Tersane Dergisi 15. Sayı (Temmuz-Ağustos 2010)

Global ekonomik krizin etkisiyle 2008 yılına göre 2009 yılında 815 milyon USD düşüş gözlenmektedir. b. İstihdam 1' e 7 oranında istihdam sağlayan tersanelerimizde doğrudan istihdam edilen personel sayılarının yıllara göre dağılımları Tablo-2 ve Grafik-2'de sunulmuştur. Tablo 2: 2002 - Ocak 201 O İstihdam Değerleri YIL YIL İSTİHDAM SAYISI 2002 13.545 2003 14.150 2004 14.750 2005 24.200 2006 28.580 2007 33.000 A(,LJSTOS-2008 33.480 KASIM-2008 5.923 TEMMUZ 2009 15.860 ARALIK2009 10.000 OCAK 2010 8.000 Kaynak: GiSBİR Grafik 2:Türkiye Gemi İnşa istihdam Rakamları ltl;ltOS ~llOOO 1l.- ıılOO<ı Kaynak:GISBIR Tersanelerde doğrudan istihdam edilenlerin sayısı Ağustos 2008 ayı itibariyle 33.480'e ulaşmış, ancak bu sayı 2009 yılında bir önceki yıla göre ortalama o/o 70 oranında azalarak 10.000 kişiye, Ocak 2010'da 8.000 kişiye düşüş göstererek, 2002 yılı verilerinin altına inmiştir. c. Yan Sanayinin Gelişmesi Gemi ve yat inşasında malzeme ve ekipman olarak kullanılan yerli katkı oranı ortalama o/o 40 oranındadır. Bu oran 1995-2004 yılları arasında ortalama o/o 10-15 oranında gerçekleşmiş, ilerleyen tarihlerde, tersanelerimizdeki gelişmeler paralelinde ortalama %30-35'Ier seviyesine yükselmiştir. Yükselen bu trend ile yan sanayi üreticisi bir kısım firmalar, uluslararası rekabet kuralları ve bunların getirdiği zorunluluklar nedeniyle ürün kalitesini artırmışlar ve ürettikleri ürünlerin inşa edilen gemi ve yatlarda yaygın kullanılmasını sağlamışlardır. Halen Pendik Askeri Tersanesi'nde MİLGEM Projesi kapsamında inşası sürmekte olan gemide yerli katkı oranı işçilik haricinde o/o 60'Iar seviyesindedir. Keza özel sektör tersanelerinde de inşa edilmekte olan askeri gemilerde de yerli katkı aynı oranlardadır. Bütün bu gelişmeler, üretilen gemi yan sanayi malzemelerinin Türkiye tersanelerinde inşa edilen gemi ve yatlar sayesinde doğrudan ihracata imkan yarattığı gibi, istihdamın artışında da etkin rol oynamaktadır. Ağustos 2008'den itibaren sektördeki talep daralması, yan sanayide de kendini önemli ölçüde göstermiş, 2007 yılında 160.000'lerde olan istihdam sayısı, 2008 yılında 100.000'e, 2009 yılı başında 80.000'e, Kasım 2009'da ise 53.000'e gerilemiştir. d. Bölge Kalkınmasına Katkı TuzlaTersaneler Bölgesi'nin faaliyete geçmesi ile önceleri bir köy konumunda olan Tuzla ilçesi, yıllar içinde gelişerek, önce belde, sonrasında ilçe olmuştur. Tersanelerimiz ile gemi inşa yan sanayinin istihdam rakamları bir bütün olarak ele alındığında; sadece Tuzla Tersaneler Bölgesinde ortalama 150.000 kişinin çalıştığı dikkate alındığında Gebze, Darıca, Tuzla, Pendik ve Kartal İlçelerine kadar 600.000 kişinin yaşamını idame ettirdiği ve bu suretle adı geçen ilçelerdeki yaşamsal ihtiyaçlara yönelik çok büyük bir gelişme sağlandığı, aynı zamanda ekonomik ve kültürel kalkınmayı da beraberinde getirdiği bir gerçek olarak karşımıza çıkmaktadır. e. Ülke Savunmasına Katkı Türkiye özel sektör tersaneleri, Deniz Kuvvetleri'nin ihtiyacı olan gemilerin inşasını yapabilecek imkan ve kapasiteye ulaşmıştır. Ayrıca; olağanüstü durumlarda tüm tersanelerimiz Deniz Kuvvetleri'nin emrinde görev alacak stratejik bir konuma sahiptir. f. Yabancı Sermayenin Ülkeye Kazandırılması Halen tersanelerimizde yabancı ortaklıklar ya da doğrudan yatırımlar ciddi anlamda gelişmemiştir. Ancak gemi inşa sanayi alanında faaliyet gösteren yan sanayi üreticilerinin çeşitli ortaklıkları olduğu bilinmektedir. Yakın dönemde yabancı sermayenin doğrudan tersane yatırımlarına girebileceği değerlendirilmektedir. g. Türk Deniz Ticaret Filosu'nun Desteklenmesi Tersaneler, kuruldukları tarihlerlerden bu yana Türk deniz ticaret filosunda faaliyet göstermekte olan gemilerin inşa ve bakım onarımlarını gerçekleştirmişlerdir. Bu sayede, ticaret gemilerimizin Türk tersanelerinde inşa ve bakım-onarımları ile yurt dışına döviz çıkışı dolaylı olarak engellenmiş, aynı zamanda Türk armatörlük kuruluşlarının talep ettiği tip ve tonajlarda gemi inşaları gerçekleştirilerek, bakım onarımları yapılmıştır. Ayrıca, Türk deniz ticaret filosunun ihtiyacı olan "Koster Filosu"nun da Türkiye Tersanelerinde inşa edilmesine imkan sağlayıcı önlemlerin alınması ile hem deniz ticaret filosu desteklenmiş olacak hem de tersanelerimiz, içinde bulunduğu kriz dönemini faaliyetlerini sürdürerek atlatabileceklerdir. tersane • temmuz/ ağustos 201 O 37

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=