Tersane Dergisi 36. Sayı (Ocak-Şubat 2015)

tersane • ocak 2015 37 her günü durmaksızın çalıştığı halde yardımcı makine diye adlandırılır. Genelde Marine gas oil adında ince yakıt denilen motorin yakıtı kullanır. Dört zamanlı diye bahsedilen die- sel makineler 600 rpm-1000 rpm ve 1500 rpm olarak seçilen devirlerde çalışır. Yardımcı dieselin seçimin- deki kriterler çok önemlidir. Maksa- dına uygun seçilmeyen dieselin yakıt bedelini gemi hurdaya ayrılana kadar kiracı ya da armatör öder. Çevreye fazladan yaydığı karbon dioksit de boşuna çevre kirliliğine neden olur. Diesel jeneratörlerin kullanma amacına göre geminin inşasında seçilmesinde maliyetleri önemli rol oynar. Geminin inşa maliyetinde, ana makineden sonra etkin bir değere sahip olan yardımcı makinelerin yatırım maliyetinin düşük değerde olması için pazarlama tekniklerine sıkıştırılması yanlış makine seçimine neden olabilir. Bunun için otoritele- rin, mevzuatlarında geminin enerji ihtiyaç hesaplamasında jeneratör diesellerinin güç seçimleri için kural ve yaptırımlar koyması gerekebilir. Yardımcı makinelerin kullanma amaçlarına uygun enerji hesaplarına göre seçilmesi gerekirken operasyon aralıkları dikkate alınarak sayıları belirlenmelidir. Şöyle ki, limanda ve demirde bekleme anında gere- ken enerji (KW/h olarak) dikkate alınarak diesel jeneratörün gücü belirlenir. Geminin manevrada ve seyirde gereken maksimum enerji ihtiyacı hesaplanarak, minimum enerji ihti- yacını karşılayan jeneratörlerden kaç adet gerekli olduğu ortaya çıkarılırsa, boşuna çevre kirliliğine neden olacak diesellerin seçilmesi önlenmiş olur. Ayrıca boşuna yakıt harcamanın da önüne geçilebilir. Bu amaçla günü- müz yeni gemi inşaalarında yardımcı makineler diye tanımlanan diesel jeneratörlerin kapasiteleri küçük seçilerek, sayıları arttırılmıştır. Bir gemide; sayıları dördü-beşi bulan Diesel jeneratörlerin yanı sıra daha düşük kapasitede olan acil durum (emergency) jeneratör dieselini, liman ve demirde bek- leme durumunda, harbour mode adı altında liman dieseli olarak çalış- tırma seçeneği olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu durumda, bir gemiyi yılda yaklaşık 200 gün seyir, 165 gün liman ve demir süresi olarak ele alır- sak, sadece her seferinde iki saatlik manevra süresince iki ya da üç misli güce ihtiyaç olduğu göz önünde bulundurulduğunda, olduğundan fazla güçte yanlış seçilen yardımcı makineler, gemi operasyon maliye- tinde boşa harcanan yakıt değeriyle önemli rol oynar. Ortech Marine A.Ş. T uzla Alize İş Merkezi’nde yer alan Ortech Marine A.Ş., gemilerin mekanik ve elektronik otomasyon sorunlarına doğru ve yerinde çözüm sağlayan bir mühendislik şirketi olarak deneyimli baş mühendis- lerden kurulu bir organizasyona sahip. Gemi ana makinelerinde MAN, MaK, Wartsila markalarda deneyimli baş mühendisleriyle danışmanlık ve süpervizörlük hizmeti veren firma, ana makinelerin onarım ve overhaul’lerini yapıyor ve yedek parçalarını temin ediyor. Firma ayrıca Liebherr ve Hagglunds gemi kreynlerinin her türlü otomasyon ve hidrolik yedek parça ve onarım ihtiyaçlarını karşı- lıyor. Yardımcı makinelerde ise MaK, MAN, Yanmar, Caterpilar, MTU ve Cummins diesellerinin onarım ve overhaul’lerini yapan ve yedek parçalarını temin eden firma, Moliva isimli kuru yük gemisinin teknik yönetimini de yürütüyor.