Tersane Dergisi 37. Sayı (Mart-Nisan 2015)

42 tersane • mart 2015 11.2’lik bir kazanç sağlamıştır. Yine aynı seyir hızında artık direnç kat- sayısı üzerinde ise % 21.2’lik bir iyileşme oranıyla en iyi sonuçları vermiştir. Tüm değerler karşılaştı- rıldığı zaman en iyi değerleri elips ve dairesel kesitli formların verdiği çok açık bir biçimde gözükmektedir. Nabla kesitli yumrubaşlar ise diğer formlarına göre direnç üzerine daha az etki etmiş ve en az iyileşmeyi sağlamışlardır. Ancak burada bah- sedilmesi gereken diğer bir nokta ise maksimum hızdaki değerlerdir. Konu edilen tekne için maksimum hız 14 knot olarak belirlenmiştir. Burada belirtilmesi gereken önemli bir nokta dizayn hızında en kötü sonucu veren “N-115” yumrubaş formu, maksimum hız için toplam direnç üzerinde % 19’a varan bir iyileşme sağlamıştır. Aynı şekilde artık direnç üzerinde ise yaklaşık % 27 oranında bir kazanç sağlamış olup yüksek hızlar için nabla formu ön plana çıkmaktadır. İkinci olarak toplam direnç farklarına bakılırsa, aşağıdaki tablolar elde edilmektedir. Düşük hızlarda (Fn = 0.29) yum- rubaşlar beklendiği şekilde direnç üzerinde çok fazla iyileşme sağla- mamıştır. Özellikle N-115, D-115, D-MA toplam dirençte artışa sebep olmuştur. Diğer taraftan, yukarıda seçilen 12 yumrubaştan bahsedilen 3 tanesi dışında geriye kalanlar ise toplam direnç üzerinde en fazla % 5’lik bir iyileşme sağlamış ve düşük hızlarda yumrubaş uygulanması- nın uygun olmadığı gösterilmiştir. Burada göz önüne almamız gereken diğer bir nokta ise, 10 - 14 knotluk yani Fn = 0.2863 - 0.40 aralığını iki ayrı aralıkta incelemek, sonuç- ları daha sağlıklı karşılaştırmak ve yorumlamak açısından önemlidir. İlk olarak 10-12 knot aralığını değerlendirirsek, bu aralıkta yuka- rıda verilmiş olan tablolara da bak- tığımızda açık bir şekilde görül- mektedir ki E-115 ve EO-115 en iyi sonuçları vermiştir. Ancak sıralama yapılırsa, D-Mİ ve son olarak N-Mİ formları gelmektedir. Her ne kadar 10 knot için elde edilen iyileşme yukarıda bahsedildiği gibi çok düşük olsa da 12 knot dizayn hızına yaklaş- tıkça direnç üzerinde gözle görülür bir iyileşme meydana gelmektedir. Dizayn hızında ana form ile E-115 formu arasında toplam direnç farkı 4.04 kN olurken EO-115 formu ile 3.79 kN’lik bir fark oluşmuştur. Bunun sonucunda toplam güçte E-115 formu için 24.92 kW bu yak- laşık % 11’lik bir azalma ve EO-115 için 23.35 kW’lık bir iyileşme içinse %10.5’lik azalış gözlenmiştir. Yani toplam güç üzerinde yaklaşık % 10-11 civarında bir iyileşme elde edilmiştir. Delta kesitli formlara baktığı- mız zaman Fn = 0.3436 için, D-Mİ formunda güçte % 10.45’lik bir iyi- leşme gözlenmiştir. N-Mİ göz önüne alındığı zaman ise güçteki iyileşme % 10 civarında olmuştur. İkinci ola- rak 13-14 knot hız aralığına bakacak olursak, E-115 en iyi sonuçları ver- miştir. Devamında ise EO-115 ve N-115 formları gelmektedir. Yuka- rıda bahsedildiği gibi maksimum hız için, N-115 çok iyi sonuçlar vermiş- tir ve bu durum da güç üzerinde % 19’luk bir kazanç sağlamıştır. 4.3.2 Dalga Profili İncelenmesi Dirençten bahsederken yumruba- şın etkisinin dalga direnci üzerinde olduğunu belirtmiştik. Dolayısıyla modellenen formların dalga profil- lerinide incelemek yararlı olacaktır. Bu bilgilerin ve elde edilenlerin doğrultusunda ana form dalga profili ile seçilmiş olan 12 adet yumrubaş formunun profilleri karışlaştırılmış- tır. 4.3.3 Yumrubaşlı Formların Stabiliteye Etkisi Bu bölüm ile ana form ve yum- rubaşlı formlar arasındaki stabilite açısından ne kadar farklılık olduğunu göstermek ve Kratch[1]’ın makale- sinde belirttiği gibi yumrubaş eklen- mesinin stabilite üzerindeki etkisinin göz ardı edilecebilecek kadar küçük olup olmadığını göstermek üzerine yoğunlaşılacaktır. Her bir formun metasantr yüksekliği (KM), yüzme merkezi (KB) ve yaklaşık hesaplar olmak üzere ağırlık merkezleri (KG) hesaplanmıştır. En temel halde, bir geminin stabilitesinin iyi olması için meta- santr yüksekliğinin fazla olması yani KM ve buna bağlı olarak GM Şekil 4.14. Balıkçı Teknesi Ana Formu Dalga Profili Şekil 4.15. Balıkçı Teknesi Ana Formu Dalga Profili Alanları Şekil 4.16. Dairesel Kesitli Formların Dalga Profili ve Ana Form Dalga Profili Karşılaştırması Şekil 4.17. 17 Elips Kesitli Formların Dalga Profili ve Ana Form Dalga Profili Karşılaştırması Şekil 4.18. Nabla Kesitli Formların Dalga Profili ve Ana Form Dalga Profili Karşılaştırması Şekil 4.19. Dairesel Kesitli Formların Dalga Profili ve Ana Form Dalga Profili Karşılaştırması makale