Tersane Dergisi 30. Sayı (Eylül 2013)

tersane • eylül 2013 27 Tersane Sektörünün Önemi Tersane sektörü gerekli İş Sağlığı ve Güvenliği önlemleri alındığında ve yeterli destek verildiğinde çok yüksek istihdam rakamları oluş- turmaya elverişli bir emek yoğun sektörüdür. Tersane sektörü yapısal olarak çok çeşitli yan sanayi kolla- rını içerdiğinden diğer sektörler için lokomotif etkisi yapmaktadır. Ulus- lararası çok çetin bir rekabet yaşan- maktadır. Geçmişte ağırlıklı olarak fiyat esasına göre rekabet edilirken günümüzde rekabet; fiyatla birlikte kalite, etkin bir pazarlama, üründe yaratıcılık, değişen talebe hızlı yanıt verme yeteneği, geleceğe yatırım ile belirlenir olmuştur. Özellikle günü- müz şartlarında talep eğilimini belir- lemek, araştırma geliştirme çalış- malarında bulunmak ve ürettiğini uluslararası arenada pazarlamak ön plana çıkmıştır . Tablo 1’de de görüldüğü gibi ter- sane sektörü ülke için ciddi döviz girdisi sağlamaktadır. Kısaca tersane sektörü yabancı sermaye girdisini ve ihracat rakamlarını arttırmakta, teknolojik yenilikleri yakından izle- meye ve uygulamaya imkân sağla- makta, genç iş gücüne nitelik kazan- dırmakta ve savunma sanayiye yap- tığı çalışmalarla dolaylı yönden ülke savunmasına katkıda bulunmaktadır. Üretim ve İstihdam Açısından Tersane Sektörü İstihdam rakamları Ağustos - 2007 ayı itibarıyla 33.480’e ulaşmış, ancak Aralık 2008 tarihi itibariyle Türkiye’deki tüm tersanelerden alı- nan verilere göre bu sayı 26.910’a gerileyerek ortalama % 20, Aralık 2009’da 19.179 kişi ile % 43, Ara- lık 2010’da 21.449 kişi ile % 36 ve Aralık 2011’de ise 20.516 kişi ile % 39 oranında bir düşüş göstermiştir. Tüm dünyada denizcilik sektö- rünü etkileyen küresel ekonomik kriz nedeniyle, gerek dünya gemi YIL 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 İHRACAT TUTARI (bin USD) 121.317 308.647 290.222 440.511 686.334 1.251.573 1.398.516 1.818.572 2.646.321 1.831.310 1.108.614 1.273.971 Tablo 1. 2000-2011 Yılları Yeni Gemi ve Yat İhracat Değerleri YIL 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 İSTİHDAM SAYISI 5.750 13.545 14.300 14.750 25.000 28.580 33.480 26.910 19.179 21.449 20.516 Tablo 2. 2001-2011 Yılları İstihdam Verileri inşa taleplerindeki azalma, gerekse ülkemiz tersanelerinin iş kazaları nedeniyle gündeme gelmelerinin dünyadaki armatörlük kuruluşlarını olumsuz yönde etkilemesi ve navlun fiyatlarının halen düşük seviyelerde gezmesi, sipariş iptalleri ve yeni siparişlerin neredeyse yok denecek kadar az olması, 2011 Aralık ayı iti- bariyle istihdam sayısında 2007 yılı ile karşılaştırma yapıldığında yak- laşık 13.000 kişilik bir daralmayı da beraberinde getirmiştir. 2012 yılında sektörün durumunun aynı şekilde devam edeceği, bakım onarım faali- yetlerinin artmasına rağmen istihdam rakamlarında önemli bir artış olma- yacağı beklenmektedir. Ülkemizin coğrafi konumu, bölge ülkelerindeki bakım onarım tersane- lerinin yok denecek sayıda olması ve ülkemiz tersanelerinin kaliteli ve özverili faaliyetleri nedeniyle, 2000 yılında 4.856.168 DWT olan bakım onarım faaliyetleri 2007 yılında 8.500.000 DWT’a yükselmiştir. 2008 yılı itibarıyla 8.433.000 DWT’luk geminin bakım onarımı yapılmış, 2009 yılında ise bu rakam yine artış göstererek 10.260.400 DWT’a, 2010 yılında 10.707.057 DWT’a, 2011 yılında ise 13.071.654 DWT’a yükselmiş olup bu durum, ekonomik krizin etkilerini gösterdiği süreçte yeni gemi inşada büyük sorunlar yaşayan tersanelerimizin daha çok bakım-onarıma yönlendiklerini ortaya koymaktadır. Şekil 1. Yıllara Göre Bakım-Onarım Rakamları