Tersane Dergisi 37. Sayı (Mart-Nisan 2015)

tersane • mart 2015 39 farklı model olacak şekilde tasarlan- mış ve bu modellerin farklı yönler- den incelemeleri yapılmıştır. İlk aşamada “∆, EO, O ve ∇ ” yumrubaş tiplerinin maksimum, minimum ve ortalama değerleri hesaplanmış ve bu değerlere göre tasarım yapılmıştır. Daha sonra doğru yumrubaş seçimini sağlamak ve dizayn aralığını arttırmak ama- cıyla ortalama değerler temel alına- rak bu değerin altında ve üstünde belirli bir yüzde olacak şekilde para- metrelerle oynanmış ve yumrubaş dizayn parametreleri arttırılarak 36 adet model elde edilmiştir. Tasarla- nan 36 adet form karşılaştırılmış ve en iyi sonuç veren formlar seçilerek sonuçlarda belirtilmiştir. 3.3 Yumrubaş Dizayn Paremetreleri Bu çalışmada, elde edilen yumru- baş formlarını tek bir boyutta değiş- tirmek yerine ayrı ayrı 36 model yapılarak, bir yumrubaşı oluşturan tüm parametreler değiştirilmiştir. Böylece farklı yumrubaş modelleri için belirli bir aralık içinde kalacak şekilde farklı modeller ele alınmıştır. Dar bir aralıkta fazla sayıda para- metre göz önüne alınarak yapılan farklı modeller ile karşılaştırma daha iyi sağlanmıştır. Temel olarak 4 farklı form kullanılmıştır ve tasa- rım ve karşılaştırmada kullanılacak bir notasyon belirlenmiştir. BÖLÜM 4 4.1 Direnç Tahmin Yöntemi Bilindiği üzere, günümüzde ön dizayn aşamasında, direnç ve güç hesapları yapan çeşitli yöntemler bulunmaktadır. Bu yöntemler genel olarak model deneylerinden elde edilmişlerdir. Model deneylerinde yük gemileri, yolcu gemileri gibi daha genel tipte formların yanında daha özel form tipleri de kullanılmış- tır. Model deneyleri ile elde edilen yöntemler arasında Taylor Yöntemi, Seri 60 Yöntemi, BSRA Serisi, Seri 64, NPL Serisi, Holtrop Mennen Yöntemi [5, 6] gibi yöntemler sıra- lanabilir. Tüm bu yöntemler içinde kullanı- labilirliği ve verdiği sonuçlar ince- lendiğinde en uygun olan yöntem Holtrop Mennen Yöntemi’dir. Holt- rop Mennen Yöntemi’nde NSMB’de (Netherlards Ship Model Basin) 300’den fazla farklı formlara sahip modeller üzerinde testler yapılmış ve aynı zamanda tam ölçekli gemi sonuçları da kullanılarak ortaya çıka- rılmış bir yöntemdir. Bu çalışmada, hem geniş kullanım aralığı hem yumrubaş etkisini hesap- laması hem de yüksek doğrulukta sonuç vermesinden dolayı Holtrop Mennen Yöntemi [5, 6] kullanılmış- tır. 4.2 Yumrubaş Seçimi Daha önceki bölümlerde de bah- sedildiği gibi 4 farklı yumrubaş kesiti için toplamda 36 adet model yapılmış olup, elde edilen 36 model direnç yönünden ana form ile kar- şılaştırılmıştır. Dizayn hızı 12 knot olup, bu hızdaki direnç ve güç değer- lerine göre karşılaştırılma yapılmış olup, ek olarak 10, 11, 12, 13 ve 14 knotlar için artık direnç katsayısına bağlı olarak tablolar elde edilmiş ve her bir hızı göz önüne alarak en iyi ve en kötü yumrubaş formları seçil- miştir. Tüm hız değerlerinde en iyi sonuç veren yumrubaş tipi “E-115” yumrubaş formu olmuştur ve ilk seçilen formumuz olmuştur. Aynı şekilde 10-14 knot aralığında yine Şekil 4.1. 10 knot Artık Direnç Katsayısı Dağılımı Logaritmik Dağılım Tablo 3.2. Dizayn Parametreleri Dizayn Parametreleri Ortalama Maksimum Minimum Ara Değerler Delta (∆) D-O D-MA D-Mİ D-85, D-90, D-95, D-105, D-110, D-115 Elips (O) E-O E-MA E-Mİ E-85, E-90, E-95, E-105, E-110, E-115 Dairesel (EO) EO-O EO-MA EO-Mİ EO-85, EO-95, EO- 105, EO-110, EO-115 Nabla ( ∇ ) N-O N-MA N-Mİ N-85, N-90, N-95, N-105, N-110, N-115