yon şablonlarının kavitasyon test ünitelerinde başarılı olduğunu; sadece tam gemi modellerinin değil derme çatma modellerin de güvenilir sonuçlar verdiğini göstermiştir. Pervanenin arka tarafındaki aşınma riski, boya testi ile makul ölçüde yeniden yaratılabilmiştir. Yüksek hız videolarıyla yapılan gözlemler, aşındırıcı tipte kavitasyonların tespitinde ve kavitelerin yapısıyla ilgili güçlü bir teşhis aracı olarak kabul edildiğinden bu yöntemin, rutin biçimde kullanılması gerekmektedir. Yüzey kavitasyonu ve aşınmaya etkisiyle ilgili kestirimler gerçeğe uzaktır, bu yüzden ayrıca incelenmeleri gerekir. EROCAV'da yüzey kavitasyonunun aşındırıcılık özelliği ile ilgili olarak kriter tespit edilmiş ve tam ölçekli verilerle kontrol edilmiştir. Seçilen kriter yüzey kavitasyonunun aşındırıcılığının kestirimi için uygun bir araç olmuştur. İyileştirme Önerileri Belli bir projenin bulunduğu evreye bağlı olarak, farklı iyileştirme yöntemleri kullanılabilmektedir: Sadece pervane geometrisinin değiştirilebileceği durumlarda esas hedef, daha kararlı yani daha güçlü bir tabaka kavitasyonu oluşturmak olmalıdır. Bunu sağlamak için yapılacaklar şunlardır: Yükselen köşeye ait yuvarlama yarıçapının büyütülmesi, Yük dağılımının değiştirilmesi (mil ve/veya kavis üzerinde değişiklikler yaparak) Kanat sayısının değiştirilmesi Bu değişiklikler sonucu kanatlardaki basınç dalgalanmalarının daha yüksek olması beklenir. En önemli tasakavitasyon oluşumunun tam olarak hesaplanmasını sağlayacak sayısal yöntemlerin olmayışıdır. Bu yüzden model testleri karşı tedbirlerin işe yarayıp yaramadığını anlamanın tek yoludur. Gerçek sistemlerde hasar oluşması durumunda bazı tedbirlerle hasar giderilmelidir. Bu tedbirlerden bazıları aşağıda verilmiştir: İlgili kanat uçlarını keserek almak Oluşan çukurcukları taşlamak (örneğin orta kirişte) ve o halde bırakmak Hasarlı kısımları kaynakla doldurmak (orijinal haline yakınlaştırmak) "Sıvı metal" kullanmak Lazer kullanarak malzemenin aşınma dayanımının artırılması (malzeme iç yapısının iyileştirilmesi) İlave hava besleme kurulumunun yapılması (Kök kavitasyonuna karşı) Kanat köklerinde matkapla, kanat yarıçapının üçte birine denk gelen kısımda kiriş uzunluğunun üçte biri veya ikisi uzunlukta delikler açmak (bu delikler sayesinde hava veya su yüzeyden emme kısmına doğru geçiş sağlar.) rım sorunlarından biri kavitasyon Şekil s. Tam ölçekte Uç Girdap kaynaklı aşınmaya meydan verecek Kavitasyonu DÜMEN AŞINMASI Artan hızlar ve daha büyük gemilerin ortaya çıkması gemi dümenlerinde, kavitasyona bağlı aşınma olaylarının görülmesine sebep oldu. Dümenlerde oluşan kavitasyonlar form ve şekil açısından farklı farklı olabilir. Değişik kavitasyon görüntülerinin etkileri de farklıdır. İlerlemiş tabaka kavitasyonu olan noktalarda düşük hidrodinamik performans beklenirken diğer tipler, baloncukların, basınç noktalarında, ani ve şiddetli biçimde parçalanmasıyla kanat yüzeylerinde çeşitli aşınma zararları ortaya çıkabilmektedir. Dümen üzerinde oluşan tabaka kavitasyonları kısmen pervanenin akışına kısmen de dümenin maruz kaldığı düzensiz akışa bağlı oluşur. Pervane akış yönündeki uç ve göbek girdabından kaynaklanan kavitasyon çok daha önemlidir. Göbek kavitasyonu ve dümen etrafındaki basınç arasındaki etkileşim de önemlidir. Aşınmaya bağlı zararlar, küçük baloncukların buhar ile dolması sonucu dümene yakın noktalarda patlamasıyla ortaya çıkar. Genellikle problem boşluk ve alçalan kenar hasarı olarak yarı batık dümenlerde ortaya çıkar ve bu durum artan meblağlarda tamir bakım masrafını getirir. Dümenlerde kavitasyona bağlı aşınma genellikle rotanın takip edilmesi esnasındaki ±5° açısal hareketlerle bağlantılıdır. Son yıllarda bildirilen hasarlar göz önüne alındığında, hasarların genellikle 23 knot'tan daha hızlı hareket eden gemilerin pervanesindeki hava boşluğundan etkilenen dümenlere ait olduğu ve pervanenin güç yoğunluğunun P/(n/4.D') > 800 [kW/m'] olduğu görülmüştür. (P- pervaneye ait emilen güç, D-Pervane çapı) tersane • temmuz-ağustos 2008 51
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=