Tersane Dergisi 19. Sayı (Mart-Nisan 2011)

38 t ersane • mart / nisan 2011 makale BaWaPla Sürdürülebilir Balast SuyuYönetimi Tesisi G emilerin güvenli olarak seyretmeleri için gerekli olan balast suları deniz ekosistemi için tehlikeli olan isti- lacı türlerin taşınmasında en önemli faktör olarak kabul edilmektedir (Lavoie ve diğ., 1999; Occhipinti-Ambrogi, 2003; Raayma- kers, 2002; Gollasch 2006). Çevresel zararlara neden olan istilacı türlerin yanı sıra, insan sağlığını tehdit eden Vibrio cholerae ve E. coli gibi birçok bakteriyel ve viral patojen de balast suları ile taşınabilmektedir (McCharty ve Khambaty, 1994; Souders ve Stone, 2000; Ramaiah ve diğ., 2004; Bax., 2003; Aguirre- Macedo ve diğ., 2008). Yabancı türlerin küresel ekonomiye maliyeti, balıkçılı bölge- lerini bozup, sahil endüstrilerinde biyolojik çökelti (fouling) oluşturarak, kıyı ekonomile- rini ve hatta halk sağlığını tehdit edebilecek hale gelmesiyle, yılda on milyarlarca Avro’yu (Raaymakers, 2002) bulmaktadır. Bu gerçek- ler sonucunda 14 Şubat 2004 tarihinde IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü) “Gemilerin Balast Suları ve Sedimanının Kontrolü veYöne- timi Sözleşmesi”ni üye ülkelerin imzasına aç- mıştır. Dünya ticaret filosunun % 35’ini temsil eden 30 ülkenin onayından 12 ay sonra yü- rürlüğe girecek olan sözleşme (IMO, 2004), IMO’nun 31 Ocak 2011 tarihinde yayınla- dığı listeye göre dünya ticaret filosunun % 25.32’sini temsil eden 27 ülke tarafından onaylanmış durumdadır (www.imo.org ). Sözleşmenin yürürlülüğe girmesiyle gemi- ler, yaş ve balast suyu kapasitelerine bağlı olarak farklı senelerde, sözleşmede yer alan Balast Suyu Performans Standartlarını sağla- mak durumunda kalacaktır (IMO, 2004). Türkiye coğrafi konumu nedeni ile balast sularıyla taşınan zararlı sucul organizmaların ve patojenlerin etkisine en açık ülkelerden birisidir. Türk deniz alanlarına yılda ortalama 23 milyon ton balast suyu taşındığı tahmin edilmektedir ve bu taşanımın 10 milyonu sadece İstanbul Bölge Müdürlüğü altında yer alan limanlara gerçekleşmektedir (Ol- gun ve diğ., 2009). Balast suyu ve tanklarda biriken sedimanın neden olduğu çevresel zararların yanı sıra, Türk denizcilik sektörüne getireceği yasal yükümlülükler ve ekono- mik maliyetlerin göz ardı edilmesi mümkün değildir. Bu nedenle söz konusu problemin çözümüne yönelik çalışmalar Türk Gemi İnşa sektörü için büyük önem arz etmektedir. İTÜ Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakül- tesi, farklı disiplinlerden uzman araştırmacı ve firmaların yer aldığı bir Avrupa Birliği 6. Çerçeve Projesi olan BaWaPla - Sürdürüle- bilir Balast Suyu Yönetimi Tesisi (Sustainable Ballast Water Management Plant) Projesi’ne dahil olmuştur. BaWaPla projesi ile balast suyu arıtımı için filtre, UV ve elektroliz tek- niklerinin birlikte kullanıldığı otomatik kont- rol mekanizmasına sahip bir sistem gelişti- rilmiştir. İTÜ Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi, elektrokimyasal sistemin uygulan- ması, sistemde kullanılan elektroliz hücrele- rinin geliştirilmesi, optimizasyonu ve pilot tesis aşamasında sürdürülen deneyler ile ilgili olan iş paketlerinde yer almıştır. BaWaPla - Sürdürülebilir Balast Suyu Yönetimi Tesisi Projesi BaWaPla-Sürdürülebilir Balast Suyu Yöne- timi Tesisi (Sustainable Ballast Water Mana- gementPlant)Projesi,15.11.2006-15.05.2010 tarihleri arasında sürdürülerek tamamlanmış Yük. Müh. Ceren Bilgin Güney Doç. Dr. Fatma Yonsel İTÜ Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi, Gemi ve Deniz Teknolojisi Bölümü