Tersane Dergisi 20. Sayı (Mayıs-Haziran 2011)

tersane • mayıs / haziran 2011 39 gösterebilir, dolayısıyla mümkün olduğunca bağlamaların uzunlukları kısa tutulmalıdır. - Amaca uygun olarak seçilen bağlama elemanları yedekleri ile birlikte yeterli sayıda olmalıdır. - Kontrol ve bakımı önceden yapılmış olan bağlama elemanları yük gerilmesini taşıyabilecek mukavemete sahip olmalıdır. Güvenlikle ilgili diğer gereksinimler ise aşağıda tanımlanmıştır[1,3]: - Uzman ve deneyimli personel tarafından önceden planlanmış, uygulanmış ve denetlenmiş olan bağlama işlemleri gemi limandan ayrılmadan önce yapılmalıdır. - Gemi personeli, yüklerin bağlanması ve istiflenmesiyle ilgili olarak planlama ve denetleme aşamalarından sorumludur. - Yük dağılımı, gemi stabilitesi ve geminin yapısal mukavemeti dikkate alınarak yapılmalıdır. Gemi hareketlerinden dolayı oluşacak aşırı ivmeler geminin baş ve kıç bölgelerinde ve genel olarak yüksek GM (metasantır yüksekliği) değeri sonucunda meydana gelir. - Yük birimlerinin düzgün bağlanıp istiflendikleri ile ilgili olarak IMO/ILO kuralları göz önünde bulundurmalıdır[4,5]. - Birlikte taşınacak olan farklı tip yükler birbirleriyle uyumlu olmalı ya da birbirlerinden uygun şekilde ayrılmalıdırlar. - Taşınacak olan yükün gemiye uygun olması ya da geminin yüke uygun olarak tasarlanmış olması gerekir. - Yük kaymalarının gemiye zarar vermelerini önlemek için yükleme uygun şekilde planlanmalı, deforme olmaya ve açılmalara karşı önlemler alınmalıdır. Düşük sürtünme katsayılı yüklerin hareket etmelerini önleyecek şekilde yüklerin birbirlerine yakın istiflenmeleri uygun olacaktır. Gerektiğinde yük tabanlarına sürtünmeyi artırmak için kauçuk veya tahta kalaslar monte edilmelidir. - Yüksekliği fazla olan yüklerin ağırlık merkezi yukarıda olduğundan yana yatma olasılığı vardır. Bu tip birim yüklerin, hareketin az olduğu merkez hatta, mastori yakınlarında ya da yüklü su hattına yakın güvertelerde taşınması uygun olacaktır. - Güvenlik teçhizatı ve operasyonel kontrol için herhangi bir anda ilgili yüklere ulaşmak gerektiğinde ulaşım sağlanmalıdır. Taşıt güvertesi altında kalan merdiven ve kaçış yolları temiz tutulmalı, yük alanları sefer boyunca denetlenmelidir. - Aksi belirtilmediği sürece, gemi limana bağlanmadan yüklerin boşaltılması için bağlama sistemi çözülmemelidir. - Yükler, yaşam mahallerini, acil kaçış kapılarını ve yangınla mücadele ekipmanlarını engellememelidir. [1, 2] Bağlama sisteminde gerekli bağ sayısının ve kabul edilebilir bağ açısının tespiti için aşağıdaki kriterler dikkate alınmalıdır: - Deniz şartları ve hava durumu gözönüne alınarak bağlama noktalarının sayısına karar verilmelidir. - Bağlar, mümkün olduğunca eşit gerilmeye maruz kalmalıdırlar. Sıcaklık farklılıkları bağlarda oluşacak gerilmeyi etkileyeceği için dikkate alınmalıdır. - Bağlama malzemeleri, yükün kayma ve çarpmasına yol açabilecek enine ve boyuna kuvvetlere ve momentlere dayanabilecek şekilde ayarlanmalıdır. - Yük kayması 25°’de oluştuğunda devrilme açısının 45°-60° arasında oluştuğu bilinmelidir. - Eğer yük parçası yağlı tahtalar üzerinden ya da sürtünmeyi azaltıcı başka bir malzeme üzerinden çekilmişse kaymayı önleyici bağların sayısı buna bağlı olarak arttırılmalıdır. - Eğer bağlar sadece büyük açılarla bağlanabiliyorsa, yük ünitesi kerestelerle, kaynaklanmış desteklerle ya da benzer donanımlarla desteklenmelidir. [2,3] Güvertede kereste yükü taşınacaksa, yükün tipine uygun olarak uzunluğu boyunca kabul edilebilir bir sistemle bağlanmalıdır. Her bağ kerestelerin üzerinden geçmeli ve bağlama amacı için uygun olan mapalara geçirilip güverteye bağlanmalıdır[4]. Bağlama için kullanılan malzemeler aşağıdaki kriterleri sağlamalıdır. - Kırılma dayanımları 133 kN’dan daha az olmamalıdır. - İlk gerilmeden sonra kırılma dayanımlarının %80’inin %5’inden daha fazla bir uzama göstermemelidirler. - Kırılma dayanımlarının %40’ından daha fazla olmayan bir yüke maruz kaldıklarında deforme olmamalıdırlar. - Her bağ, verimli ve güvenli