Tersane Dergisi 20. Sayı (Mayıs-Haziran 2011)

tersane • mayıs / haziran 2011 41 c) 25 günlük sefer süresi; d) Gemi boyu 100 m; e) Servis hızı 15 knot; f) B/GM ≥ 13 (B: gemi genişliği, GM: metasantır yüksekliği). Operasyon sınırlı sefer süresi içinde ise yukarıdaki tabloda verilen değerlerde mevsim ve sefer süreleri göz önünde bulundurularak düzeltmeler yapılır. Boyu 100 m’den ve servis hızı 15 knot’dan farklı gemiler için ivmeler aşağıdaki Tabloda belirtilen düzeltme faktörleriyle çarpılarak hesaplanır [1,2]. Aşağıda belirtilen değerler aşağıdaki düzeltme faktörü formülü kullanılarak da düzeltme faktörü hesaplanabilir. Burada, V (knot) gemi hızını ve Lpp (m) kaimeler arası boyu göstermektedir. Bu formül gemi boyu 50 m’den küçük veya 300 m’den büyük gemiler için kullanılmaz. Ayrıca, B/GM oranı 13’den küçük gemiler için enine ivmeler düzeltme yapılarak aşağıdaki Tabloda belirtilmektedir. Ayrıca, aşağıdaki uyarılara da dikkat edilmelidir: 1) 30°’den fazla genlikli belirgin yalpa salınımı durumunda, tabloda belirtilen enine ivme değerleri aşılabilir. Bu durumdan kaçınmak için etkili tedbirler alınmalıdır. 2) Yüksek hızdaki seyirlerde, değişik durumlarda boyuna ve düşey ivmeler aşılabilir. Bu durumda da hızın uygun bir şekilde azaltılması gerekir. Rüzgar ve kötü deniz koşullarından kaynaklanan, açık güverte üstündeki kargo birimlerinin birim alanına etki eden kuvvet 1 kN/m2 olarak alınabilir. Değişik deniz şartlarından oluşacak kuvvetler yukarıda verilen değeri aşabilir. Kötü deniz şartlarında oluşan kuvvetler, güverte yükünün yüksekliğine göre, açık güvertenin 2 m kadar yükseğine ve ambarın en üst kısmına kadar etki eder. 3.1 Kuvvetlerin dengesi-Geliştirilmiş yöntem Sürtünme kuvveti, kaymaların önlenmesine karşı katkıda bulunur. İlgili malzemeler için aşağıda sürtünme katsayıları (µ) verilmektedir [1,2]. Denge hesapları tercihen aşağıdaki durumlar göz önünde bulundurularak hesaplanır: - İskele ve sancak yönlerinde enine kayma, - İskele ve sancak yönlerinde enine devrilme, - Baş ve kıç yönlerinde boyuna kayma. Şekil 1. Temil ivme verileri Tablo 1. Gemi boyu ve hızı için düzeltme faktörleri Tablo 2. B/GM< 13 için düzeltme faktörü Tablo 3. Malzeme sürtünme katsayıları