özel olarak ambalajlanır. Asbest, diğer tüm atıklar gibi geçici atık depolama istasyonuna sevk edilir. Asbest söküm ekibi temizlik aracında temizlenerek asbest liflerinden arınır. Gemi Söküm Sanayicileri Derneği ülkemizde Çevre Bakanlığı tarafından lisanslandırılmış tek asbest söküm kurumudur Gemi Söküm Sanayi Bölgesi'nde bulunan geçici atık depolama istasyonunda toplanan atıklar belli periyotlarla İZA YDAŞ'a gönderilir ve burada bertaraf edilir. İZA YDAŞ, ülkemizdeki ilk ve tek lisanslı kombine atık ve tehlikeli atık bertaraf tesisidir. Sintine suları yakıt yakma lisanslı tesislere, atık yağlar ve hurda aküler geri dönüşüm tesislerine gönderilerek ekonomiye kazandırılır - Asbest temizliğinden sonra geminin söküm aşamasına gelinmiştir. Oksijen ve LPG hortumları bataryaları ile gemiye alınarak ve kesimciler gemiye çıkar. Kesim yapılacak olan mahalden özellikle yanıcı maddeler temizlenmelidir. Kesilen blokların büyüklüğü, sahip olunan vincin kaldırma kapasitesine göre ayarlanır. Sahada uygun yerlerde istiflenir. Bu arada gemide kesim sürer ve parça alındıkça gemi hafifler. Gemide oynaklığın arttığını anlayınca çekim zamanı gelmiştir. Çekim işlemi yaklaşık 400-500 ton çekme kapasiteli büyük gömmelere sabitlenmiş ırgatlarla yapılır. Çekim esnasında ırgatla gemi arasındaki saha, araç ve insan trafiğine kapanır. Son olarak gemi sökülüp tava kısmına gelindiğinde tamamen karaya çekilerek Liman Başkanlığı uzmanlarınca yerinde görülür ve tanklarının temiz olup olmadığı teyit edildikten sonra tava kısmının da sökümü ile söküm işlemi tamamlanmış olur. Uluslararası ÇalışmaJarın Takibi Yapılan bütün çalışmalar ulusal ve uluslararası etkinliklere taşınmış olup, IMO'nun bünyesinde kurulan Deniz Çevresini Koruma Komitesi (MEPC) toplantılarına Denizcilik Müsteşarlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı ve Gemi Geri Dönüşüm Sanayicileri Derneği bünyesinde katılım sağlanarak konunun uluslararası boyutu değerlendirilmiş, yapılan sunumlar neticesinde ilgili ülkeler, ülkemiz gemi söküm sektörünü mercek altına almışlardır. IMO'nun bünyesinde kurulan Deniz Çevresini Koruma Komitesinin toplantılarında Gemi Geri Dönüşüm Çalışma Grubu kurularak "Güvenli ve Çevreye Uyumlu Gemi Geri Dönüşümü İçin Uluslararası Anlaşma Taslağı" oluşturulmuş ve çalışmaları devam etmektedir. Bu çalışmalar kapsamında IMO'daki toplantılara aktif katılım sağlanmaktadır. Ülkemiz, kendi gemi geri dönüşüm tesislerini kullanarak gemilerin güvenli ve çevreye duyarlı olarak geri dönüşümü için hazırlanan uluslararası taslak anlaşmanın şartlarına uygun bir şekilde yapılmasını hibe yolu ile sağlanacak iki adet gemi üzerinde denemek için bir proje teklifi sunmuştur. Taslak konvansiyon geliştirilirken ona paralel olarak anlaşmanın uygulanabilirliğinin ve etkisinin değerlendirilebilmesi için bir pilot proje uygulanması gerektiği, bu pilot projenin taslak anlaşmanın şimdiye kadar hazırlanmış olan şartlarını izlemek ve muhtemel eksiklerini tanımlamak amacında olduğu IMO'da belirtilmiş ve kabul görmüştür. Proje ile ilgili gerekli izleme komiteleri oluşturulmuş olup, geminin sağlanması ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. IMO tarafından organize edilen ilk bölgesel gemi söküm semineri 2005 yılında İzmir'de gerçekleştirilmişti. Gemi geri dönüşümü yapan ülkelerin talebi ile ülkemiz önderliğinde bir "Dünya Gemi Sökümcüler Birliği" kurulması ve merkezinin İzmir olması yönünde teklifler yapılmıştır. Söz konusu birlik (ISRA) ülkemizden altı adet firmanın katılımı ile 2007 yılı içerisinde 10 üye ile kuruldu. Fakat henüz merkezi belirlenmedi. Aliağa'daki geri dönüşüm tesislerimize sırası ile Avrupa İnsan Hakları Komisyonu, Ulusal Çin Gemi Sökümcüleri, Danimarka heyeti, İngiltere Çevre Ajansı ve Fransız Savunma Bakanlığı yetkilileri başta olmak üzere birçok ülke ve sivil toplum örgüt temsilcileri sürekli olarak teknik ziyaretlerde bulunmuştur. Sonuç Olarak Sağlıklı bir gemicilik endüstrisi, sağlıklı bir söküm endüstrisi ile paralel hareket etmelidir. Sürekli ve kalıcı, özel ve profesyonel bir gemi söküm endüstrisi, gerek denizcilik gerekse ilgili tüm sektöre katkıda bulunacaktır. Bu nedenle Denizcilik Müsteşarlığı olarak, gemi söküm endüstrisinin geleceğinde proaktif bir rol üstlenmek durumundayız. Düzenli ve istikrarlı bir gemi söküm endüstrisi gemi yapımcılarına, finans kurumlarına, sigortacılara, P&I klüplerine, armatörlere, klas kuruluşlarına, liman devlet kontrollerine ve kiralayıcılara da yarar sağlayacaktır. Doğru bir yaklaşım benimsendiği takdirde, bu dünyayı daha temiz ve güvenli kılma çabasına da yardımcı olacaktır. tersane • temmuz-ağustos 2008 45
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=