Dr. Sedat Karabulut Sağlık, Emniyet. Çevre Uzmanı www.umbrellaturkey.com Emniyetsiz Durum ve Davranışlar U • • lkemizde her yıl binlerce insan iş kazaları sonucu hayatını kaybetmektedir. Yine iş kazaları sonucu on binlerce çalışan sakat kalmakta ve milyarlarca dolar bedeli olan maddi hasarlı kazalar olmaktadır. Bu kazaların azaltılabilmesi için, işletmeler uzman personel istihdam etmekte, çalışanlarına eğitim vermekte veya danışmanlık hizmeti satın almaktadırlar. İşyerlerinde "Risk Analiz"leri yapılmakta, onlarca prosedür ve talimat hazırlanmaktadır. Tehlike kaynaklarının zararlı etki oluşturup oluşturmadığını tespit edecek pahalı ölçümler yapılmaktadır. İşletmede var olan tehlikelerden korunmak için uygun kişisel koruyucu malzemeler satın alınmakta ve çalışanlara kullanmaları için dağıtılmaktadır. Bütün bu çabaların sonun10 tersane • eylül-ekim 2009 da ulaşılmak istenen temel hedef ise kazaların engellenmesidir. Yukarıda saydığımız çalışmalar, iş kazalarının azaltılması için gerekli şartlar olmakla beraber, yeterli değildir. Bir işyerindeki kazaların engellenebilmesi için temelde iki şeyin mutlaka ortadan kaldırılması gerekir; bunlar, "Emniyetsiz Durumlar" ve "Emniyetsiz Davranışlar"dır. Emniyetsiz Durumlar... İşletmelerde karşılaştığımız "Emniyetsiz Durumlar"ın çoğunluğu yapısal problemlerden kaynaklanır ve çözümlenmesi için bütçe gerekir. örneğin konteynır taşımacılığının yapıldığı limanlarda, ağır tonajlı yükler nedeniyle liman zemininde oluşan çöküntüler ile sık karşılaşılan çukurlar, çok ciddi kazaların oluşmasına zemin hazırlayan emniyetsiz durumlardır. Veya gemi ve yatların inşa edildiği tersanelerde kötü aydınlatılmış çalışma alanları, kapalı alanlarda patlayıcı gazların birikmesi veya kötü elektrik sistemi, ölümlü kazaları tetikleyen emniyetsiz durumlardır. Bu tür yapısal sorunlar çoğunlukla mühendislik yöntemleri ile çözümlenir. Sorunun çözümü için gerekli proje hazırlanır ve bütçesi sağlandıktan sonra da iş bitirilir ..Çukurlar kapatılır, aydınlatma direkleri ve/ya lambaları yenilenir, kapalı alan havalanması yeterli hale getirilir veya elektrik sistemi değiştirilir. Ancak "Emniyetsiz Davranışlar"ın düzeltilmesi bu kadar kolay değildir. Emniyetsiz Davranışlar ... İngilizce'de, "Behavior Modification" diye tanımlanan şey, istenmeyen davranışların değiştirilmesi ve bunun yerine olumlu davranışlar oluşturulmasıdır. İş Sağlığı ve Emniyeti çerçevesinde emniyetsiz davranışları örneklemek gerekirse, yüksekte çalışırken emniyet kemeri takmamak, baret kullanmamak, kapalı alanda kaynak yapmadan önce patlayıcı gaz kontrolünü ihmal etmek veya yüksek gerilim ile çalışırken yeterli izolasyonu sağlamamak örnek olarak verilebilir. İstenmeyen davranışların ortadan kaldırılması ve bunların olumlular ile değiştirilmesi, sadece bütçe değil, ayrıca zaman ve gerçek bir kararlılık ister. Yetişkinlerde davranış değişikliği oluşturma dinamiklerini tartışmadan önce davranışlarımızın kökenlerine kısa bir bakış yapmakta fayda görüyorum. Davranışlarımızın Kökeni... Davranışlarımızın iki temel kökeni olduğu söylenir. Bunlar, kalıtsal olarak getirdiğimiz bazı özelliklerimiz,
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=