Tersane Dergisi 20. Sayı (Mayıs-Haziran 2011)

42 tersane • mayıs / haziran 2011 makale İskele ve sancak simetrik bağlama planlaması durumunda, sadece iskele ya da sancak tarafında hesap yapmak yeterli olacaktır. 3.1.1 Enine kayma Denge hesapları için aşağıdaki ifade kullanılır. Enine kuvvetlerin şematik gösterimi Şekil 2’de verilmiştir. Burada, n hesapta kullanılacak olan bağların sayısını, Fy yük varsayımından oluşacak olan enine kuvveti (kN), μ sürtünme katsayısını, w birim kargonun ağırlığını (ton), g yerçekimi ivmesini ve ‘GK’ enine bağlama elemanlarının hesaplanan gerilme kuvvetini (kN) göstermektedir. Burada, MTK maksimum taşınacak yük kapasitesini göstermektedir. Ayrıca, ‘f’ değerleri, sürtünme kuvveti,μ ve bağlama açısı,α’nın bir fonksiyonu olarak aşağıdaki tabloda verilmektedir. 60°den büyük bağlama açıları güvenlik aletlerinin etkisini azaltarak kargonun kaymasına neden olabilir. Ayrıca, bu durumda gerilmeler sabit olmayacağı için kuvvetlerin dengelenmesi zorlaşacak ve devrilme riski artacaktır. Dolayısıyla, Şekil 2’deki bağlama durumlarında bağlama açıları 30° dereceyi geçmemelidir. 3.1.2 Enine devrilme Denge hesapları aşağıdaki formülle yapılabilir. Burada, ‘z’ devrilme moment kolu, ‘b’ enine moment kolu ve Ci’ler ise bağlama moment kollarıdır (Şekil 2). 3.1.3 Boyuna kayma Normal koşullar altında enine güvenlik bağlama aletleri, boyuna yönde de boyuna kaymaların oluşmasına engel olur. Eğer ihtiyaç duyulursa aşağıda tanımlanan formülle hesap yapılabilir. Burada, ‘Fz’ yükten dolayı düşey kuvvetdir. 3.2 Kuvvetlerin Dengesi – Alternatif Yöntem Bu yöntemle bağlama açıları daha kesin bir doğrulukla hesaplanabilir. Genellikle, bağlama düzenekleri tam olarak Tablo 4. Bağlama açısı, α ve sürtünme kuvveti, m değerlerine göre ‘f’ değerleri Şekil 2. Enine kuvvetlerin ve momentlerin dengesi Enine kayma: Boyuna kayma: Enine devrilme: Not: Bağlama aletleri, α = 45°’den az ve β = 45°’den büyük ise, enine devrilme hesabı yukarıdaki formülle hesaplana- maz. Burada, gerilme kuvveti aşağıdaki formülle hesaplanır: