Tersane Dergisi 19. Sayı (Mart-Nisan 2011)

t ersane • mart / nisan 2011 41 Sistemin ikincil arıtma aşaması için dezen- fektan üretecek elektrokimyasal bileşende ise her biri 500 l/sa anot sıvısı üretme hızına çıkabilecek 6 adet elektroliz hücresi kullanıl- mıştır (Şekil 4). Bu hücreler elektrokimyasal sisteminin kalbini teşkil etmektedir. Projede hücre tasarımı ve işletim parametrelerinin belirlenmesinde İstanbul Teknik Üniversi- tesinde gerçekleştirilen laboratuvar çalış- maları ve Newcaste Upon Tyne Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen mikrobiyolojik testlerin sonuçları dikkate alınmıştır. Pilot sistemin biyolojik verimliliğini test için ≥ 50 μm organizmaları temsil etmek üzere tuzlu su karidesi olan Artemia salina ve ≥ 10 < 50 organizmaları temsil etmek üzere tek hücreli yeşil alg Tetraselmis sue- cica kullanılmıştır. Sistemin mikrobiyolojik verimliliği test etmek için test sahasından temin edilen ve 7 farklı cinse (Vibrio, Pse- udomonas, Enterococcus, Pseudoaltro- monas, Serratia, Bacillus, Tenacibaculum, Proteus ve Cytophage) ait olan yaklaşık 40 bakteri izolatı kullanılmıştır. Tüm testlerde deniz suyu önce Blyth limanından saklama tankına pompalanmış, burada IMO tarafın- dan istenen organizma sayısına ulaşılacak şekilde test organizmaları eklenmiştir. Blyth, Newcastle-İngiltere’de Ağustos- Eylül 2009’da gerçekleştirilen testlerde gemi koşullarına uygun bir ortam hazırlanarak pi- lot sistem test edilmiştir. Test sonuçları filtre sonrasında ikincil arıtımı gerçekleştiren anot sıvısı ve UV ile başarılı sonuçların elde edi- lerek IMO standartlarını sağladığını göster- miştir. Bir adet üçlü karma sistem (filtre + UV + elektrokimyasal) yerine ikili karma sistem de (filtre + UV veya filtre + elektrokimyasal) kullanılabilmektedir. Sonuçlar ve Değerlendirme İstilacı türlerin deniz ekosistemindeki etkilerini çıplak gözle görmek her zaman mümkün olmasa da, diğer kirleticilerin ak- sine, bu türlerin etkilerinin zamanla azalmak yerine artarak geri dönülmez boyutlara ula- şabileceği bilinmektedir. Balast tanklarında taşınan yabancı türler dünya gemi inşa en- düstrisinin küresel boyuttaki en önemli çev- resel problemlerinden birisidir. Öte yandan kirlenme ile en iyi mücadele yönteminin kir- lenmenin engellenmesi olduğu açıktır. Bu nedenle gemi balast sularının ve sedima- nının neden olacağı problemleri en aza in- dirmek için yeni inşa veya mevcut gemilere dâhil edilecek sistemlerin en kısa zamanda geliştirilmesi gerekmektedir. Bu gereklilik, 14 Şubat 2004 tarihinde Uluslararası De- nizcilik Örgütü’nün üye ülkelerin imzasına açtığı “Gemilerin Balast Suları ve Sedima- nının Kontrolü ve Yönetimi Sözleşmesi” de yürürlüğe girdikten sonra zorunluluk haline gelecektir. Türkiye’nin Gemilerin Balast Sula- rı ve Sedimanının Kontrolü ve Yönetimi Sözleşmesi’ni 2011 senesinde imzalaması için karar verilmiş olup gerekli süreç başla- tılmıştır (Korçak, 2010). Sözleşmenin yürür- lüğe girmesiyle yaklaşık 900 Türk Bayraklı gemiye arıtım cihazı takma zorunluluğu gelecektir (Olgun ve diğ., 2009). Bununla birlikte sözleşmeye taraf olunmasa dahi sözleşmede yer alan “Bu sözleşmeye taraf olmayan devletlerle ilgili olarak, taraflar, bu devletlerin gemilerine bu sözleşme- nin gereklerinden daha az etkin olmayan muamelede bulunacaklardır” hükmü taraf devletlerin limanlarına giren gemilerin ta- mamını bağlayacaktır (IMO, 2004). Tüm bu değerlendirmeler balast suyu arıtım tekno- lojilerinin Türk Denizcilik sektörü tarafından yakından takip edilmesi gerektiğini açıkça ortaya koymaktadır. Güncel verilere göre 10 firmanın balast suyu arıtım sistemleri IMO’dan “Tip Onayı” almış durumdadır (Bil- gin Güney, 2011). Bu sistemlerin incelene- rek Türk Bayraklı gemiler için uygunlukları- nın değerlendirilmesi gerekmektedir. Kaynaklar Aguirre-Macedo, M.L. ve diğ., 2008, Ballast Water as a Vector of Coral Pathogens in the Gulf of Mexicon The case of the Cayo Arcas Coral Reef, Marine Pollution Bulletin, 56, 1570–1577 Bax N., ve diğ, 2003., Marine Invasive Alien Species: a Threat to Global Biodiversity, Marine Policy, 27, 313–323 Bilgin Güney, C., 2011, Balast Suyu Arıtımında Elektrokimyasal Hücre Uygulaması, Doktora Tezi, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Gollasch, S., 2006, Overview on Introduced Aquatic Species in European and Navigational and Adjacent Waters, Helgol Mar. Res , 60, 84-89 IMO, 2004, International Convention for the Control and Management of Ships’ Ballast Water and Sediments, International Maritime Organization, London, UK, 14 Şubat Korçak, M., 2010, Türk Boğazlarında Balast Suyu Yönetimi, Denizcilik Müsteşarlığı, Denizcilik Faaliyetleri, Marmara ve Türk Boğazlarında Çevresel Riskler Ve Alınabilecekler Tedbirler Konferansı, 30 Temmuz 2010 Lavoie, D.M. ve diğ., 1999, The Potential for Intracoastal Transfer of Non-indigenous Species in the Ballast Water of Ships, Estuarine, Coastal and Shelf Science, 48, 551–564 McCharty, S. A. ve Khambaty, F. H., 1994, International Dissemination of Epidemic Vibrio cholerae by Cargo Ship Ballast and Other Nonpotable Waters, Applied and Environmental Microbiology, July 1994, 2597-2601 Occhipinti-Ambrogi A., Savini D., 2003, Biological Invasions as a Component of Global Cahnge in Stressed Marine Ecosystems, Marine Pollution Bulletin, 46, 542-551 Olgun, A. ve diğ., 2009, Balast Suyu ile Taşınan Zararlı Sucul Organizmaların Kontrolu ve Yönetimi, TUBITAK MAM ve Denizcilik Müsteşarlığı, Mayıs 2009 Raaymakers, S., 2002, The Ballast Water Problem: Global Ecological, Economic and Human Health Impacts, Paper Presented at the RECS/IMO Joint Seminar on Ballast Water Management and Technologies, Dubai UEA 16-18 December 2002 Ramaiah, N. ve diğ., 2004, Abundance of Pollution Indicator and Pathogenic Bacteria in Mumbai Waters, Current Science, 87, 25 AUGUST Souders, P. ve Stone, T., 2000, Global Spread of Microorganisms by Ships Ballast Water Discharged From Vessels Harbours a Cocktail of Potential Pathogens, Nature, 408, 49-50