFT) eklenerek uygulanır. İkinci tabaka ilkinden yaklaşık üç saat sonra, kaplama işinin hemen bitirilmesine olanak sağlayacak şekilde uygulanabilir. Düzelme süresi asgari süredir. (gemi son taba- kadan 24 saat sonra kuru havuzdan ayrılabilir). Kaplamada çok az mik- tarda VOC (uçucu organik bileşik) içeriği bulunmaktadır ve yalnızca iki homojen tabakadan oluşur: hiç- bir astar, tutkal, göğüsleme tabakası, çürüme önleyici veya çürüme ayırıcı son kat bulunmamaktadır. Teknik olarak yüzey işlemi gör- müş bileşimin (STC) bir varyasyonu olan kaplama uygulanıp düzeltildi- ğinde dümeni geminin tam kulla- nım ömrü boyunca yenisiyle değiş- tirmeye gerek olmaksızın korumaya devam edecek aşırı sert ve dayanıklı bir yüzey oluşturacaktır. Kaplama dümen veya diğer hareket donanım- larını çürümeden uzak tutmak için gereken sıklıkta temizlenebilir. Bu dümen koruma yaklaşımı ilk olarak 2004 yılında keşfedilip uygulandı- ğından beri, çok sayıda dümen geniş yelpazede gemilerde başarılı olarak bu şekilde kaplanmış veya yeniden kaplanmıştır. Çok hızlı gemilerde daha fazla deney yapılması gerek- mektedir, ancak bu kaplama kovuk- laşma hasarından bile korumayı vadetmektedir. Geleneksel dümen kaplamayla beş yıl kullanıldıktan sonra Maenk Diva’nın dümeni (solda) ve cam pullu dümen kaplaması uygulandıktan sonra (sağda) çeviri